Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.11.3

Imię i nazwisko autora: Beata Mamica

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Erste Hilfe im Notfall / Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa I, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność informowania o wypadku oraz o udzielaniu pierwszej pomocy

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
12) wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opisuje zasady udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach zagrażających życiu;

  • wymienia numery telefonów służb ratunkowych w Niemczech i Polsce;

  • formułuje zgłoszenie wypadku.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje umiejętności z innych przedmiotów szkolnych na lekcji języka niemieckiego.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych wyrazów i ich znaczeń – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych do uświadamiania sobie struktury języka – zadawanie pytań, robienie notatek;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia wyrazów i struktur w tekstach słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytań osobom o oczekiwanych większych umiejętnościach językowych (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: praca z tekstem, praca z filmem;

  • aktywizująca: burza mózgów;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • karteczki z hasłami mapy pojęć,

  • czyste arkusze A2,

  • multimedium (film),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel wyświetla lub zapisuje na tablicy mapę pojęć z następującymi hasłami występującymi w tym e‑materiale: der Notfall, die Notsituation, die Notrufzentrale, der Zeuge, der Verletzte, der Unfall, der Rettungsdienst, der Krankenwagen, das Unfallopfer, die Polizei, die Feuerwehr, der Bergrettungsdienst, Erste Hilfe, die Notrufnummer, itd. W pojemniku ma przygotowane karteczki z tymi samymi hasłami. Kilkoro uczniów losuje po jednym haśle i stara się własnymi słowami w języku niemieckim podać definicję, lub na podstawie przykładu opisać dane hasło. Pozostali uczniowie odgadują, o które hasło z mapy pojęć chodzi.

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali informację wprowadzającą na temat konieczności udzielania pierwszej pomocy i pyta: Wart ihr schon einmal in einer Notsituation? Könnt ihr Erste Hilfe leisten? Worauf beruht sie? Chętni uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z Übung 1 w części Przeczytaj i określają, które z podanych informacji mogą być prawdziwe, a które fałszywe. Wybrany uczeń odczytuje swoje rozwiązanie na forum klasy. Nauczyciel pyta: Sind eure Lösungen gleich? Oder habt ihr andere Ideen? Chętni uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem w części Przeczytaj.

  • Nauczyciel prosi o ponowną analizę Übung 1 i pyta: Hattet ihr Recht? Welche Lösungen sind richtig? Wybrany uczeń odczytuje odpowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie sprawdzają indywidualnie stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2 i 3 w części Przeczytaj. Uczniowie określają, które części (obrazek, numer telefonu, nazwa) tworzą poprawną informację oraz uzupełniają tekst podanymi wyrazami.

  • Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda grupa zapoznaje się z Übung 4 w części Przeczytaj i przygotowuje na arkuszu A2 ulotkę informacyjną na temat numerów telefonów alarmowych w Niemczech oraz w Polsce. Przedstawiciele grup prezentują ulotki na forum klasy.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie różnych pytajników w języku niemieckim (W‑Wörter) i zapisuje je na tablicy. Następnie pyta: Welche Fragen würdet ihr einer Person stellen, die Zeuge eines Unfalls war? Chętni uczniowie podają propozycje pytań, a nauczyciel zapisuje ja na tablicy pod odpowiednimi pytajnikami.

  • Uczniowie zapoznają się z filmem.

  • Uczniowie dobierają się w pary oraz wspólnie sprawdzają stopień zrozumienia treści filmu, wykorzystując do tego Übung 1–3 w części Film – najpierw rozwiązują zadania samodzielnie, a następnie porównują swoje rozwiązania z rozwiązaniami koleżanki/kolegi. Uczniowie zaznaczają, które pytania zadawała dyspozytorka pogotowia ratunkowego, dopasowują odpowiedzi do pytań oraz łączą obrazki z odpowiednimi podpisami.

  • Nauczyciel nawiązuje do pytań uczniów zapisanych na tablicy i pyta: Hat die Notrufmitarbeiterin gleiche Fragen gestellt? Wonach hat sie gefragt? Wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

c) Faza podsumowująca:

  • Nauczyciel dzieli klasę na grupy 3‑osobowe. W każdej grupie jedna osoba przejmuje rolę eksperta w sprawie udzielania pomocy w sytuacjach awaryjnych, druga osoba rolę świadka wypadku, trzecia osoba rolę dyspozytora pogotowia ratunkowego. Zadaniem każdej grupy jest przygotowanie dialogu dotyczącego zgłaszania wypadku (świadek i dyspozytor). Ekspert podsumowuje rozmowę i udziela cennych wskazówek. Uczniowie mogą skorzystać z Aufgabe 5, 6 oraz Aufgabe 7 w części Sprawdź się lub przygotować dialog według własnego pomysłu.

Praca domowa

Uczniowie formułują wypowiedź pisemną, jak zgłosiliby w języku niemieckim zaistniałą sytuację (wypadek) przedstawioną na zdjęciu, dzwoniąc pod numer alarmowy (Aufgabe 8 w części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

  • Przed lekcją: na podstawie tytułu filmu uczniowie przygotowują notatki prasowe/artykuły internetowe na temat wypadków oraz słowniczek niemiecko‑polski dla głównych haseł.

  • W trakcie lekcji: na podstawie treści filmu i wypowiedzi dyspozytorki uczniowie, pracując w parach, tworzą dialogi między dyspozytorem pogotowia a świadkiem wypadku opisanego w wybranej przez siebie notatce prasowej/w wybranym przez siebie artykule internetowym.

  • Po lekcji: na podstawie treści filmu uczniowie tworzą komiks rysunkowo‑językowy służący jako instrukcja zgłaszania wypadku.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik