Imię i nazwisko autora: Małgorzata Karska, Maxim Ushakov

Przedmiot: Język obcy nowożytny jako drugi – język rosyjski

Temat zajęć: Мне 13 лет / Mam 13 lat

Grupa docelowa: II etap edukacyjny, klasa VII, poziom A1

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• porządkuje rosyjskie litery w kolejności, w której pojawiają się one w alfabecie rosyjskim, dzięki czemu szybciej odnajduje potrzebne wyrazy w części „Słownik” e‑materiału i w tradycyjnych słownikach;

• liczy po rosyjsku do dwudziestu, dzięki czemu potrafi poinformować, ile kto ma lat;

• pyta o wiek oraz o to, gdzie ktoś mieszka i udziela odpowiedzi na takie pytania.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

• odczuwa pozytywne emocje związane z możliwością czytania i pisania wyrazów zapisanych za pomocą innego alfabetu niż ten, którym posługiwał się dotychczas;

• dostrzega swoje kompetencje, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

• rozwiązuje takie zadania językowe, które stanowią ilustrację przydatności języka obcego nowożytnego do realizacji własnych celów komunikacyjnych.

Strategie uczenia się:

• strategie pamięciowe – umiejscawianie nowych słów w kontekście (rymowanka), używanie obrazu i dźwięku (odtwarzanie dźwięków z pamięci), systematyczne powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego, stosowanie mechanicznych technik zapamiętywania (gra);

• strategie kognitywne – łączenie zdań ze sobą, powtarzanie za nagraniem, uczenie się utartych zwrotów, w których można podstawić inne wyrazy; tłumaczenie treści pisanych;

• strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia na podstawie znajomości języka polskiego;

• strategie afektywne - motywowanie do nauki poprzez wprowadzenie elementu zabawy i grywalizacji (gra językowa);

• strategie społeczne – współpraca z uczniami na tym samym poziomie.

Metody nauczania:

• metoda eksponująca;

• metoda kognitywna;

• metoda audiolingwalna;

• metoda programowana.

Techniki nauczania:

• ćwiczenia przedmiotowe;

• udzielanie objaśnień i komentarzy;

• powtórzenia w formie ustnej (drilling);

• z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputer z dostępem do internetu i możliwością odtwarzania dźwięku.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

• Lekcję można rozpocząć od przypomnienia (wspólnego śpiewania) piosenki poznanej na lekcji pierwszej i drugiej w celu utrwalenia poznanych głosek oraz wyrazów.

Faza realizacyjna:

1. Wprowadzenie rymowanki oraz alfabetu za pomocą grafiki i audio w części „Przeczytaj”:

• Po zapoznaniu się z rymowanką (czytanie, słuchanie nagrania, wspólne tłumaczenie w oparciu o zasadę domysłu językowego i „Słownik”) uczniowie mogą powtarzać rymowankę chórem za lektorem w następujących sekwencjach: pierwsza linijka; druga linijka; pierwsza i druga linijka; trzecia linijka; czwarta linijka; trzecia i czwarta linijka; wszystkie cztery linijki; samodzielne odczytanie czterech linijek.

• Alfabet może być powtarzany w sekwencjach: powtarzanie za lektorem z jednoczesnym patrzeniem na tekst; odczytywanie liter chórem przy wyłączonym dźwięku. Inną propozycją jest praca uczniów w czteroosobowych zespołach – uczeń pierwszy, drugi i trzeci podają po trzy litery alfabetu w odpowiedniej kolejności, uczeń czwarty weryfikuje poprawność i w razie potrzeby pomaga kolegom. Po dziewięciu literach następuje zamiana ról.

2. Wprowadzenie konstrukcji (określanie imienia, wieku, miejsca zamieszkania) za pomocą grafiki (komiks) i audio w części „Przeczytaj”:

• Rekomenduje się, aby podczas słuchania nagrania uczniowie pracowali na swoich komputerach, co pomaga zachować większą koncentrację podczas kojarzenia dźwięku z obrazem. W celu sprawdzenia zrozumienia treści nauczyciel może zadać pytania sterowane do tekstu, np. Cкажите, где живёт Евгения? Сколько ей лет? У неё брат, Александр. Сколько ему лет? Кто с ними живёт? Сколько лет Джуси? Na zakończenie tej części lekcji można zaproponować uczniom czytanie komiksu z zastosowaniem techniki „cienia”:

