SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rozpoznawanie form związanych z działalnością lodowca górskiego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

3. charakteryzuje główne procesy zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi (erozja, transport, akumulacja) oraz skutki rzeźbotwórczej działalności rzek, wiatru, lodowców, lądolodu i mórz oraz wietrzenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• dowiaduje się, czym jest lodowiec górski i poznaje etapy jego powstawania,

• poznaje formy rzeźby związane z działalnością lodowca górskiego,

• rozpoznaje formy rzeźby na fotografiach i określa ich genezę.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, pogadanka

Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

P. Migoń, Geomorfologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

J. Jania, Glacjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.

W. Mizerski, Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu poprzez krótkie przypomnienie przez nauczyciela procesów prowadzących do powstawania i rozwoju lodowców górskich – nauczyciel zadaje uczniom pytania sprawdzające ich wiedzę na ten temat.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania – zadaniem uczniów jest wysłuchanie pogadanki nauczyciela na temat charakterystycznych cech form górskiej rzeźby polodowcowej, zidentyfikowanie ich cech charakterystycznych/diagnostycznych.

• Wyświetlenie przez nauczyciela fotografii z e‑materiału przedstawiających formy rzeźby terenu związane z działalnością lodowców górskich. Wybrani uczniowie wskazują ich cechy charakterystyczne.

• Pogadanka nauczyciela zawierająca omówienie form rzeźby terenu będących efektem akumulacyjnej i erozyjnej działalności lodowców górskich – nauczyciel objaśnia procesy prowadzące do powstania formy i jej charakterystyczne cechy na uproszczonym, teoretycznym schemacie, a następnie przedstawia fotografię rzeczywistej formy. Podczas pogadanki uczniowie samodzielnie sporządzają notatki dotyczące cech charakterystycznych/diagnostycznych form rzeźby.

• Prezentacja przez wybranych uczniów na forum klasy informacji zanotowanych podczas pogadanki; po przedstawieniu informacji na temat określonej formy rzeźby terenu dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, której celem jest ewentualne skorygowanie i uzupełnienie przedstawionych informacji – nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi.

• Zestawienie informacji o genezie i cechach charakterystycznych różnego typu form górskiej rzeźby polodowcowej w tabeli – stworzenie klucza do rozpoznawania poszczególnych typów form.

• Wyświetlenie na ekranie przez nauczyciela grafiki interaktywnej z e‑materiału; uczniowie, korzystając z opracowanego klucza, rozpoznają formy górskiej rzeźby polodowcowej, podają ich genezę i najważniejsze cechy – nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi.

• Podsumowanie treści prezentowanych podczas lekcji poprzez wykazanie związków przyczynowo‑skutkowych między procesami powstawania i rozwoju lodowców górskich a cechami form rzeźby ukształtowanych w wyniku ich działalności akumulacyjnej i erozyjnej.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Prezentacja multimedialna – na podstawie różnych źródeł informacji uczeń charakteryzuje genezę i formy górskiej rzeźby polodowcowej wybranego regionu, ilustrując omawiane treści fotografiami konkretnych obiektów; prezentacja wyników pracy na następnej lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego litosfery. Będzie przydatna także podczas innych lekcji dotyczących zagadnień związanych z procesami zewnętrznymi modelującymi powierzchnię Ziemi.