Dla nauczyciela
Autor: Paulina Król
Przedmiot: Język polski
Temat: O języku i stylu Lalki Prusa
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
określa funkcje języka w utworze Lalka Bolesława Prusa;
analizuje środki wyrazu literackiego, które Bolesław Prus zastosował w narracji tytułowej powieści;
omawia środki wyrazu literackiego użyte w Lalce w celu wykreowania postaci.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał: „O języku i stylu Lalki Prusa”, i prosi ich o zapoznanie się z materiałem w sekcji „Przeczytaj”.
Prosi również o utworzenie 4 grup. Każda z nich ma za zadanie przygotować trzy najlepiej zapamiętane fragmenty Lalki Bolesława Prusa.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla sekcję „Wprowadzenie” i odczytuje cele ucznia. Uczniowie samodzielnie czytają treść wprowadzenia i na głos omawiają kryteria sukcesu.
Nauczyciel rozpoczyna krótką rozmowę na podstawie tekstu Styl i język Lalki z sekcji „Przeczytaj”. Zadaje uczniom pytanie: W jaki sposób Bolesław Prus stworzył mistrzowski, realistyczny obraz XIX‑wiecznego miasta i wyraziste postaci powieści?
Faza realizacyjna:
Uczniowie siadają się w utworzonych wcześniej grupach. Wyświetlają sekcję „Mapa myśli” i zapoznają się z poleceniem 2. Rozwiązują je. W trakcie zadania posługują się przygotowanymi fragmentami tekstów Lalki. Odczytują swoje rozwiązania i uzupełniają pomysły innych zespołów.
Uczestnicy zajęć wykonują polecenie 1 z sekcji „Mapa myśli”. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie następuje prezentacja uzupełnionych w e‑materiale map myśli. Nauczyciel komentuje i analizuje pracę grup.
Uczniowie rozwiązują ćwiczenie 1 i 2 z sekcji „Mapa myśli”. Nauczyciel sprawdza odpowiedzi.
Uczniowie dobierają się w pary i wykonują polecenie 2 na podstawie tekstu w prezentacji multimedialnej.
Faza podsumowująca:
Na zakończenie zajęć uczniowie kończą zdanie: Z dzisiejszej lekcji wiem, że... .
Uczniowie podsumowują lekcję, odpowiadając na pytanie: W jaki sposób Bolesław Prus urozmaicił narrację i wypowiedzi bohaterów?
Praca domowa:
Przygotuj wypowiedź pisemną na temat funkcji języka w Lalce Bolesława Prusa.
Materiały pomocnicze:
Ewa Paczoska, Lalka, czyli rozpad świata, Warszawa 2008.
Prus Bolesław, Lalka, oprac. Józef Bachórz, Wrocław 1991.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.