Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Powstawanie budowy fałdowej.

Grupa docelowa: liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa:

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały. Uczeń: 2) wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi).

Kompetencje kluczowe

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje, czym jest fałd i fałdowanie,

• wie, jakie są rodzaje fałdów,

• zna mechanizmy tworzenia się fałdowań.

Strategie nauczania: asocjacyjna, operacyjna

Metody i techniki nauczania: metoda tekstu przewodniego, dyskusja, debata, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: zasoby multimedialne zwarte w e‑materiale, atlasy świata, załączniki

Materiały pomocnicze: szkic geologiczny części Karpat, mapa podkładowa Polski, mapa miast w Polsce

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w temat zajęć, zadając pytania:

  • Gdzie w Polsce położone są największe i najwyższe góry? Jakie obejmują pasma górskie? Jak wygląda droga przez nie? Czy widać, z jakich skał są zbudowane?

• Po udzieleniu odpowiedzi przez uczniów nauczyciel pyta dalej, tak by naprowadzić klasę na temat lekcji i podanie przykładów:

  • Czy któreś z was widziało nowe drogi w Karpatach? Jeśli tak, jak wyglądały przekopy przez góry (widok odsłoniętych skał)? Czy byliście nad morzem w okolicach klifów? Jak wyglądały skały na klifie?

• Nauczyciel informuje uczniów, jakie cele będą realizować.

• Następnie prowadzący pyta klasę, co rozumieją pod pojęciem fałdowania i z czym im się ono kojarzy. Następuje burza mózgów. Każdy uczeń może wymieniać swoje pomysły. Te, które są prawidłowe lub z niewielkimi błędami nauczyciel zapisuje na tablicy.

• Po zakończeniu burzy mózgów nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z objaśnieniami na ten temat, żeby zweryfikować swoje wyobrażenia z podaną definicją. Następuje dyskusja. Uczniowie dzielą się swoimi uwagami na temat notatek na tablicy.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o dobranie się w zespoły wieloosobowe (najlepiej nie mniej niż trzyosobowe, ze względu na ilość pracy z mapami). Każdy zespół otrzymuje atlas geograficzny, szkic geologiczny Karpat (który można zastąpić mapą ścienną jeśli taka jest w wyposażeniu klasy), mapę miast Polski i mapę podkładową Polski. Zadaniem uczniów jest naniesienie na mapę całej Polski wydzieleń ze szkicu, omówienie jak duże obszary w stosunku do całego kraju zajmują płaszczowiny karpackie, jakie miasta znajdują się na danej płaszczowinie, jakie rzeki płyną na terenie płaszczowin oraz w którym kierunku. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie z e‑materiałem.

• Nauczyciel wyjaśnia zadanie uczniom i określa czas na jego wykonanie na około 10 minut. Po rozpoczęciu nauczyciel może pomóc uczniom skupiając ich uwagę na:

  • właściwym skorelowaniu map ze sobą, zwrócenie uwagi na kontury granic państwa,

  • braku pokrywy płaszczowinowej w Tatrach,

  • kierunki odpływu rzek i nawiązaniu do granic płaszczowin.

• Gdy wszystkie grupy skończą pracę, nauczyciel prosi wybrane lub wszystkie zespoły o przedstawienie własnej pracy i omówienie swojej pracy. W ramach podsumowania uczniowie zapoznają się z animacją. Następnie uczniowie są proszeni o wykonanie ćwiczeń z e‑materiałów.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel zadaje uczniom następujące pytania:

  • Czego dowiedzieliście się z dzisiejszej lekcji?

  • Co było dla was najciekawsze?

  • O czym chcielibyście dowiedzieć się więcej?

• Następuje krótka dyskusja podsumowująca treści poruszone podczas lekcji. W razie potrzeby prowadzący wyjaśnia kwestie sporne i problematyczne oraz odpowiada na dodatkowe pytania uczniów. Uczniowie przystępują do indywidualnego rozwiązywania ćwiczeń na końcu e‑zasobu. Zadania, których uczniowie nie zdążą rozwiązać w klasie można zadać jako pracę domową.

Praca domowa: ćwiczenie 8.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: e‑materiał może posłużyć również do omawiania tematów związanych z tektoniką.