Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.7.6

Imię i nazwisko autora: Paweł Przywara

Przedmiot: język obcy nowożytny - język niemiecki

Temat zajęć: Verbraucherrechte/ Prawa konsumenta

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres rozszerzony, poziom językowy B1+

Cel ogólny lekcji: Umiejętność ustnego i pisemnego wypowiadania się na temat praw konsumenta

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, finanse, promocja i reklama, korzystanie z usług – w tym usług bankowych i ubezpieczeniowych, reklamacja, prawa konsumenta);
II. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne:
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) rozważa sytuacje hipotetyczne;
11) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady, objaśnia procedury związane z załatwianiem spraw w instytucjach);
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
11) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady, objaśnia procedury związane z załatwianiem spraw w instytucjach);
12) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, komentuje wypowiedzi uczestników dyskusji, wyraża wątpliwość;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
4) przedstawia publicznie w języku obcym wcześniej przygotowany materiał, np. prezentację, film;
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • Porównuje najważniejsze prawa konsumenta.

  • Proponuje wykorzystanie właściwego prawa konsumenta.

  • Pisze artykuł na temat praw konsumenta.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;,

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

  • rozumienie obrazu i dźwięku (domniemywanie znaczenia wyrażeń i zwrotów w kontekście sytuacyjnym, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji);

  • stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych struktur gramatycznych – wprowadzanie połączenia rzeczowników z przyimkami do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych (podział rzeczowników na grupy według przyimków, z którymi się łączą, przygotowanie fiszek ;

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych - niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim, np. czego dotyczy animacja, jeśli znane są tylko niektóre wyrażenia z języka niemieckiego);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych wyrazów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody i formy nauczania:

  • podejście humanistyczne;

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście Content Language Integrated Learning;

  • podające: pogadanka, opis, praca ze źródłem drukowanym, praca z animacją, wyjaśnianie;

  • aktywizujące: odgrywanie scenek (wcielanie się w inną postać), gry dydaktyczne, burza mózgów;

  • programowane: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupie,

  • praca na forum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (animacja),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • lista haseł z tekstu źródłowego,

  • karteczki z nagłówkami artykułu,

  • arkusze papieru,

  • lista rekcji rzeczownika do wyświetlenia,

  • zestawy kilku fiszek z rekcją rzeczowników i przykładami zdań

  • lista początków zdań z animacji do wyświetlenia.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel rozpoczyna lekcję od przedstawienia uczniom w języku niemieckim krótkiej sytuacji, np. Ich habe mir vor drei Wochen eine neue Kaffeemaschine gekauft. Ich habe sie in einem Internetladen bestellt. Leider ist sie nach einer Woche kaputt. Sie funktioniert nicht mehr. Następnie pyta uczniów: Ist das ein ausgeworfenes Geld? Hattet ihr ähnliche Situationen erlebt? Was kann ich in diesem Fall tun? Celem jest sprawdzenie, czy uczniowie posiadają wiedzę na temat praw konsumenta. Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy (burza mózgów).

  • Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby w kontekście jego opowiadania przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji? Uczniowie podają swoje propozycje tematów, po czym zapoznają się z tekstem wprowadzającym.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie dobierają się w pary. Nauczyciel wyświetla na tablicy listę kilku haseł, które znajdują się w tekście Przeczytaj. Mogą to być np. das Recht haben auf, zurückgeben, die Kosten, umtauschen, ungetragen, reklamieren, der Kunde, der Händler, der Verkäufer, Defekte, der Kaufpreis, itd. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie na podstawie podanych haseł (nie wszystkie hasła muszą zostać wykorzystane przez uczniów) krótkiego dialogu, jaki mogą prowadzić ze sobą osoby ze zdjęcia wprowadzającego w części Przeczytaj. Wybrane pary prezentują dialogi na forum klasy.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze zdjęciami oraz o przeczytanie pierwszego akapitu artykułu w części Przeczytaj, a następnie pyta: Von welchen Rechten handelt der Text? Was meint ihr? Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Nauczyciel dzieli klasę na 4 grupy. Każda grupa losuje karteczkę ze śródtytułem fragmentu tekstu z części Przeczytaj, nad którym będzie pracować. Poszczególne grupy otrzymują arkusze papieru, na których sporządzą wizualną notatkę dotyczącą przeczytanego fragmentu. Może to być mapa pojęć, grafika, tabela, wykres. Następnie przedstawiciel każdej grupy omawia dane zagadnienie na podstawie przygotowanej notatki wizualnej. Ze względu na trudne zagadnienie wizualizacja tematu pozwoli uczniom lepiej zapamiętać informacje.

