Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.6.5

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Emotionales Essen/Emocjonalne jedzenie

Grupa docelowa: szkoła ponadpodstawowa, klasa IV, zakres podstawowy; poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji

Umiejętność wypowiadania się na temat odżywiania ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń odżywiania.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
8) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
11) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wyjaśnia, czym są zaburzenia odżywiania;

  • opisuje typy zaburzeń odżywiania;

  • analizuje, co ma wpływ na zwiększanie się liczby osób dotkniętych zaburzeniami odżywiania.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień;

  • sam decyduje, o czym będzie mówił podczas lekcji;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji).

strategie kognitywne:

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów.

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – na podstawie niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego domyślamy się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu przez np. tworzenie nowych wyrazów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody, techniki i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca ze źródłem drukowanym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • plenum,

  • praca grupowa.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu;

  • słowniczek;

  • tekst źródłowy;

  • multimedium (prezentacja multimedialna);

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu. Zwraca także ich uwagę na tekst wprowadzający „Czy wiesz, że…” i pyta uczniów: Czy domyślacie się, co będzie tematem dzisiejszej lekcji? Następnie prosi ich o wymianę własnej wiedzy i doświadczeń na temat odżywiania oraz jego zaburzeń (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają tekst źródłowy, starając się zrozumieć jego treść z wykorzystaniem wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. W razie trudności nauczyciel wspiera ich w tym zadaniu, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.

  • Następnie uczniowie w parach wybierają wypowiedź, która najlepiej podsumowuje treść tekstu, rozwiązują zadanie prawda/fałsz, pracują ze słownictwem (Übung 1–3 z sekcji Przeczytaj).

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z multimedium (prezentacja multimedialna). Oglądają prezentację bez dźwięku i opowiadają, co widzą. Nauczyciel zapisuje poszczególne hasła na tablicy, tworząc w ten sposób zestaw wyrazów potrzebnych do pracy z multimedium oraz asocjogram do tematu.

  • Następnie uczniowie oglądają prezentację multimedialną z dźwiękiem. Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy i przydziela każdej grupie odrębne zagadnienie z prezentacji multimedialnej, np. Ursachen von Essstörungen, Typen von Essstörungen, Betroffene Personen. Zadaniem każdej grupy jest zwrócenie szczególnej uwagi na fragmenty prezentacji dotyczące przydzielonego danej grupie tematu. Uczniowie każdej grupy powinni podczas oglądania prezentacji zanotować najważniejsze hasła, które pozwolą im na zaprezentowanie danego zagadnienia pozostałym uczniom. Po obejrzeniu prezentacji każda z grup omawia na forum klasy to zagadnienie, które zostało jej przydzielone.

  • Następnie uczniowie sprawdzają indywidualnie stopień zrozumienia treści prezentacji, wykorzystując do tego Übung 1–3 w części Prezentacja multimedialna.

c) Faza podsumowująca

  • W ramach podsumowania nauczyciel nawiązuje do przygotowanego na początku lekcji asocjogramu i prosi uczniów o tworzenie zdań z zapisanymi w formie asocjogramu wyrazami. Uczniowie kolejno prezentują zdania.

  • Uczniowie zastanawiają się nad przyczynami powstawania zaburzeń oraz nad tym, czy propagowane w mediach wzorce stanowią jedną z tych przyczyn. Nauczyciel może wykorzystać do tego Aufgabe 7 w części Sprawdź się.

  • Uczniowie potrafią sformułować krótki tekst oraz wyjaśnić, czym są zaburzenia odżywiania i jakie typy zaburzeń odżywiania można wyróżnić.

  • Uczniowie umieją scharakteryzować krótko poszczególne zaburzenia i wymienić typowe niepokojące zachowania osób nimi dotkniętych.

Praca domowa

Uczeń odpowiada pisemnie na pytania z Aufgabe 8 w części Sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania prezentacji multimedialnej

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem. Nauczyciel może rozdać uczniom zdjęcia z prezentacji lub przedstawić krótki film bez dźwięku z jednego ze slajdów. Zadaniem uczniów jest przygotowanie opisu zdjęć lub tekstu do prezentowanego filmu.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. Na podstawie prezentacji uczniowie przygotowują np. wywiad z osobą dotkniętą zaburzeniami odżywiania lub przedstawiają treść prezentacji multimedialnej w formie plakatu (praca w grupach).

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa. Uczniowie przygotowują ulotkę informacyjną na temat zaburzeń odżywiania. Prezentacja może posłużyć jako podstawa do poruszenia innych tematów, np. Co to jest zdrowe odżywianie?, Czy szata zdobi człowieka?, Problemy młodzieży.

Słownik