Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Analiza i interpretacja tekstu literackiego – ćwiczenia. Makbet: przyczyny upadku bohatera

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura obowiązkowa
15) William Szekspir, Makbet, Romeo i Julia;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • przygotowuje prezentacje na temat Makbeta i Lady Makbet;

  • omawia przemianę, jaka zachodzi w bohaterze utworu;

  • wyjaśnia najważniejsze przyczyny upadku Makbeta.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • stopklatka.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • e‑podręcznik;

  • tablica interaktywna lub rzutnik;

  • komputery z dostępem do internetu dla uczniów.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznaja sie z lekturą „Makbet” Williama Szekspira.

  2. Tydzień przed zaplanowaną lekcją nauczyciel prosi uczniów o utworzenie dwóch grup. Każda z nich ma za zadanie przygotować krótkie prezentacje:
    — grupa 1: postać Makbeta;
    — grupa 2: postać Lady Makbet.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i wspólnie z uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

  2. Uczniowie formują utworzone przed lekcją grupy i przedstawiają swoje prezentacje. Nauczyciel dopowiada informacje i komentuje pracę grup.

  3. Uczniowie zapoznają się z sekcjami „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”. Tworzą notatkę dotyczącą przemiany, jaka zachodzi w bohaterze utworu.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z mapą myśli zamieszczoną w sekcji multimedialnej i czytają polecenie 1. Rozpoczynają dyskusję na temat najważniejszych przyczyn upadku Makbeta. Uzasadniają w dyskusji przytaczane argumenty.

  2. Praca w grupach: stopklatki. Uczniowie pracują w kilkuosobowych zespołach. Przygotowują nieruchome sceny ilustrujące przemianę Makbeta. Prezentacje grup powinny ukazywać kolejne etapy metamorfozy bohatera.

  3. Prezentacja i omówienie stopklatek na forum klasy.

  4. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli uczniów na 3 grupy (lub więcej, w zależności od czasu, który pozostał na pracę z ćwiczeniami). Przydziela uczniom zadania i wyznacza czas na ich realizację. Po zakończeniu pracy weryfikuje poprawność odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

  1. Na zakończenie nauczyciel wyświetla polecenie 2 z sekcji „Mapa myśli”. Uczniowie wskazują cytaty, które ilustrują przedstawione na mapie myśli przyczyny upadku Makbeta. Nauczyciel komentuje.

  2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i przeprowadza krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu.

Praca domowa:

  1. Korzystając z informacji zamieszczonych w sekcji „Przeczytaj” – „Jak pracować z tekstem literackim?” uczniowie redagują pracę argumentacyjną na co najmniej 250 słów na temat: Makbet – przyczyny upadku bohatera.

Materiały pomocnicze:

  • Przemysław Mroczkowski, Szekspir elżbietański i żywy, Kraków 1966.

  • Henri Fluchère, Szekspir. Dramaturg elżbietański, Warszawa 1965.

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.

Sprawdź się