Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Przyczyny rozłamu w Kościele w XI w.

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia przełomowe wydarzenia, które doprowadziły do podziału chrześcijaństwa, czyli schizmy wschodniej;

• wykazuje najistotniejsze różnice między katolicyzmem a prawosławiem;

• wyjaśnia znaczenie takich pojęć jak m.in.: schizma wschodnia, autokefalia, patriarcha, cezaropapizm i teokracja.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca jednemu uczniowi lub uczennicy przeczytanie tematu oraz celów zajęć wyświetlonych na tablicy.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? W ten sposób uczniowie określają obowiązujące ich kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z pierwszym multimedium („Film”). Wybrana osoba czyta polecenie 2: „Wskaż czynniki, które sprzyjały powstaniu rozłamu w Kościele”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie opracowują odpowiedzi w dotychczasowych zespołach. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel prezentuje drugie z nagrań. Uczniowie, tym razem pracując w parach, przygotowują odpowiedzi do poleceń: wyjaśniają, jakie znaczenie miały spory dotyczące języka liturgii oraz kwestii doktrynalnych (polecenie 2), oraz tłumaczą, czym był ruch ikonoklastyczny i dlaczego podzielił chrześcijan. Po wyznaczonym czasie przedstawiciele wybranych dwójek uczniowskich odczytują swoje odpowiedzi na forum. Inni uczniowie uzupełniają ich wypowiedzi. Nauczyciel pilnuje porządku pracy i udziela uczniom informacji zwrotnej odnośnie do ich wypowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Czy uzyskali odpowiedzi na zadane na początku zajęć pytania?

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów, wskazując jej mocne i słabe strony.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1, 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

H. Chadwick, Historia rozłamu Kościoła wschodniego i zachodniego. Od czasów apostolskich do soboru florenckiego, tłum. P. Sajdek, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009.

E. Przybył, Prawosławie, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.

W.H. Carroll, Historia chrześcijaństwa, tłum. J. Morka, Wydawnictwo Wektory, Wrocław 2009.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać materiały filmowe do przygotowania się do lekcji powtórkowej dotyczącej świata chrześcijańskiego w średniowieczu i reform w Kościele.