Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.6.7

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Keine Lust auf Fleisch?/Żadnej ochoty na mięso?

Grupa docelowa: szkoła ponadpodstawowa, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat swoich preferencji żywieniowych ze szczególnym uwzględnieniem kwestii diet bezmięsnych.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • podaje przykłady diet bezmięsnych i wyjaśnia, na czym polegają te formy odżywiania się,

  • wymienia powody, dla których ludzie odżywiają się mięsem lub z niego rezygnują,

  • wyraża swoje preferencje żywieniowe lub pyta o preferencje żywieniowe innych osób.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi,

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia,

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem,

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata,

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych wyrazów i ich znaczeń – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych do uświadamiania sobie struktury języka – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia wyrazów i struktur w tekstach słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytań osobom o oczekiwanych większych umiejętnościach językowych (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • podejście humanistyczne;

  • podejście komunikacyjne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, praca z filmem, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: dyskusja dydaktyczna (burza mózgów);

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (film),

  • zdjęccia posiłku mięsnego i bezmięsnego,

  • lista wyrazów z tekstu Przeczytaj do wyświetlenia,

  • zdjęcia zestawów produktów spożywczych,

  • karty Placemat,

  • hasła do losowania,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel pokazuje uczniom dwa zdjęcia. Jedno z nich przedstawia posiłek zawierający mięso, drugie – posiłek bezmięsny. Następnie prosi uczniów o podanie skojarzeń, jakie przywołują te fotografie oraz o hipotezy dotyczące tematu lekcji (burza mózgów). Nauczyciel inicjuje krótką rozmowę na temat konsumpcji mięsa, diet bezmięsnych, idei wegetarianizmu i prosi uczniów o przeczytanie tekstu wprowadzającego.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel wyświetla na tablicy lub zapisuje wyrazy, które pojawią się w tekście Die vielen Facetten des Fleischverzehrs, a które będą istotne dla zrozumienia treści tekstu. Są to np. die Ernährung, die Ernährungsgewohnheiten, die Geschmacksrichtungen, der Fleischverzehr, verzichten auf, vermeiden, Lebensmittel, itd. Uczniowie dobierają się w pary. Każda para uczniów przygotowuje dialog na temat odżywiania się, w którym wykorzysta przynajmniej trzy wyrazy z listy. Wybrane pary prezentują dialog na forum klasy.

  • Następnie nauczyciel dzieli klasę na kilka grup oraz wyświetla zdjęcia zestawów produktów spożywczych, charakterystycznych dla różnych diet i prosi uczniów o zwrócenie uwagi na śródtytuły tekstu w części Przeczytaj oraz o dopasowanie śródtytułów do fotografii. Każda grupa prezentuje swoje propozycje na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z treścią Übung 1 w części Przeczytaj, a następnie czytają tekst źródłowy Viele Facetten des Fleischverzehrs, uzupełniając brakujące fragmenty. W razie konieczności korzystają z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. W razie trudności nauczyciel wspiera uczniów, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.

  • Nauczyciel pyta: Welche Gruppe hatte Recht? Welche Gruppe hat den Fotos die passenden Begriffe zugeordnet? Uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2‑3 w części Przeczytaj. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu, dopasowują informacje o podobnym znaczeniu.

  • Nauczyciel sprawdza zrozmienie tekstu przez uczniów, zadając pytania z Übung 4 w części Przeczytaj. Wybraniu uczniowie odpowiadają na pytania.

  • Nauczyciel dzieli klasę na 3‑4 osobowe grupy. Każda grupa losuje jedno zdanie związane z treścią filmu Flexitarier, np. Das Wort Flexitarier bedeutet „flexibler Vegetarier”. Viele Menschen egen großen Wert auf das Tierwohl und die Auswirkungen des Fleischkonsums auf die Umwelt. Es schadet der Umwelt, wenn man zu viel Fleisch isst. Tieren werden in großen Mengen Antibiotika verabreicht. In der Gesellschaft steigt übrigens das Bewusstsein für den Zusammenhang von Ernährung, Gesundheit und Umwelt. Die Ernährung sollte im Einklang mit den natürlichen Bedürfnissen des Körpers stehen. Uczniowie pracują w grupach na kartach Placemat. Najpierw każdy uczeń wpisuje w swoje pole na skojarzenia (lub swoją opinię) związane z wylosowanym stwierdzeniem, następnie grupa ustala wspólną wypowiedź i odczytuje ją na forum klasy.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z filmem Flexitarier oraz sprawdzają indywidualnie stopień zrozumienia jego treści, wykorzystując do tego Übung 1‑3 w części Film. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią filmu, dopasowują zwroty o podobnym znaczeniu oraz uzupełniają tekst.

  • Każdy uczeń udziela pisemnie wypowiedzi na pytanie Wie findest du die flexitarische Ernährung? (Übung 4 w części Przeczytaj). Wybrani uczniowie czytają odpowiedź na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie losują każdorazowo jedno spośród następujących haseł: Vegetarier, Veganer, Frutarier, Rohköstler, Pescetarier, Flexitarier. Uczeń, który wylosował hasło, podaję krótką charakterystykę danej grupy konsumentów. Kolejny uczeń proponuje przykładową potrawę/przykładowy jadłospis/przykłady produktów spożywczych dla danej grupy.

  • Uczniowie proponują listę pytań do ankiety na temat spożywania mięsa (Übung 8 w części Przeczytaj). Nauczyciel zapisuje pytania na tablicy. Następnie uczniowie chodzą po klasie i przeprowadzają ankietę wśród wybranych 5 kolegów lub koleżanek z klasy. Uczniowie notują odpowiedzi. Podsumowanie wyników ankiety może być zadaniem domowym.

Praca domowa:

Uczeń podsumowuje wyniki ankiety przeprowadzonej w klasie lub zapoznaje się ze zdjęciami w Aufgabe 7 i wybiera posiłek oraz uzasadnia pisemnie swój wybór (Aufgabe 7 z części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu

  • Przed lekcją: początkowy fragment filmu może być wykorzystany przez nauczyciela na wstępie lekcji. Uczniowie snują przypuszczenia na temat treści filmu. Fragment może posłużyć jako inspiracja do krótkiej rozmowy na temat spożywania mięsa.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. Fragmenty filmu dotyczące przekonań i powodów etyczno‑moralnych i ekologicznych, o których wspomina Laura mogą być bodźcem do dyskusji na temat ochrony środowiska czy dobrostanu zwierząt. Uczniowie mogą poszukać w Internecie dodatkowych informacji na temat wpływu nadmiernego spożywania mięsa na środowisko, hodowli zwierząt, produkcji mięsa.

  • Po lekcji: film może być wykorzystany jako materiał na lekcjach o tematyce ekologicznej lub dotyczących zdrowia. Treść filmu może służyć jako baza do ćwiczeń leksykalnych, np. przedstawienia jej przez ucznia własnymi słowami, parafrazy.

Słownik