Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Dialog biblijny

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest dialog;

• wymienia formy, które może przybierać dialog;

• podaje cechy biblijnego dialogu;

• charakteryzuje etapy duchowej lektury Pisma Świętego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• śniegowa kula.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/ tablica, pisak/ kreda.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel przytacza słowa z artykułu Stanisława Wronki.
   Pismo Święte jest zapisem dialogu Boga z ludźmi, który Bóg chce ciągle kontynuować. Czytając je, wchodzimy w ten wielowiekowy nurt, uczymy się słuchać Boga i odpowiadać Mu, jak pokazali nam to ludzie Biblii. „Św. Hieronim był w pełni świadomy, że Biblia jest narzędziem, «za którego pomocą Bóg codziennie przemawia do wiernych» [Epistula 133, 13]”. Dzięki Pismu możemy poznać Chrystusa. „Nieznajomość Pisma świętego jest bowiem nieznajomością Chrystusa” [Hieronim, Commentariorum in Isaiam libri, prologus]. To poznanie umożliwia nawiązanie z  Nims więzi. Bez Pisma Świętego nasz dialog z Bogiem będzie ubogi, narażony na subiektywizm tworzący własne obrazy Boga, a z czasem rozpłynie się w ogólnikach lub całkowicie zaniknie. Wiara w Boga rodzi się ze słuchania słowa Chrystusa (por. Rz 10, 17). Odpowiada ona bardzo dobrze na oczekiwania człowieka, jego najgłębsze pragnienia sensu i życia, daje odpowiedzi na podstawowe pytania, ale nie wypływa z nas, nie wyrasta z ziemi, lecz przychodzi z wysoka.
   Stanisław Wronka, Pismo Święte narzędziem dialogu z Bogiem, Ruch Biblijny i Liturgiczny: Tom 69 Nr 4 (2016)

2. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z sekcją „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel zadaje pytania sprawdzające zrozumienie tekstu:
   - Czym jest dialog?
   - Jakie formy może przybierać dialog?
   - Czym różni się zwykły dialog od biblijnego? Jakie są cechy biblijnego dialogu?

2. Chętna osoba wyjaśnia, jakie są etapy duchowego czytania Pisma Świętego (lectio, meditatio, oratio, contemplatio vel actio) i krótko je omawia.

3. Nauczyciel prosi, by uczniowie w parach zapoznali się z audiobookiem, a następnie wykonali polecenie 1 zamieszczone w tej sekcji. Po upływie wyznaczonego czasu uczniowie przedstawiają nastawienie rozmówców wobec siebie w dialogach zawartych w przytoczonych fragmentach Księgi Rodzaju oraz Księgi Wyjścia. Później nauczyciel pyta, jakie emocje towarzyszą Maryi i Elżbiecie Uczniowie odpowiadają (polecenie 2).

4. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się”. Indywidualnie wykonują ćwiczenia 1, 2 i 3.

5. Uczniowie dobierają się w pary. Ćwiczenia 4, 5, 6 oraz 8 wykonują w kilkuosobowych grupach. Przedstawiciel zespołu przedstawia rozwiązania po upływie określonego przez nauczyciela czasu.

6. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie nr 7 (sekcja „Sprawdź się”). Następnie łączą się w pary, potem w czwórki (metoda kuli śniegowej). Dyskutują na temat motywu wadzenia się człowieka z Bogiem. Zapisują swoje opinie. Po wykonaniu zadania nauczyciel prosi o przedstawienie wniosków i ewentualny komentarz.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel czyta uczniom fragment opowiadania Romana Brandstaettera (człowieka kochającego Biblię) pt. „Lament nieczytanej Biblii”.
   „Lament nieczytanej Biblii”
   Stoję na najwyższej półce twojej domowej biblioteki, wciśnięta między stare, pożółkłe, od wielu lat nietknięte tomy encyklopedii Orgelbranda, do których jestem podobna z formatu i objętości. I tak stojąc od wielu lat niedostrzeżona, nieomal niewidzialna, spokojnie medytuję nad moim niewesołym losem. Tematem moich najczęstszych medytacji jest pytanie: po co kupiłeś mnie, człowieku, po co zapłaciłeś za mnie trzysta złotych, po co dźwigałeś mnie w teczce przez miasto i po co mnie przyniosłeś do domu? Po co? Czy po to, aby przerzucić kilka moich stronic, przeczytać pobieżnie na chybił trafił kilka wybranych wersetów, spojrzeć na mnie z bogobojnym drżeniem i odstawić nabożnie na najgórniejszą półkę w księgozbiorze? (…)”
   Prowadzący zachęca uczniów do autorefleksji.
   - Jaka byłaby twoja odpowiedź na skargę Biblii?
   - Czym dla ciebie jest Pismo Święte?”
   - Czy wystarczy mieć Pismo Święte w domu, aby mieć pewność dialogu z Bogiem?

Praca domowa:

1. Wybierz fragment Pisma Świętego i zastosuj metodę „Bożego czytania” opisaną w tekście ks. Stanisława Wronki Pismo Święte narzędziem dialogu z Bogiem. Napisz esej, w którym przedstawisz swoje rozważania na temat efektów zastosowania tej metody.

Materiały pomocnicze:

• Stanisław Wronka, Pismo Święte narzędziem dialogu z Bogiem, Ruch Biblijny i Liturgiczny: Tom 69 Nr 4 (2016).

• Alonso Schökel L., Słowo natchnione. Pismo Święte w świetle nauki o języku, Kraków 1983.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.