Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Geneza społeczeństwa obywatelskiego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

1) przedstawia idee społeczeństwa obywatelskiego i charakteryzuje jego rozwój w XX‑wiecznym państwie polskim.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie „społeczeństwo obywatelskie”;

• przedstawia idee społeczeństwa obywatelskiego na ziemiach polskich;

• charakteryzuje etapy rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce XX wieku;

• podaje przykłady działania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce XX wieku.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• analiza tekstu literackiego.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Na ostatnich zajęciach lekcyjnych nauczyciel poprosił, by każdy przygotował trzy przykłady funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce XX wieku.

2. Przedstawienie tematu i omówienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

1. Burza mózgów – zespół klasowy próbuje zdefiniować pojęcie „społeczeństwo obywatelskie”. Przedstawiane propozycje są zapisywane na tablicy jako element notatki z zajęć lekcyjnych.

2. Na podstawie posiadanej wiedzy uczniowie ustalają, jaka była geneza społeczeństwa obywatelskiego i kiedy to zjawisko aktywności obywatelskiej zawitało do Polski.

3. Wspólna analiza propozycji przykładów funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce XX wieku. Kolejno cały zespół klasowy podaje wyszukane w domu przykłady społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Porównanie ich z propozycjami znajdującymi się na linii chronologicznej, będącej multimedium bazowym do lekcji. Istnieje możliwość jego uzupełnienia o propozycje uczniów. Wskazanie etapów rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

4. Wspólne omówienie cech społeczeństwa obywatelskiego.

Faza podsumowująca

1. Wspólne ustalenie, jakie jest znaczenie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na świecie.

2. Wykonanie ćwiczeń 1–4.

Praca domowa:

Wykonanie pozostałych ćwiczeń.

Materiały pomocnicze:

K. Podemski, Społeczeństwo obywatelskie w Polsce 25 lat po wielkiej zmianie, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, R. LXXVI, z. 2.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Linia chronologiczna może zostać wykorzystana do lekcji powtórzeniowej o społeczeństwie obywatelskim w Polsce.