Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Analiza zdjęć lotniczych
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I
Podstawa programowa
I. Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja.
Uczeń:
wykazuje przydatność fotografii i zdjęć satelitarnych do pozyskiwania informacji o środowisku geograficznym oraz interpretuje ich treść.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
omawia historię i podstawy fotogrametrii,
opisuje podstawowe przyrządy teledetekcyjne i fotointerpretacyjne,
dokonuje wstępnej oceny zobrazowań lotniczych,
ocenia przydatność zdjęć lotniczych i ortofotomap jako źrodeł informacji geograficznej.
Strategie nauczania: asocjacyjna, praktyczna (operacyjna)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, pogadanka, miniwykład
Formy zajęć: praca w grupach, praca w parach
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, arkusz kalki, zdjęcie lotnicze/ortofotomapa (źródło zdjęć: geoportal.gov.pl, GoogleEarth), tablety, arkusze papieru, pisaki, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
A. Otfinowska, Wykorzystanie zdjęć lotniczych oraz zobrazowań satelitarnych w ocenie zasobów wodnych i zagospodarowaniu zlewni, „Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji” 2010, vol. 10.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie omówienie przez nauczyciela podstawowych zagadnień teledetekcji i fotogrametrii – nauczyciel zadaje uczniom pytania sprawdzające ich wiedzę na ten temat.
Faza realizacyjna
Pogadanka nauczyciela ilustrowana prezentacją multimedialną (można wykorzystać e‑materiał) dotycząca różnego rodzaju zdjęć lotniczych i możliwości ich wykorzystania jako źródeł informacji geograficznej. Uczniowie zapoznają się z historią i podstawami fotogrametrii oraz podstawowymi przyrządami teledetekcyjnymi i fotointerpretacyjnymi (miniwykład nauczyciela).
Omówienie zasad wykonania zadania – zadaniem uczniów jest zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie poleceń zawartych w tej części e‑materiału (praca w grupach).
Po przedstawieniu rezultatów pracy uczniów ich następnym zadaniem jest narysowanie szkicu użytkowania terenu na podstawie zdjęć lotniczych/ortofotomap z dwóch okresów, wg wskazanych przez nauczyciela zasad generalizacji treści. Rozdanie grupom zdjęć lotniczych/ortofotomap dla dwóch różnych lat (nauczyciel może wykorzystać zdjęcia historyczne dostępne w aplikacji Google Earth bądź dane archiwalne dostępne w Geoportalu, przykładowo zdjęcia Kopalni Bełchatów) i legendy do szkicu użytkowania terenu.
Kilkuminutowa praca w grupie – uczniowie na podstawie zdjęć lotniczych/ortofotomap wykonują na kalkach szkice użytkowania terenu, analizując widoczne na zdjęciu obiekty; porównują obrazy z dwóch lat, identyfikują zmiany użytkowania terenu.
Prezentacja przy tablicy przez wybrane grupy uczniów opracowanych szkiców z omówieniem zmian użytkowania terenu w czasie oraz problemów i trudności występujących podczas wykonywania ćwiczenia, związanych z interpretacją zdjęcia.
Po zakończeniu prezentacji dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, której celem jest ocena możliwości wykorzystania zdjęcia lotniczego/ortofotomapy jako źródła informacji geograficznej.
Podsumowanie przez nauczyciela treści prezentowanych podczas lekcji dotyczących przydatności zdjęcia lotniczego/ortofotomapy jako źródła informacji geograficznej.
Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa
Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w e‑materiale.
Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.
Wykonanie szkicu użytkowania terenu na podstawie zdjęcia lotniczego/ortofotomapy pobranej z Geoportalu, przedstawiającego teren sąsiadujący z miejscem zamieszkania/nauki, porównanie otrzymanego obrazu ze stanem aktualnym.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna i inne zdjęcia lotnicze mogą być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego źródeł informacji geograficznej. Może także stymulować zainteresowanie uczniów tą metodą pozyskiwania informacji.