Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Monitoring stanu środowiska w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa:

XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.

Uczeń:

  1. dokonuje analizy stanu środowiska w Polsce i własnym regionie oraz przedstawia wnioski z niej wynikające, korzystając z danych statystycznych i aplikacji GIS.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wyjaśnia, na czym polega monitoring stanu środowiska w Polsce;

  • omawia strukturę i zasady organizacji Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ);

  • określa zakres pomiarów i obserwacji wykonywanych w systemie PMŚ;

  • określa zakres danych o środowisku i jego zagrożeniach, które są generowane i gromadzone w bazach danych i systemach informatycznych (PMŚ) i możliwości ich wykorzystania.

Strategie nauczania: konektywizm, konstruktywizm

Metody nauczania: dyskusja, pogadanka, analiza SWOT, metody operatywne (praca z tekstem e‑materiału, grafiką i filmem edukacyjnym)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca zbiorowa na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

GIOS, Raporty o stanie środowiska w Polsce (dostęp 22.02.2021).

WIOŚ w Zielonej Górze, Definicja, cele i zadania Państwowego Monitoringu Środowiska (dostęp 22.02.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Wprowadzenie do lekcji – wspólne wyjaśnienie terminu: monitoring stanu środowiska.

  • Pogadanka: jak (według uczniów) można monitorować stan środowiska?

  • Przedstawienie tematu lekcji i jej celów.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, każda ma zapoznać się z tekstem e‑materiału i przygotować się do dyskusji dotyczącej systemu Państwowego Monitoringu Środowiska (cele, struktura organizacyjna).

  • Uczniowie na forum klasy omawiają cele i strukturę PMŚ; w strukturze wydzielają (a korzystając z e‑materiału, także charakteryzują) trzy główne bloki, między którymi odbywa się przepływ informacji.

  • Wspólnie z nauczycielem omawiają zakres pomiarów i obserwacji wykonywanych w systemie PMŚ oraz dostęp do tych informacji (zapewniony m.in. poprzez rozwijający się geoportal GIOŚ INSPIRE) – wykorzystanie tekstu e‑materiału.

  • Uczniowie w grupach otrzymują arkusze papieru i pisaki, ich zadaniem jest opracowanie analizy SWOT do oceny monitoringu stanu środowiska w Polsce.

  • Nauczyciel może krótko przypomnieć uczniom na czym polega analiza SWOT (rysowanie schematu planszy do analizy SWOT).

  • Uczniowie, wykorzystując multimedia zawarte w e‑materiale (film edukacyjny, grafika interaktywna) sporządzają analizę SWOT do tematu: Monitoring stanu środowiska w Polsce – określają jego mocne i słabe strony, a także szanse i zagrożenia jego rozwoju (szanse i zagrożenia wynikają z mocnych i słabych stron).

  • Po upływie określonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele grup omawiają powstałe analizy.

  • Omówienie wniosków wynikających z przedstawionych analiz.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji (odwołując się do celów lekcji) i wprowadza uczniów do fazy ćwiczeń – uczniowie indywidualnie wykonują wybrane przez nauczyciela ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”.

  • Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i wyjaśnia je.

  • Uczniowie dzielą się informacjami na temat lekcji np. co im się najbardziej podobało, co było dla nich nową wiedzą, w jaki sposób mogą ją wykorzystać itp. Nauczyciel ocenia aktywność uczniów podczas zajęć.

Praca domowa

  • Korzystając z różnych źródeł informacji, oceń stan środowiska w Twoim miejscu zamieszkania. Ocenę uzasadnij.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny może zostać wykorzystany podczas lekcji realizującej treść podstawy programowej z zakresu podstawowego XIII. 10. („uczeń przyjmuje postawę współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego Ziemi”). Film edukacyjny może zostać wykorzystany także jako wstęp do cyklu lekcji dotyczących problemów środowiskowych współczesnego świata (dział XVIII – zakres rozszerzony).

Sprawdź się