Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Wybór i wina w tragedii antycznej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
przypomni sobie terminy teoretycznoliterackie związane z tragedią antyczną,
pozna historię Medei i przypomni sobie historię Edypa,
scharakteryzuje świat ludzi i świat bogów w mitologii greckiej,
rozstrzygnie, którzy bohaterowie tragedii greckiej dokonują samodzielnych wyborów i ponoszą odpowiedzialność za swoje czyny.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel poleca, by uczniowie zapoznali się z blokiem tekstowym e‑materiału Wybór i wina w tragedii antycznej. Prosi także, by przypomnieli sobie dzieła literackie i inne teksty kultury związane z problemem wolnej woli, odpowiedzialności za własne czyny i winy.
Faza wprowadzająca:
Wyświetlenie na tablicy treści zawartych w sekcji „Wprowadzenie”. Przybliżenie przez nauczyciela tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel pyta: Jak problem winy i woli był rozpatrywany przez autorów starożytnych? Jakie pojęcia wiążą się z tym problemem? (Uczniowie powinni wskazać na ironię tragiczną, fatum i winę niezawinioną).
Faza realizacyjna:
Prowadzący wyświetla galerię zdjęć interaktywnych. Odczytuje polecenie 1: Scharakteryzuj świat bogów i świat ludzi, zaznaczając cechy obu na mapie myśli. Weź pod uwagę wertykalną strukturę kosmosu. Uczniowie wykonują zadanie wspólnie.
Następnie nauczyciel prosi, by uczniowie, pracując w parach, wykonali polecenia 2 i 3 z tej sekcji. Kilka osób prezentuje propozycje odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.Uczniowie dzielą się na 3 grupy, każda z nich wykonuje ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się” związane z innym tekstem. Grupa 1: ćw. 1. i 2., gr. 2: ćw. 3. i 4., gr. 3: ćw. 6. Po upływie ustalonego czasu liderzy grup przedstawiają wnioski wynikające z analizy tekstów. Nauczyciel może ocenić pracę grup.
Faza podsumowująca:
W podsumowaniu lekcji uczniowie (indywidualnie) wykonują polecenie: Sporządź krótką notatkę podsumowującą wiadomości na temat winy i wyboru w tragediach antycznych.
Praca domowa:
Każda wina zasługuje na karę. Napisz esej, w którym odniesiesz się do tego stwierdzenia, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
Materiały pomocnicze:
Arystoteles, Poetyka, Wrocław 1983.
Albert Gorzkowski, O tragedii greckiej – tragicznie, czyli jak o antyku pisać nie wolno. Refleksje filologiczne i metodologiczne, „Ruch Literacki” 2001/1.
Juliusz Kleiner, Istota utworu dramatycznego, w: Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i oprac. Janusz Degler, Wrocław 1988.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Galeria zdjęć interaktywnych”
do przygotowania się do lekcji powtórkowej.