SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Analiza zdjęć lotniczych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

I. Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja.

Uczeń:

6. wykazuje przydatność fotografii i zdjęć satelitarnych do pozyskiwania informacji o środowisku geograficznym oraz interpretuje ich treść.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia historię i podstawy fotogrametrii,

• opisuje podstawowe przyrządy teledetekcyjne i fotointerpretacyjne,

• dokonuje wstępnej oceny zobrazowań lotniczych,

• ocenia przydatność zdjęć lotniczych i ortofotomap jako źrodeł informacji geograficznej.

Strategie nauczania: asocjacyjna, praktyczna (operacyjna)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, pogadanka, miniwykład

Formy zajęć: praca w grupach, praca w parach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, arkusz kalki, zdjęcie lotnicze/ortofotomapa (źródło zdjęć: geoportal.gov.pl, GoogleEarth), tablety, arkusze papieru, pisaki, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

A. Otfinowska, Wykorzystanie zdjęć lotniczych oraz zobrazowań satelitarnych w ocenie zasobów wodnych i zagospodarowaniu zlewni, „Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji” 2010, vol. 10.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie omówienie przez nauczyciela podstawowych zagadnień teledetekcji i fotogrametrii – nauczyciel zadaje uczniom pytania sprawdzające ich wiedzę na ten temat.

Faza realizacyjna

• Pogadanka nauczyciela ilustrowana prezentacją multimedialną (można wykorzystać e‑materiał) dotycząca różnego rodzaju zdjęć lotniczych i możliwości ich wykorzystania jako źródeł informacji geograficznej. Uczniowie zapoznają się z historią i podstawami fotogrametrii oraz podstawowymi przyrządami teledetekcyjnymi i fotointerpretacyjnymi (miniwykład nauczyciela).

• Omówienie zasad wykonania zadania – zadaniem uczniów jest zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie poleceń zawartych w tej części e‑materiału (praca w grupach).

• Po przedstawieniu rezultatów pracy uczniów ich następnym zadaniem jest narysowanie szkicu użytkowania terenu na podstawie zdjęć lotniczych/ortofotomap z dwóch okresów, wg wskazanych przez nauczyciela zasad generalizacji treści. Rozdanie grupom zdjęć lotniczych/ortofotomap dla dwóch różnych lat (nauczyciel może wykorzystać zdjęcia historyczne dostępne w aplikacji Google Earth bądź dane archiwalne dostępne w Geoportalu, przykładowo zdjęcia Kopalni Bełchatów) i legendy do szkicu użytkowania terenu.

• Kilkuminutowa praca w grupie – uczniowie na podstawie zdjęć lotniczych/ortofotomap wykonują na kalkach szkice użytkowania terenu, analizując widoczne na zdjęciu obiekty; porównują obrazy z dwóch lat, identyfikują zmiany użytkowania terenu.

• Prezentacja przy tablicy przez wybrane grupy uczniów opracowanych szkiców z omówieniem zmian użytkowania terenu w czasie oraz problemów i trudności występujących podczas wykonywania ćwiczenia, związanych z interpretacją zdjęcia.

• Po zakończeniu prezentacji dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, której celem jest ocena możliwości wykorzystania zdjęcia lotniczego/ortofotomapy jako źródła informacji geograficznej.

• Podsumowanie przez nauczyciela treści prezentowanych podczas lekcji dotyczących przydatności zdjęcia lotniczego/ortofotomapy jako źródła informacji geograficznej.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Wykonanie szkicu użytkowania terenu na podstawie zdjęcia lotniczego/ortofotomapy pobranej z Geoportalu, przedstawiającego teren sąsiadujący z miejscem zamieszkania/nauki, porównanie otrzymanego obrazu ze stanem aktualnym.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna i inne zdjęcia lotnicze mogą być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego źródeł informacji geograficznej. Może także stymulować zainteresowanie uczniów tą metodą pozyskiwania informacji.