SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Barbara Lenartowicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Obszary występowania i cechy wiatrów lokalnych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa:

III. Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

3. wyjaśnia mechanizm cyrkulacji atmosferycznej i rozkład opadów atmosferycznych na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia przyczyny powstawania wiatrów lokalnych,

• charakteryzuje cechy wiatrów lokalnych,

• analizuje skutki występowania wiatrów lokalnych,

• wymienia obszary występowania wiatrów lokalnych.

Strategie nauczania: konstruktywizm

Metody nauczania: mapa skojarzeń, praca z e‑materiałami, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: ścienna mapa fizyczna świata, e‑materiał, komputer, rzutnik

Materiały pomocnicze

L.J. Battan, Pogoda, tłum. S. Moszkowicz, PWN, Warszawa 1979.

Przykładowa karta pracy (załącznik nr 1).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Po przedstawieniu tematu i objaśnieniu celów lekcji nauczyciel wraz z uczniami omawia podstawowe informacje dotyczące wiatru, jego rodzajów i sposobu powstawania.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel wyświetla film zamieszczony w e‑materiale. Po obejrzeniu prosi uczniów, aby zapisali w zeszycie nazwy poznanych wiatrów lokalnych i dopisali skojarzenia z poszczególnymi wiatrami, które dotyczą: przyczyn ich występowania, cech wiatru, obszaru występowania.

• Po wykonaniu pracy nauczyciel omawia wraz z uczniami cechy i wskazuje na mapie świata główne obszary występowania wiatrów lokalnych. Uczniowie uzupełniają swoje mapy skojarzeń o elementy, które nie znalazły się w ich samodzielnie sporządzonych notatkach.

• Następnie uczniowie dobierają się w dwuosobowe zespoły i układają test dla sąsiedniej pary, który powinien składać się z pięciu krótkich pytań. Przekazują sobie zestawy i przystępują do rozwiązania. W razie wątpliwości nauczyciel wyjaśnia i udziela wskazówek.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi o wskazanie pozytywnych i negatywnych skutków dla życia i działalności człowieka poznanych wiatrów lokalnych i zapisuje je na tablicy, dzieląc na dwie kategorie (pozytywne i negatywne). Podsumowuje i ocenia pracę i zadania wykonane przez uczniów.

Praca domowa

• Odszukaj w internecie i wypisz nazwy oraz obszary występowania pięciu, innych niż poznane na lekcji, wiatrów lokalnych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny można wykorzystać do pracy w grupach. Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup. Każdej przydziela inny wiatr lokalny (bora, bryza, wiatry górskie i dolinne, fen), a następnie rozdaje karty pracy. Po wyświetleniu filmu uczniowie uzupełniają karty pracy (załącznik), a następnie liderzy grup prezentują wyniki pracy.

Film edukacyjny może zostać wykorzystany jako uzupełnienie lub przypomnienie podczas innych lekcji dotyczących wiatrów lokalnych, np. „Wpływ wiatrów lokalnych na środowisko geograficzne i gospodarkę”, „Powstawanie wiatru fenowego”.