Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Zmiany w strukturze użytkowania ziemi i ich skutki
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II
PODSTAWA PROGRAMOWA
X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura).
Uczeń:
2) porównuje strukturę użytków rolnych w Polsce z wybranymi krajami świata.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne
Uczeń:
wymienia czynniki wpływające na zmiany użytkowania ziemi,
przedstawia główne tendencje zmian w strukturze użytkowania ziemi w skali globalnej, w zależności od poziomu rozwoju gospodarczego i w wybranych krajach oraz wyjaśnia ich przyczyny,
wymienia pozytywne i negatywne skutki zmian w strukturze użytkowania ziemi.
Strategie nauczania: konektywizm.
Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem.
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu).
Materiały pomocnicze
Bibliografia:
Grzebisz W., Szramka H. (red.), Wielka Encyklopedia Geografii Świata. Tom XI. Rolnictwo i leśnictwo, Wyd. Kurpisz, Poznań 1998.
Falkowski J., Kostrowicki J., Geografia rolnictwa świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Bański J., Geografia rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.
Netografia (dostęp: 1.06.2020):
https://ourworldindata.org/land-use [dostęp: 29.04.2022].
http://www.fao.org/faostat/en/#home [dostęp: 29.04.2022].
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).
Sprawdzenie zadania domowego.
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat form użytkowania ziemi i regionalnego jej zróżnicowania (polecenie nr 1 z części Przeczytaj).
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat form czynników wpływających na zmiany struktury użytkowania ziemi. Chętni uczniowie zgłaszają swoje pomysły i zapisują je na tablicy w postaci schematu. Nad przebiegiem tego zadania czuwa nauczyciel. W tym celu posługuje się wyświetlonym na ekranie fragmentem części Przeczytaj niniejszego e‑materiału. Następnie uczniowie wspólnie wykonują polecenie 2. z tej części.
Na kolejnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na ekranie animację 3D (uczniowie mogą również wyświetlić ją na tabletach). Zadaniem uczniów jest wykonanie w parach poleceń do multimedium bazowego. W przypadku polecenia 2. nauczyciel prosi, żeby jedna osoba z pary zajęła się pozytywnymi skutkami, a druga - negatywnymi. Po zakończonej pracy chętni uczniowie prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel weryfikuje te pomysły i uzupełnia wiedzę uczniów.
Następnie nauczyciel dzieli klasę na kilka grup (w zależności od potrzeb, liczebności klasy itd.). Zadaniem każdej z nich jest wykonanie polecenia 3. z części Przeczytaj w odniesieniu do wybranego przez grupę państwa. Zespoły mogą korzystać z różnych źródeł informacji geograficznej, w tym internetu. Po zakończonym zadaniu prezentują wyniki swojej pracy, a nad ich poprawnością czuwa nauczyciel.
Nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.
Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi uczniów o podsumowanie głównych tendencji zmian w strukturze użytkowania ziemi na świecie i w wybranych państwach, a także o wyjaśnienie przyczyn i skutków tych zjawisk.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Ułożenie rebusów dotyczących zagadnień użytkowania ziemi na świecie.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium Multimedium bazowe może posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy), a także po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej, a także na innych zajęciach z zakresu geografii rolnictwa na świecie i w Polsce.