Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Różnorodność budowy i funkcji plastydów

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• dokonuje podziału plastydów;

• omawia warunki, w jakich dochodzi do przekształceń różnych rodzajów plastydów;

• wykazuje związek budowy każdego z rodzajów plastydów z pełnioną funkcją.

Strategia nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• 5 × 5 × 5;

• analiza tekstu źródłowego;

• pogadanka.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale.

Przebieg lekcji:

Faza wstępna:

1. Nauczyciel zadaje pytania: „Jak to się dzieje, że latem pigmentacja skóry człowieka się zmienia, nadając jej ciemniejszy odcień?”. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że rośliny również zmieniają kolory i staje się to pod wpływem światła oraz dzięki obecności plastydów.

2. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

3. Uczniowie przypominają budowę komórki roślinnej, zwracając uwagę na położenie i budowę plastydów.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup po pięć osób. Można to zrobić w następujący sposób: na niewielkich karteczkach wypisać symbole A1, A2, A3, A4, A5, B1, B2 itd. aż do E5. Stoły oznaczyć literami A, B, C, D, E. Następnie losowo rozdać kartki uczniom i poprosić ich o znalezienie stołu z literą taką jak na kartce. W drugiej części ćwiczenia stoły numerujemy od 1 do 5 i prosimy o znalezienie stołu o liczbie zgodnej z numerem.

2. Utworzone grupy otrzymują zagadnienia do opracowania, które każdy członek grupy zreferuje pozostałym uczniom w nowo utworzonych grupach. Zagadnienia: grupa A – rodzaje plastydów, grupa B – proplastydy, grupa C – etioplasty, grupa D – chromoplasty, grupa E – leukoplasty, chloroplasty, gerontoplasty. Czas pracy: 10 minut, Źródło: e‑materiał.

3. Nauczyciel obserwuje pracę grup. Odpowiada na pytania, w razie potrzeby udziela dodatkowych instrukcji.

4. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel tworzy nowe grupy, tak by w każdej z nich był obecny przedstawiciel każdej z poprzednich grup dyskusyjnych, numerując stoły od 1 do 5.

5. Po utworzeniu nowych grup każdy jej członek prezentuje informacje opracowane w poprzedniej grupie. Czas pracy w nowych grupach: 15 minut.

6. Nauczyciel podsumowuje pracę grupową uczniów.

7. Nauczyciel prosi o zapoznanie się z symulacją interaktywną obrazującą przekształcenie różnych rodzajów plastydów w zależności od programu rozwojowego komórki/tkanki i zmian warunków zewnętrznych, np. oświetlenia.

8. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne nr 2 i 3 zawarte w e‑materiale.

Faza podsumowująca:

1. Grupy otrzymują krzyżówkę do rozwiązania zawartą w materiałach pomocniczych (zał. 1).

2. Uczniowie prezentują rozwiązanie krzyżówki, nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 1, 4, 5, 6, 7 i 8 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• Encyklopedia szkolna. Biologia, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania symulacji interaktywnej:

• Symulacja interaktywna powinna zostać zastosowana w fazie realizacyjnej lekcji.