Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Konserwatyzm: część 1. Edmund Burke

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Poznasz założenia konserwatyzmu Edmunda Burke'a oraz kontekst historyczny.

• Porównasz koncepcje wolności jako wartości bezwzględnej oraz wartości względnej, i przytoczysz argumenty w ich obronie.

• Przytoczysz przykłady sytuacji, w których przesąd może być wyrazem mądrości, jak również sytuacji gdy jest tylko balastem.

• Ocenisz umowę społeczną według Burke’a na tle założeń autorów liberalnych.

• Rozpoznasz główne cechy konserwatyzmu i sceptycyzmu.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia założenia konserwatyzmu Edmunda Burke'a, odnosząc się do kontekstu historycznego;

• porównuje koncepcje wolności pozytywnej i negatywnej, podając odpowiednie przykłady bliskie życiu;

• ocenia założenia umowy społecznej według Burke’a;

• rozróżnia poglądy konserwatystów i liberałów w kwestii postępu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• rozmowa kierowana.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Konserwatyzm: część 1. Edmund Burke”. Jako zadanie domowe przed kolejną lekcją daje uczniom polecenie, by przypomnieli sobie z lekcji historii przyczyny, przebieg i skutki Rewolucji Francuskiej, z uwzględnieniem sytuacji w krajach Europy Zachodniej tuż po rewolucji.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.

2. Rozmowa kierowana. Nauczyciel weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, pytając o przyczyny i skutki Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Prosi uczniów o opisanie sytuacji w krajach Europy Zachodniej tuż po rewolucji. Pyta, jakie tendencje mogły się pojawić w myśli filozoficzno‑politycznej tamtego okresu. Uczniowie powinni wskazać na reakcje przeciwne do idei przyświecających rewolucji

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium. Uczniowie weryfikują swoje założenia, zapoznając się z tekstem audiobooka (Edmund Burke, Państwo a rewolucja). Odpowiadają na pytania dołączone do multimedium:
   a. Na czym polega umowa społeczna według Burke’a? Wskaż różnice pomiędzy zaprezentowaną przez niego koncepcją a koncepcjami autorów liberalnych.
   b. Czy zgadzasz się z przekonaniem Burke'a, że pozbawiona skrupułów łatwość dokonywania w państwie zmian doprowadziłaby do przerwania ciągłości istnienia państwa?

2. W dalszej kolejności uczniowie zapoznają się z treścią sekcji Przeczytaj, zwracając uwagę na pojęcie przesądu, tradycji i pojęć wolności negatywnej i pozytywnej. Bardzo ważna będzie – zwłaszcza w przypadku rozróżnienia na wolność pozytywną i negatywną – podanie odpowiednich przykładów bliskich uczniom.

3. Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Film edukacyjny”. Klasa dzieli się na grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Poszukaj przykładów obowiązujących w Polsce praw, które gwarantują wolność pozytywną, i praw, które gwarantują wolność negatywną.

Materiały pomocnicze:

• Baer U., Gry dyskusyjne, Lublin 2000.

• Jakubowski M., Szahaj A., Filozofia polityki, Warszawa 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.