  • uczniowie dwukrotnie czytają tekst chórem niemal równocześnie z lektorem, przy zachowaniu minimalnego, około sekundowego opóźnienia, tak aby wzorzec artykulacyjny nieco ich wyprzedzał. Jeśli nauczyciel usłyszy błędy w wymowie lub akcencie, krótko objaśnia problem, podaje poprawne brzmienie słowa, po czym prosi wszystkich o powtórzenie całego wyrażenia;

  • za trzecim razem uczniowie nie korzystają już z tekstu, tylko patrzą na ilustracje i powtarzają repliki za lektorem ze słuchu, zachowując minimalny odstęp, podobnie jak robili to podczas czytania.

• Nauczyciel może poprosić, aby uczniowie, patrząc na ilustracje, podali informacje o dowolnym bohaterze komiksu. Zaleca się, aby uczniowie starali się je podać z pamięci, niemniej w razie potrzeby mogą wspomagać się tekstem.

• Ćwiczenia mogą być wykonywane w parach, a niektóre z nich dodatkowo utrwalane w formie ustnej. Propozycje:

  • Uczniowie zapisują na kartce zestaw haseł w języku polskim, np.: Ania, Kraków, 15, kotek, Murka. Zadaniem kolegi jest podanie w języku rosyjskim wszystkich danych w oparciu o otrzymane słowa klucze (Её зовут Аня. Она живёт в Кракове. Ей пятнадцать лет. У неё есть кошка Мурка). Trudniejszą wersją tego ćwiczenia jest zapisanie tych informacji na komputerze przy użyciu rosyjskiej klawiatury.

  • Nauczyciel wyświetla ilustrację, np. przedstawiającą nastolatkę i małą dziewczynkę. Uczniowie, pracując w parach, układają do ilustracji wymyśloną historyjkę, podając imię, wiek, miejsce zamieszkania. Na potrzeby ćwiczenia można wprowadzić wyrażenie subiektywizujące wypowiedź Я думаю, что… Celem ćwiczenia jest utrwalenie wprowadzonego słownictwa i rozwijanie kreatywności uczniów.

  • W celu zastosowania słownictwa w sytuacji komunikacyjnej można podać link do opracowanej w wybranej aplikacji (np. w MS Forms lub w Formularzach Google) ankiety z pytaniami otwartymi, w której uczeń podaje informacje o sobie – imię, wiek, miejsce zamieszkania, imię rodzeństwa, imię pupila) i zapisuje je na klawiaturze rosyjskiej. Przesłane arkusze odpowiedzi mogą być ocenione przez nauczyciela opisowo lub oceną. Ponieważ jest to początek przygody uczniów z językiem rosyjskim, nie rekomenduje się stawiania ocen innych niż bardzo dobre lub plusy.

3. Zapoznanie z materiałem multimedialnym – gra edukacyjna:

• Uczniowie samodzielnie grają w grę. Nauczyciel określa czas na np. 10 minut. Po przejściu każdego poziomu uczniowie przyznają sobie jeden punkt/żeton. Po upływie wyznaczonego czasu uczniowie podają liczbę zgromadzonych punktów/żetonów i ogłaszany jest zwycięzca gry.

• Po wykonaniu ćwiczeń do multimedium uczniowie mogą wykonać dodatkowe ćwiczenia utrwalające. Propozycje:

  • Nauczyciel ponownie pokazuje grafikę z części „Przeczytaj” i włącza nagrania. Uczniowie powtarzają liczebniki za lektorem w sekwencjach: po dwa; po trzy; po pięć; po dziesięć; wszystkie liczebniki; wszystkie liczebniki bez lektora, ale z pomocą nauczyciela.

  • Nauczyciel rozdaje uczniom wydruki z liczebnikami od 1 do 20. Włącza nagranie lub czyta liczebniki sam, a uczniowie zaznaczają na kolorowo akcent. Rozwiązania mogą zostać zebrane, ale nie powinny być oceniane. Będą one informacją zwrotną dla nauczyciela, na ile materiał został zrozumiany i opanowany.

4. Utrwalenie materiału w sekcji „Sprawdź się”:

• Uczniowie, samodzielnie lub w parach, wykonują zadania z sekcji „Sprawdź się”.

