| |
| |
| Przyspieszenie cząstki naładowanej w polu elektrostatycznym |
| III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony |
| Cele kształcenia – wymagania ogólne I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości. II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych. Zakres rozszerzony Treści nauczania – wymagania szczegółowe I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: 7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach. VII. Elektrostatyka. Uczeń: 7) analizuje ruch cząstek naładowanych w polu elektrycznym. |
Kształtowane kompetencje kluczowe: | Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
|
| Uczeń:
przeanalizuje, jak pole elektrostatyczne wpływa na ruch naładowanej cząstki;
opisze zakrzywianie ruchu elektronu wewnątrz naładowanego kondensatora;
wyjaśni zasadę działania działa elektronowego i jego zastosowania.
|
| |
| wykład informacyjny, eksperyment |
| praca w parach, praca indywidualna |
| lampa fluorescencyjna, lampa elektronowa (np. dioda próżniowa) |
| |
|
|
Przypomnienie, w formie quizu, mechanizmu oddziaływania ładunków elektrycznych oraz pojęć potrzebnych do opisu oddziaływań: natężenia pola elektrycznego i potencjału elektrycznego. |
|
Nauczyciel demonstruje urządzenia, w których wykorzystywane jest zjawisko przyspieszania elektronów np. świetlówkę lub lampę elektronową. Następnie prosi uczniów o podanie innych, znanych im przykładów. Zwraca uwagę na urządzenia, w których wykorzystuje się elektrony o dużych energiach np. magnetrony kuchni mikrofalowych. Nauczyciel, prosi uczniów, by pracując w parach, opisali ruch cząstki naładowanej w jednorodnym polu elektrycznym. Każda z grup rozważa inny przypadek: cząstka naładowana dodatnio lub ujemnie, kierunek prędkości równoległy do linii pola lub wartość prędkości początkowej równa zero. Efektem pracy ma być wzór opisujący zależność przyspieszenia i prędkości cząstki od czasu. Każda z grup może poprosić o przypomnienie potrzebnych wzorów kinematycznych i wtedy wybrany uczeń zapisuje je na tablicy. Następnie uczniowie dzielą się wynikami swojej pracy, a potem rozważają wspólnie przypadek, w którym proton wpada w jednorodne pole elektryczne prostopadle do linii pola. Na koniec tej części, nauczyciel prosi uczniów o jakościowy opis tego, jak zmienią się rozważane przez nich ruchy cząstek, jeśli pole będzie niejednorodne, na przykład wytworzone prze ładunek punktowy. Następnie nauczyciel prezentuje na tablicy przykładowe układy przyspieszające ładunki i prosi uczniów o próbę opisania zasady ich działania. |
|
Uczniowie w parach rozwiązują zadania 1‑4. Nauczyciel pełni rolę doradcy, obserwuje i kontroluje pracę uczniów. |
|
Uczniowie utrwalają wiedzę i zdobyte umiejętności przez rozwiązanie w domu zadań, których nie rozwiązali na lekcji. |
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium | Film samouczek uczniowie mogą obejrzeć po lekcji, w ramach przypomnienia i utrwalenia wiadomości. |