Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Wygaśnięcie dynastii i Andegawenowie na tronie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

• opisuje okoliczności i konsekwencje wygaśnięcia rodu Piastów na tronie polskim;

• wyjaśnia, która z dynastii i w jaki sposób zasiadła na tronie polskim po Piastach;

• charakteryzuje panowanie Andegawenów w Polsce.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wygaśnięcie dynastii i Andegawenowie na tronie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć oraz omówienie planowanego ich przebiegu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu (będą to obowiązujące ich kryteria sukcesu). Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z pierwszym multimedium („Prezentacja multimedialna”). Prowadzący przypomina, że uczniowie mieli zapoznać się z nią przed zajęciami. Prosi, aby uczniowie, pracując w parach, wykonali polecenie nr 3 – przedstawili najważniejsze obietnice Ludwika Andegaweńskiego zawarte w przywileju (układzie) koszyckim, a udzielone w zamian za uznanie praw jego córek do polskiego tronu. Uczniowie dyskutują, a następnie zapisują wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się z pierwszym z filmów. Klasa dzieli się na 4‑osobowe grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do polecenia nr 3: „Opisz najważniejszy problem początkowego okresu panowania Jadwigi Andegaweńskiej w Polsce. Jak go rozwiązano?”. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie lider wyznaczonej grupy (lub zgłaszającej się na ochotnika) odczytuje swoją propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą się do niej ustosunkować. Następnie uczniowie zapoznają się z drugim z filmów i w podobny sposób rozwiązują polecenie nr 5, wskazując najważniejszy skutek bezpotomnej śmierci Jadwigi Andegaweńskiej. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Wygaśnięcie dynastii i Andegawenowie na tronie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Wykonaj polecenia nr 2 i 4 dołączone do materiałów filmowych w sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001.

A. Wyrobisz, Ludwik Węgierski, w: Poczet królów i książąt polskich, wyd. Czytelnik, Warszawa 1991.

S. Szczur, Historia Polski średniowiecze, Kraków 2002.

J. Dąbrowski, Elżbieta Łokietkówna 1305–1380, Universitas, Kraków 2007.

Wskazówki metodyczne:

Materiały z sekcji „Prezentacja multimedialna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do samodzielnej pracy uczniów. Cały e‑materiał może być również wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. Wówczas uczniowie zapoznają się z nim przed lekcją, a w szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowanych przez uczniów odpowiedzi na polecenia dołączone do multimediów.