  • Uczniowie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu oraz informacji przekazanych przez przedstawicieli wszystkich grup, wykorzystując do tego Übung 1. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu. Po wykonaniu tego ćwiczenia przez uczniów nauczyciel nawiązuje najpierw do zdjęcia umieszczonego przed tekstem i pyta: Dürfen Kunden jede Ware zurückgeben? Wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy. Następnie nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze zdjęciem podsumowującym i jego podpisem i pyta: Habt ihr das gewusst, dass ihr als Kunden bestimmte Rechte habt? Welche Rechtsdokumente spielen dabei eine wichtige Rolle? Wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy. Następnie uczniowie wykonują Übung 2 w części Przeczytaj – na podstawie treści tekstu porządkują odpowiednie hasła.

  • Uczniowie wykonują pisemnie Übung 3 w części Przeczytaj. Nauczyciel wybiera dwóch uczniów, którzy wcielą się w rolę ekspertów i wyjaśnią ustnie w języku niemieckim różnice pomiędzy odstąpieniem od umowy kupna a prawem do zwrotu towaru oraz między rękojmią a gwarancją. Pozostali uczniowie porównają swoje wypowiedzi z wypowiedziami kolegów i mogą zadać pytania w przypadku różnic lub wątpliwości.

  • Nauczyciel wyświetla na tablicy listę przykładów rekcji rzeczowników, np. Mangel an, Anspruch auf, Antwort auf, Kosten für, Recht auf, Beitrag zu, Grundlage für, itd. oraz pyta uczniów, czy zauważają jakieś podobieństwo lub według jakiego kryterium podzieliliby dane rzeczowniki na grupy. Propozycje uczniów zapisuje na tablicy. Wśród rozwiązań może pojawić się np. podział według przyimków, ale uczniowie mogą dokonać także innego podziału, np. według skojarzeń z jakimś tematem. Są to indywidualne sugestie uczniów, jaki sposób zapamiętania tych rekcji byłby dla nich najlepszy. Nauczyciel informuje uczniów o różnych możliwościach uczenia się rekcji. Następnie przeprowadza przykładowe ćwiczenie, mające na celu zapamiętanie przez uczniów rekcji rzeczownika. Nauczyciel rozkłada na ławce zestaw fiszek, na których z jednej strony napisany jest rzeczownik z przyimkiem, a z drugiej strony przykład zdania z daną rekcją rzeczownika. Przykłady fiszek:

  • Mangel an ... – Mangel an Zeit führt dazu, dass ich selten Einkäufe mache. Anspruch auf ...

  • Du hast Anspruch auf ein gutes Produkt.

  • Antwort auf ... – Das ist die Antwort des Verkäufers auf meine Reklamation.

  • Kosten für ... – Die Kosten für die juristische Beratung sind hoch.

  • Voraussetzung für ... - Die Voraussetzung für den Kauf dieser Ware ist die dreijährige Garantie.

  • Recht auf ... – Jeder Kunde hat Recht auf Information über das Produkt.

  • Beitrag zu ... – Der Jurist hat einen großen Beitrag zur Rückerstattung der Kosten geleistet.

  • Defekt an ... – Der Verbraucher hat Defekte an dem gekauften Handy bemerkt.

  • Vertrag über ... – Er hat einen Vertrag über den Kauf eines Wagens unterschrieben.

