SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Barbara Lenartowicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Cyrkulacja monsunowa

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

3) wyjaśnia na przykładach genezę wiatrów stałych, okresowych oraz lokalnych i określa ich znaczenie dla przebiegu pogody;

7) dostrzega prawidłowości w rozmieszczeniu zjawisk i procesów atmosferycznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia przyczyny powstawania cyrkulacji monsunowej,

• wyjaśnia mechanizm cyrkulacji monsunowej w półroczu letnim i zimowym,

• porównuje cechy monsunu letniego i zimowego,

• analizuje wpływ monsunów na środowisko przyrodnicze oraz życie i działalność człowieka,

• wymienia główne obszary występowania cyrkulacji monsunowej na kuli ziemskiej.

Strategie nauczania: konstruktywizm

Metody nauczania: miniwykład, obserwacja pośrednia, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, zbiorowa

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik, mapa fizyczna świata, karta pracy (załącznik nr 1)

Materiały pomocnicze

Woś A., Meteorologia dla geografów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wykonuje czynności organizacyjne. Podaje temat i objaśnia cele lekcji. Przypomina różnice w tempie ogrzewania się lądu i wody oraz wyjaśnia wpływ tych procesów na kształtowanie się ciśnienia atmosferycznego.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel rozdaje uczniom indywidualne karty pracy (załącznik nr 1). Następnie wyświetla animację 3D zamieszczoną w e‑materiale.

• Uczniowie uzupełniają schemat cyrkulacji monsunowej i wyjaśniają jej zmienność w półroczu letnim i zimowym.

• Nauczyciel prosi o przeanalizowanie skutków monsunu letniego i zimowego w środowisku przyrodniczym. Wskazuje na mapie fizycznej świata główne obszary występowania cyrkulacji monsunowej.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi o podanie przykładów wpływu cyrkulacji monsunowej na życie i działalność gospodarczą człowieka. Wyświetla fotografie i analizuje z uczniami wpływ monsunów na:

  • rolnictwo, a przede wszystkim uprawę ryżu,

  • życie mieszkańców,

  • budownictwo.

• Przykładowe fotografie:

  • Tarasy ryżowe w Banaue (Filipiny)

  • Obszary wiejskie w Banaue (Filipiny)

  • Domy na palach w Kambodży

  • Usuwanie roślin na polu ryżowym w Kambodży

• Uczniowie utrwalają wiedzę poprzez wykonanie ćwiczeń z e materiału. Nauczyciel ocenia zaangażowanie uczniów.

Praca domowa

• Czerapuńdżi w Indiach jest znane z rekordowo wysokiej rocznej sumy opadów atmosferycznych. Odszukaj w internecie i podaj przyczyny występowania tak dużych opadów w tej miejscowości.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Animację można wykorzystać w temacie „Cyrkulacja powietrza w różnych strefach Ziemi. Czynniki wpływające na globalną cyrkulację atmosfery”. Po wyjaśnieniu ogólnej cyrkulacji atmosfery nauczyciel wyjaśnia przyczyny jej modyfikacji i wyświetla animację cyrkulacji monsunowej. Uczniowie uzupełniają kartę pracy (załącznik 1) i analizują przyczyny zmienności układów barycznych.