Autor: Anna Juwan

Temat: Fabryka roślin

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wskażesz zastosowanie klonowania roślin w rolnictwie i ogrodnictwie.

• Wymienisz zastosowania roślinnych kultur in vitro.

• Przeprowadzisz klonowanie roślin metodą mikropropagacji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• prezentacja;

• doświadczenie;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

2. Chętny/wybrany uczeń pozyskuje samodzielnie informacje dotyczące przebiegu zakładania kultur in vitro oraz mikrorozmnażania roślin i przygotowuje krótką prezentację na ten temat.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel zadaje pytanie: „Na czym polega klonowanie roślin?”. Uzupełnia wypowiedzi uczniów, koryguje ewentualne błędy.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacja. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranego ucznia. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującemu oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z multimedium („Wirtualne laboratorium (WL‑I)”). Uczniowie przeprowadzają indywidualnie doświadczenie w wirtualnym laboratorium dotyczące klonowania roślin z zastosowaniem mikrorozmnażania. Następnie przedstawiają problem badawczy i hipotezę, opisują próbę badawczą i próbę kontrolną, zapisują swoje obserwacje i formułują wnioski. Wybrane osoby przedstawiają swoje rozwiązania na forum klasy. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje lub uzupełnia odpowiedzi uczniów.

3. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 5 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w parach tworzą mapy myśli dotyczące zastosowań klonowania roślin w różnych dziedzinach działalności człowieka.

2. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.

3. Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 6 do 8 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Dla chętnych: Dowiedz się, jakie gatunki roślin domowych można rozmnożyć wegetatywnie z fragmentu pędu, a następnie przeprowadź w ten sposób klonowanie wybranej rośliny.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Wirtualne laboratorium (WL‑I)” na lekcji „Klonowanie roślin”.