  • Grundlage für ... – Die Fotos sind eine Grundlage für die Reklamation.

  • Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Każda grupa otrzymuje własny zestaw fiszek. Jeden z uczniów wybiera jedną fiszkę, czyta rekcję rzeczownika oraz przykład zdania i dodaje swoje zdanie z tą rekcją. Podaje fiszkę kolejnemu uczniowi z grupy, który powtarza zdanie kolegi i dodaje własne zdanie z tą samą rekcją, a następnie przekazuje fiszkę kolejnemu uczniowi. Ten powtarza zdania kolegów i dodaje własne zdanie. W ten sposób w każdej grupie są na głos powtarzane zdania z daną rekcją czterokrotnie. Czynność powtarzana jest z 3‑4 kolejnymi fiszkami.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z Tipp zur Grammatik.

  • W kolejnej części lekcji uczniowie zapoznają się z animacją 2D. Najpierw uczniowie oglądają animację bez dźwięku. Nauczyciel wyświetla następujące początki zdań i prosi uczniów o pisemne dokończenie ich na podstawie obejrzanego obrazu:

  • In der folgenden Animation werden ...

  • Adam hat bei einem Onlinehändler ...

  • Anfänglich war er superzufrieden mit dem Gekauften, doch dann ...

  • Laut Bürgerlichem Gesetzbuch ...*

  • Wenn die Ware bei einem Onlinehändler gekauft wurde, ...

  • Bei elektronischen Waren ...

  • Adam hat beschlossen, ...

  • Chętni uczniowie czytają swoje wersje wypowiedzi na forum klasy.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z animacją z dźwiękiem. Nauczyciel pyta: Wessen Version stimmt mit dem Inhalt der Animation überein? Wer hatte Recht?

  • Uczniowie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia treści animacji, wykorzystując do tego Übung 1‑2 w części Animacja 2D. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią animacji oraz uzupełniają tekst na jej podstawie.

  • Uczniowie dobierają się w pary. Jedna osoba wciela się w rolę Adama, który opowie o swoim problemie, druga osoba przejmuje rolę kolegi, który udziela porady, co Adam powinien zrobić w danej sytuacji. Wybrana para uczniów prezentuje dialog na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

W fazie podsumowującej nauczyciel może poprosić uczniów o poradę w różnych sytuacjach dotyczących zakupionego wadliwego produktu oraz praw konsumenta. Nauczyciel przedstawia kolejno w języku niemieckim dany problem i zachęca uczniów do wypowiedzi. Nauczyciel mówi, np.

  • Ich habe online ein Paar Schuhe bestellt. Es hat sich gezeigt, dass sie zu klein sind.

  • Ich habe ein Kilo Äpfel gekauft. Zu Hause hat es sich gezeigt, dass sie mir nicht schmecken.

  • Ich habe in einem Kaufhaus einen Kuli gekauft. Es hat sich gezeigt, dass der Kuli nicht schreibt.

  • Ich habe mir eine Tastatur gekauft. Nach einem Monat ist sie defekt und einige Tasten funktionieren nicht.

d) Praca domowa

Uczniowie piszą artykuł do magazynu gospodarczego na temat praw konsumenta (Aufgabe 8 w części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji

  • Przed lekcją: wprowadzenie do tematu zajęć. Uczniowie oglądają animację bez dźwięku lub otrzymują wydrukowane screenshoty z animacji i opisują dany obrazek. W ten sposób przygotowują słownictwo do lekcji.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie do różnego rodzaju ćwiczeń leksykalnych. Na podstawie treści animacji uczniowie układają dialogi pomiędzy Adamem a sprzedawcą, między Adamem a doradcą prawnym. Fragment transkrypcji animacji może także posłużyć jako tekst dyktanda.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa tematycznego z uwzględnieniem praw konsumenta. Na podstawie treści animacji uczniowie przygotowują multimedialny bądź analogowy poradnik lub ulotkę informacyjną na temat praw konsumenta.

Słownik