SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Monika Kędzierska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Główne problemy społeczno‑gospodarcze najbiedniejszych i najbogatszych państw

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV/V

Podstawa programowa

XXIII. Problemy gospodarcze współczesnego świata: dysproporcje w rozwoju krajów i ich skutki, wpływ korporacji transnarodowych na społeczeństwo i gospodarkę w skali lokalnej i regionalnej, problem zadłużenia krajów świata i obywateli.

Uczeń:

1) wskazuje na mapie świata najbiedniejsze i najbogatsze państwa oraz charakteryzuje ich główne problemy społeczno‑gospodarcze.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wskazuje na mapie świata najbiedniejsze i najbogatsze państwa oraz charakteryzuje ich główne problemy społeczno‑gospodarcze,

• identyfikuje przyczyny przyrodnicze, historyczne, społeczne, gospodarcze i polityczne dysproporcji rozwoju regionów świata i państw oraz przedstawia skutki tych nierówności,

• wskazuje przykładowe działania mające na celu zmniejszenie dysproporcji w rozwoju gospodarczym państw i regionów świata oraz dokonuje ich krytycznej oceny.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, mapa myśli, metaplan

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy, atlasy geograficzne, mapa świata

Materiały pomocnicze

Luchter B., Wrona J., Podstawy geografii społeczno‑ekonomicznej świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2018.

Parysek J., Rozwój społeczno‑gospodarczy oraz czynniki i uwarunkowania rozwoju, „Studia KPZK” 2018, t. 183, s. 37–56.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel przeprowadza krótką pogadankę z uczniami o poziomie rozwoju poszczególnych krajów oraz o poszczególnych problemach, z jakimi się borykają.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie, korzystając z atlasów geograficznych lub mapy świata, wskazują przykłady państw wysoko i słabo rozwiniętych. Uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami, omawiają np. dysproporcje globalna Północ – globalne Południe itp., w razie potrzeby nauczyciel wspiera uczniów.

• Uczniowie zapoznają się z filmem edukacyjnym i notują najważniejsze problemy społeczno‑gospodarcze państw wysoko i słabo rozwiniętych. Następnie zadaniem uczniów jest opracowanie w grupach metaplanów dotyczących przyczyn tych problemów i sposobów ich rozwiązania lub zniwelowania. Po upływie ustalonego przez nauczyciela czasu uczniowie prezentują rezultaty pracy (w zależności od liczby grup np. dwie grupy prezentują metaplany dotyczące problemów krajów wysoko rozwiniętych, a dwie problemów krajów słabo rozwiniętych).

• Uczniowie w parach zapoznają się z sekcją „Mapa myśli” e‑materiału i wykonują polecenie zawarte w tej części e‑podręcznika.

• Uczniowie wpisują swoje propozycje do mapy myśli. Nauczyciel sprawdza, jakie problemy zostały wskazane przez uczniów. Uczniowie odkrywają kolejne problemy zawarte w mapie mentalnej i porównują ze swoimi propozycjami. Jeśli znaleźli sprzeczne problemy, nauczyciel wspólnie z uczniami wyjaśnia dane zagadnienie. Uczniowie sprawdzają, czego zabrakło w ich propozycjach.

• Nauczyciel prowadzi z uczniami dyskusję na temat problemów społecznych i ekonomicznych państw wysoko i słabo rozwiniętych. Uczniowie sprawdzają, na ile są one podobne, jak można je rozwiązywać. Uczniowie, korzystając z różnych źródeł wiedzy, omawiają sposoby rozwiązywania tych problemów oraz sposoby niwelowania dysproporcji między państwami wysoko i słabo rozwiniętymi.

Faza podsumowująca

• Przypomnienie celów lekcji.

• Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

Praca domowa

• Utrwalenie wiadomości przedstawionych na lekcji.

• Przygotowanie pracy pisemnej na temat szansy ograniczenia problemów społeczno‑gospodarczych w państwach najsłabiej rozwiniętych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny i mapa myśli mogą zostać wykorzystane podczas innych zajęć dotyczących problemów gospodarczych współczesnego świata (zakres rozszerzony: XXIII. 2, XXIII. 3). Mogą zostać kontekstowo wykorzystane podczas zajęć poświęconych zróżnicowaniu jakości życia człowieka w różnych regionach i krajach świata (zakres rozszerzony: XXII. 8).