Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.4.7

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Arten der Arbeit/ Rodzaje pracy

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa I, zakres pdstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat pracy zawodowej.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
4) praca (np. zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy, praca dorywcza, wybór zawodu, poszukiwanie pracy, warunki pracy i zatrudnienia);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
8) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
4) przedstawia publicznie w języku obcym wcześniej przygotowany materiał, np. prezentację, film.
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wymienia rodzaje pracy;

  • łączy przykładowe zawody z określonym typem pracy;

  • analizuje ogłoszenie o pracę.

Cele motywacyjne:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, np. grupowanie ich w różne kategorie;

  • ćwiczenie (wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach: czytając książki, gazety, artykuły online, pisząc listy itd.);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka takich jak słowniki czy Internet;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego, np. porównywanie struktur z językiem ojczystym lub innym językiem obcym na przykład angielskim, tłumaczenie słów, uogólnianie;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych - niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w mówieniu i pisaniu np. poprzez użycie synonimów, antonimów.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne; 

  • podająca: pogadanka, opis, praca z źródłem drukowanym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: odgrywanie scenek (wcielanie się w inną postać), gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna (burza mózgów);

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca grupowa,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • tekst źródłowy pocięty na kawałki,

  • multimedium: (katalog interaktywny),

  • karteczki z pytaniami,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie tekstu wprowadzającego “Czy wiesz, że...”, a następnie pyta ich, jak definiują pojęcie “pracy”. Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i spróbowali wymienić znane im rodzaje, podziały pracy.

  • Uczniowie zapisują swoje odpowiedzi na tablicy tworząc mapę myśli do tematu.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel drukuje tekst źródłowy i dzieli go na kawałki. Zadaniem uczniów będzie dopasowanie do siebie fragmentów tekstu. Alternatywnie (technika wspólnego czytania) nauczyciel dzieli uczniów na grupy trzyosobowe. Każda grupa siada przy osobnym stoliku. Przeznaczony do opracowania tekst jest dzielony przez nauczyciela na trzy fragmenty. Każdy uczeń zapoznaje się z fragmentem 1 i losuje jedno z trzech zadań: a) przygotuj pytania dla uczniów z grupy na temat przeczytanego fragmentu, b) zadaj uczniom z grupy pytania o niezrozumiałe wyrazy/fragmenty tekstu, c) streść uczniom przeczytany fragment.

    Po wykonaniu zadania uczniowie prezentują w swoich grupach wyniki pracy. Sekwencja powtarzana jest także w odniesieniu do fragmentu 2 i 3 (nauczyciel powinien zadbać o to, aby w poszczególnych sekwencjach każdy uczeń rozwiązywał inne zadanie).

  • Uczniowie w parach wykonują polecenia do tekstu weryfikujące jego rozumienie. Nauczyciel podsumowuje krótko zadania, stosując proste pytania (W‑Fragen, np. co jest tematem tekstu, czego dotyczy ogłoszenie, jakie wymagania są stawiane potencjalnemu kandydatowi itp.).

  • Nauczyciel dzieli uczniów na 6 grup, według podziału pracy w katalogu interaktywnym (praca fizyczna, umysłowa, zależna itp). Uczniowie zapoznają się z katalogiem interaktywnym. Na podstawie uzyskanych informacji uczniowie tworzą listę zawodów, która pasuje do ich rodzaju pracy. Listy prezentowane są na forum klasy. Uczniowie oraz nauczyciel udzielają informacji zwrotnej, czy wszystkie zawody pasują do danej kategorii.  - Następnie uczniowie wykonują w parach ćwiczenia do multimedium (Übung 1‑4 w części Katalog interaktywny): nazywają typy pracy, uzupełniają krótkie definicje, porządkują informacje, uzupełniają tekst.

c) Faza podsumowująca

W ramach ćwiczenia podsumowującego nauczyciel podaje hasło, np. “praca fizyczna” i typuje ucznia, który jest proszony o podanie przykładu zawodu, który mieści się w tej kategorii, następnie ten uczeń wymienia inną kategorię, np. „praca umysłowa” i wskazuje kolejną osobę, która poda przykład zawodu wymagającego wysiłku umysłowego.

Na zakończenie lekcji w ramach podsumowania nauczyciel stosuje metodę aktywizującą, organizuje tzw. „skrzynkę pytań”. Nauczyciel umieszcza w pudełku kartki z pytaniami dotyczącymi omawianego tematu. Uczniowie podchodzą i losują karteczki, a następnie udzielają odpowiedzi. Metodę można wzbogacić o element rywalizacji – klasę można podzielić na 2‑3 grupy, które będą otrzymywały punkty za poprawnie udzielone odpowiedzi. Przykładowe pytania w skrzynce pytań:

  1. Welche Aufgaben muss man in der Arbeit ausführen? Gib drei Beispiele.

  2. Was ist für die körperliche Arbeit charakteristisch?

  3. Wie würdest du den Beruf des Schriftstellers bezeichnen? Was für eine Arbeit ist das?

  4. Wie lautet die zweite Bezeichnung für die dispositive Arbeit?

  5. Was macht ein Vorgesetzter? Welche Funktion übt er aus?

  6. Was versteht man unter dem Begriff angelernte Arbeitskräfte?

  7. Worauf beruht die selbstständige Arbeit?

  8. Was bedeutet das Sprichwort Ohne Fleiß kein Preis?

Praca domowa

  • W ramach pracy domowej uczeń tworzy mapę myśli do tematu Praca. Powinny się w niej znajdować typy pracy, przykładowe dla każdego typu zawody oraz związane z tym przykładowe aktywności.

Materiały pomocnicze:

  • tekst autentyczny: https://unterrichten.zum.de/wiki/Arbeit [dostęp: 01.08.2023].

Uczniowie mogą pracować także z tekstami autentycznymi z powyższego linku do strony internetowej, która zawiera informacje na temat pracy, cytaty oraz artykuły na temat różnych aspektów pracy. Informacje zawarte na tej stronie mogą być podstawą do głębszej analizy tematu. Uczniowie mogą np. zapoznać się z materiałem dotyczącym hasła Arbeit 4.0 i przeanalizować ogłoszenie o pracę z tego e‑materiału oraz rodzaje pracy pod kątem nowych wyzwań na rynku pracy.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania katalogu interaktywnego

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem. Uczniowie przygotowują fiszki dotyczące zawodów.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń i dyskutowania na temat pracy. Na podstawie słownictwa zawartego w katalogu interaktywnym uczniowie przygotowują wywiad z przedstawicielem dowolnego zawodu. Wywiad można przygotować w parach i odegrać w formie dramy z wykorzystaniem rekwizytów.

  • Po lekcji: wykorzystanie do zapamiętania i usystematyzowania słownictwa oraz jako inspiracja i pomoc w wykonaniu zadania domowego. Uczniowie przygotowują quiz w formie online dotyczący tematu Praca, udostępniają go koleżankom i kolegom w formie kodu QR. Można wprowadzić element rywalizacji, rozwiązując quizy.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik