Dla nauczyciela
Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Produkty erupcji wulkanicznej.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I
Podstawa programowa
V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.
Uczeń:
2) wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi).
Uczeń:
9) wyjaśnia wpływ procesów geologicznych na powstanie głównych struktur tektonicznych i ukształtowanie powierzchni Ziemi na wybranych przykładach.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wie, czym są produkty erupcji wulkanicznych,
zna rodzaje erupcji wulkanicznych,
rozpoznaje produkty erupcji wulkanicznych.
Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa
Metody nauczania: dyskusja, burza mózgów, mapa mentalna
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach
Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, obrazy/fotografie/film edukacyjny przedstawiający wybuch wulkanu
Materiały pomocnicze
M. Książkiewicz, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.
Wł. Mizerski, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Faza wprowadzająca
Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – wyświetla obrazy lub krótki film przedstawiający wybuchy wulkanów, wywołuje dyskusję na temat wyglądu wulkanów lub materiałów wydobywających się z wulkanu (tego, co widać na obrazach lub na filmie).
Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o podawanie przykładów produktów, które wydobywają się z wulkanu w czasie wybuchu – burza mózgów.
Uczniowie zapisują przykłady na tablicy.
Następnie, pracując w parach, uczniowie charakteryzują wymienione produkty.
Wskazani przez nauczyciela uczniowie przedstawiają znalezione informacje o produktach erupcji wulkanicznej (uwzględniają m.in. skład chemiczny lawy).
Nauczyciel dzieli klasę na grupy – każda z nich ma za zadanie wyjaśnić pojęcie erupcji; następnie, wykorzystując e‑materiał i podręcznik, przedstawić zależności między rodzajem erupcji a jej produktami.
Grupy otrzymują arkusze papieru i pisaki. Na podstawie zdobytych informacji uczniowie tworzą mapy mentalne przedstawiające przebieg erupcji i rodzaj wydobywających się produktów wulkanicznych (ich zróżnicowanie).
Po upływie określonego przez nauczyciela czasu grupy przedstawiają swoje mapy mentalne – nauczyciel ustala kolejność prezentacji.
Ocena pracy uczniów – informacje, forma przedstawienia na mapie mentalnej i jej prezentacja.
Na podsumowanie tej fazy lekcji nauczyciel prosi o zapoznanie się z grafiką interaktywną (uczniowie utrwalają zdobyte wiadomości).
Faza podsumowująca
Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczeń w e‑materiale – w zależności od tempa pracy uczniowie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń.
Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.
Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było dla nich łatwe, trudne, ciekawe.
Praca domowa
Wykonaj pozostałe ćwiczenia z e‑materiału.
Praca pisemna. Zredaguj wypowiedź pisemną na temat wpływu erupcji wulkanów na środowisko przyrodnicze oraz życie człowieka.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
• Grafikę interaktywną można wykorzystać w toku lekcji z zakresu podstawowego i rozszerzonego dotyczących wulkanizmu, np. typów wulkanów, tworzenia się gór wulkanicznych itp.