Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Olga Gulegina

Przedmiot: Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (język rosyjski)

Temat zajęć: Продукты для всей семьи / Artykuły spożywcze dla całej rodziny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, I klasa szkoły ponadpodstawowej: 4‑letnie liceum, 5‑letnie technikum; poziom językowy A1+

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) układa informacje w określonym porządku;
6) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wymienia rosyjskie nazwy produktów i kategorii spożywczych;

  • stosuje główne rosyjskie jednostki wagi.

  • powtarza liczebniki główne pozwalające określić wagę i cenę produktów.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • pracuje na autentycznych materiałach językowych;

  • odczuwa satysfakcję, ponieważ dzięki opanowaniu nowego słownictwa i struktur gramatycznych może wypowiedzieć się na temat ściśle związany z jego życiem.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście;

  • strategie kognitywne – tworzenie różnych kombinacji zdań, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych informacji;

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów;

  • strategie metakognitywne – centralizowanie procesu uczenia;

  • strategie afektywne – podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów.

Metody/techniki nauczania:

Metody:

  • komunikacyjna,

  • kognitywna,

  • zintegrowanego nauczania,

  • podająca,

  • cyfrowa,

  • praktyczna,

  • aktywizująca.

Techniki:

  • praca z użyciem komputera,

  • ćwiczenia przedmiotowe,

  • praca z tekstem, wyjaśnienie,

  • praca z mapą pojęć,

  • dyskusja w parach/na forum klasy,

  • burza mózgów w grupach.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer z dostępem do internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (ilustracja interaktywna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

  • W fazie wprowadzającej nauczyciel prosi, aby uczniowie przypomnieli sobie w ciągu 1 minuty jak najwięcej nazw typowych rosyjskich produktów spożywczych (mogą to być również napoje i potrawy), które pamiętają z poprzedniego etapu nauki lub znają z innych źródeł. Praca może odbywać się w parach lub małych grupach. Po upływie tego czasu nauczyciel zapisuje odpowiedzi uczniów na tablicy – w przypadku potraw pyta, z jakich składników są one wykonane. Następnie nauczyciel prosi uczniów o pierwsze odsłuchanie dialogu i odpowiedź na pytanie, czy jego bohaterowie znają się. Uczniowie uzasadniają swoje odpowiedzi (dopuszczalne jest sformułowanie uzasadnienia w języku polskim).

Faza realizacyjna:

  • W fazie realizacyjnej uczniowie słuchują dialogu po raz drugi (jeśli zajdzie taka potrzeba, mogą odsłuchać go więcej razy) i wskazują, które z twierdzeń z ćwiczenia pierwszego są prawdziwe, a które fałszywe.

  • Następnie uczniowie przechodzą do ćwiczenia drugiego, które starają się wykonać z pamięci. Przed omówieniem odpowiedzi mają możliwość ponownego odsłuchania dialogu w celu sprawdzenia, czy zapamiętali nazwy produktów. Mogą również skorygować lub poprawić swoje odpowiedzi.

  • Nauczyciel omawia z uczniami odpowiedzi oraz wyjaśnia nowe słownictwo. W tym celu korzysta z transkrypcji dialogów.

  • W trakcie omawiania dialogów nauczyciel zwraca uwagę uczniów na używane w Rosji jednostki wagi.

  • Po omówieniu zagadnienia nauczyciel prezentuje uczniom ilustrację interaktywną oraz poleca wykonanie ćwiczeń 1–4, utrwalających nowo poznane słownictwo i zdobytą wiedzę z zakresu jednostek wag i ilości używanych w standardowych broszurach sklepowych.

  • Po omówieniu wyników pracy uczniowie wykonują ćwiczenia komunikacyjne z sekcji „Sprawdź się”, które służą utrwaleniu schematów standardowych dialogów prowadzonych w trakcie dokonywania zakupów spożywczych.

Faza podsumowująca:

  • Uczniowie wykonują ćwiczenie podsumowujące – nr 6 z części „Sprawdź się” (powtórzenie i utrwalenie jednostek wagi oraz liczebników).

Praca domowa:

Ćwiczenia nr 7 i 8 z części „Sprawdź się”. Na następnej lekcji nauczyciel sprawdza prace wybranych uczniów i ocenia je pod kątem zawartych informacji, spójności tekstu, bogactwa środków językowych oraz liczby błędów językowych. Podkreśla mocne i wskazuje słabe strony wypowiedzi uczniów.  Praca domowa powinna zostać sprawdzona przez nauczyciela zgodnie z obowiązującymi w szkole Przedmiotowymi Zasadami Oceniania i Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania z uwzględnieniem zasad oceniania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE).

Materiały pomocnicze:

Fotografie przedstawiające produkty spożywcze z internetu lub innych źródeł (nabiał, pieczywo, słodycze, mięsne, warzywa, owoce).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej:

W trakcie lekcji nauczyciel korzysta z ilustracji interaktywnej, by wprowadzić nazwy artykułów spożywczych, miar i wag używanych w Rosji oraz wizualizować materiał lekcji. Multimedium można wykorzystać podczas wykonywania na lekcji ćwiczeń takich jak łączenie polskich i rosyjskich par odpowiedników; łączenie tekstu z ilustracją; wielokrotny wybór; grupowanie wyrazów; układanie dialogów zawierających pytania, np. ile kosztuje ten czy inny produkt; ćwiczeń gramatycznych, np. użycie poprawnej formy liczebników albo czasownika сто́ить. Materiał multimedium może być pomocny dla ucznia również podczas wykonania ćwiczeń otwartych.

Słownik