Autor: Tomasz Mazur

Temat: Kurs logiki: lekcja 26. Uzasadnienie pośrednie, czyli wnioskowanie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

• wyjaśnia istotę wnioskowania, czyli rozumowania pośredniego;

• układa własne przykłady wnioskowań;

• rozpoznaje sytuacje, w których niezbędne jest stosowanie tego typu uzasadnienia.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o uzasadnienie tezy „Jestem dobrym uczniem.”

Faza wprowadzająca:

1. Podanie tematu i celu lekcji.

2. Nauczyciel prosi wybranych uczniów o przedstawienie pracy domowej. Następnie pyta resztę uczniów o to, czy ich zdaniem przedstawione wnioskowania są przekonujące.

3. W zależności od charakteru odpowiedzi nauczyciel prowadzi rozmowę kierowaną, w której jego celem jest naprowadzenie uczniów na istotę wnioskowania.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału. Nauczyciel komentuje najważniejsze punkty upewniając się, czy uczniowie dobrze je rozumieją.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy. Każda grupa ma za zadanie opracować wnioskowanie z podziałem na role. Dwie osoby z grupy ustalają tezę, podczas gdy dwie pozostałe mają do nich dobrać przesłanki. Następnie zadaniem pierwszej dwójki jest ocena, czy podane przesłanki spełniają podane w opracowaniu wymagania związku merytorycznego i większego prawdopodobieństwa.

3. Nauczyciel prosi kolejne czwórki o przedstawienie wyników swojej pracy. Komentuje krótko każdą taką prezentację oceniając, czy wnioskowanie zostało właściwie zaklasyfikowane jako poprawne lub niepoprawne.

Faza podsumowująca:

1. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 i 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

2. Uczeń ma za zadanie sformułować trzy poprawne wnioskowania, uwzględniające trzy różne stwierdzenia ważne dla jego światopoglądu.

Materiały pomocnicze:

• Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

• Niemirowski T., Co to znaczy „nauczać filozofii”?, w: „Forum Pedagogiczne” 1(2015).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Animacja” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.