• Propozycje dodatkowego wykorzystania materiału:

  • Ćwiczenie nr 1: uczniowie pracują w parach. Otrzymują komplet liter alfabetu. Nauczyciel włącza nagranie z alfabetem rosyjskim, a uczniowie układają rozsypankę literową w kolejności alfabetycznej. Trudniejszą wersją jest samodzielne ułożenie alfabetu przez uczniów, bez słuchania nagrania. Po ułożeniu liter w porządku alfabetycznym nauczyciel może zaproponować zabawę symulującą poszukiwanie słowa w słowniku: nauczyciel podaje słowo, a uczniowie wyszukują i wskazują literę, na którą się ono zaczyna.

  • Ćwiczenie nr 2: uczniowie zamieniają formy, tworząc opowiadanie o Alle: Её зову́т А́лла. Ей пятна́дцать лет. У неё есть брат. Inną propozycją jest czytanie, a następnie powtarzanie z pamięci tekstu za lektorem. W utrudnionej wersji można zaproponować powtarzanie tekstu za lektorem ze zmianą informacji na opowiadanie o Alle i jej najbliższych.

  • Ćwiczenie nr 5: nauczyciel włącza nagranie, po każdym zdaniu zatrzymuje je. Uczniowie powtarzają zdanie ze słuchu na głos chórem oraz odczytują chórem odpowiedź. Przy drugim odsłuchaniu uczniowie pracują w parach – po wysłuchaniu nagrania uczeń pierwszy powtarza je, nauczyciel zapisuje na tablicy w języku polskim informacje, która musi się znaleźć w odpowiedzi (np. 16, Szczecin), a uczeń drugi odpowiada na pytanie w oparciu o tę podpowiedź. Przy kolejnym zdaniu następuje zmiana ról. Czasownik жить może być utrwalany w ćwiczeniach na dopasowanie: uczniowie otrzymują kartoniki z zaimkami oraz formami czasownika i dopasowują osobę do formy. Inną propozycją jest podanie przez nauczyciela dowolnych zdań, w których będzie użyta osobowa forma czasownika mieszkać. Po wysłuchaniu zdania uczniowie wybierają odpowiednią kartę z formą użytego czasownika oraz zaimkiem, którego ta forma dotyczy. Przykładowo po wysłuchaniu zdania Аня и её сестра Оля живут в Кракове uczniowie wybierają kartoniki ze słowami oни oraz живут.

Faza podsumowująca:

• Uczniowie w parach prezentują informacje o sobie i wybranej osobie lub pupilu.

• Następnie kończą zdania nauczyciela:

  • Na dzisiejszej lekcji nauczyłem/nauczyłam się…

  • Na dzisiejszej lekcji najbardziej podobało mi się…

  • Najtrudniejsze było dla mnie…

  • Moja motywacja do dalszego poznawania języka rosyjskiego w skali od 1 do 5 to….

Praca domowa:

• Zadania nr 7 i 8 z części „Sprawdź się” (otwarte). Nauczyciel może poprosić o przesłanie screenów z rozwiązaniami za pomocą platformy lub aplikacji, która jest wykorzystywana w szkole. Ponieważ jest to początek przygody uczniów z językiem rosyjskim, nie rekomenduje się stawiania ocen innych niż bardzo dobre lub plusy. Jeśli liczba popełnionych usterek była znacząca, nauczyciel może w komentarzu zwrotnym wytłumaczyć, na czym polegały błędy i poprosić o powtórne wykonanie zadania. Warto, aby zadanie po poprawieniu zostało nagrodzone oceną bardzo dobrą lub plusem.

Materiały pomocnicze:

1. Karty ze słowami (zaimki i formy osobowe czasownika жить); karty z literami alfabetu.

2. Wydruki z liczebnikami do stawiania akcentu.

3. Kolorowe pisaki.

4. Żetony/pionki do przyznawania uczniom punktów.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• W trakcie lekcji uczniowie, grając w grę edukacyjną, utrwalają nowe słownictwo. Gra może być wykorzystana do grywalizacji. Uczniowie dobierają się w pary – jeden z uczniów decyduje, w którym miejscu należy najechać kursorem, a drugi operuje kursorem. Drużyna, która jako pierwsza ukończy grę, zostaje zwycięzcą i może zostać nagrodzona oceną bardzo dobrą.