Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.10.3

Imię i nazwisko autora: Magdalena Agnetta

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Gewinnen und verlieren – wie kommt man damit klar? / Zwycięstwo i porażka – jak sobie z nimi radzić?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat uprawiania sportu, odnoszenia sukcesów oraz radzenia sobie z przegraną.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu, pozytywne i negatywne skutki uprawiania sportu);
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • opisuje, czym jest niesportowe zachowanie;

  • formułuje wypowiedzi z użyciem zwrotów związanych z hasłami „zwycięstwo” i „porażka”;

  • opowiada, jak zareaguje w przypadku odniesienia zwycięstwa lub poniesienia porażki.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • uczestniczy w grze/zabawie językowej;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego);

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego, np. porównywanie struktur z językiem ojczystym lub innym językiem obcym (np. angielskim), tłumaczenie słów;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych).

Metody i formy nauczania:

  • podejście humanistyczne;

  • podejście komunikacyjne;

  • podająca: praca z tekstem;

  • aktywizująca: gry dydaktyczne, burza mózgów, notatka wizualna, metoda odwróconej lekcji, wystąpienia w stylu TED Talks;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (gra edukacyjna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca:

  • Nauczyciel, wprowadzając ten temat, może zastosować metodę odwróconej lekcji. Poleca uczniom, z wyprzedzeniem, aby przygotowali się do wystąpienia w stylu TED Talks. Temat wystąpienia:
    1. Was bedeutet für dich gewinnen und was verlieren?
    2. Wie reagieren Profisportler im Falle eines Sieges, wie reagieren die Verlierer?
    3. Welche Methoden kennst du, die bei einer Niederlage helfen?

  • Wskazówki dla uczniów:
    a) przygotujcie tłumaczenia najważniejszych zwrotów, tak żebyście czuli się pewnie podczas wystąpienia;
    b) przygotowując się do wystąpienia, zapoznajcie się z informacją wprowadzającą, tekstem źródłowym Niederlagen gehören zum Leben oraz Tipp zum Wortschatz;
    c) zapytajcie swoją rodzinę lub znajomych, jakie mają doświadczenia z wygrywaniem i przegrywaniem.

  • Uczniowie podzieleni na grupy analizują, w jaki sposób przygotowali się do wystąpienia, co sprawiło im trudność, co chcieliby jeszcze wyjaśnić. Swoje wnioski prezentują na forum klasy, nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

b) Faza realizacyjna:

  • Nauczyciel prosi kilkoro uczniów, aby wcielili się w role mówców TED Talks i zaprezentowali efekty swojej pracy.

  • Zadaniem pozostałych uczniów jest zanotowanie najciekawszych punktów wystąpienia.

  • Po kilku wystąpieniach nauczyciel proponuje zapisanie na tablicy krótkiego podsumowania w formie tabeli:

Wendung

Gewinnen

Verlieren

Bedeutung

Reaktion der Profisportler

Was hilft?/Methoden

  • Uczniowie dobierają się w pary i wspólnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu w części Przeczytaj, wykorzystując do tego Übung 2 oraz Übung 3 w części Przeczytaj. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z informacjami w tekście, które są fałszywe oraz których nie znaleźli w tekście. Uczniowie określają, do czego nawiązują dane wypowiedzi: zwycięstwa czy porażki.

  • Uczniowie grają w parach w grę edukacyjną, dotyczącą zagadnienia zwycięstwa i porażki.

  • Uczniowie zapoznają się z Übung 1 w części Gra edukacyjna i określają, które wskazówki odnoszące się do zwycięstwa lub porażki mają znaczenie podobne do podanych w ćwiczeniu.

  • Nauczyciel pyta: Welche Tipps findet ihr am wichtigsten? Warum? Chętni uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z Übung 3 w części Gra edukacyjna i uzupełniają tekst na temat znaczenia porażek w życiu człowieka. Nauczyciel pyta: Stimmt ihr dieser Aussage zu? Wie reagiert ihr auf Niederlagen? Każdy uczeń zapisuje na osobnej kartce odpowiedź na to pytanie, a następnie jeden uczeń zbiera karteczki i odczytuje anonimowe wypowiedzi uczniów na forum klasy.

c) Faza podsumowująca:

  • Uczniowie pracują w parach. Najpierw zapoznają się z Aufgabe 7 w części Sprawdź się oraz z przykładowymi wyrażeniami. Następnie przygotowują dialogi na temat swoich reakcji na wygraną i przegraną i własnych odczuć w takich sytuacjach. Dialogi prezentują na forum klasy. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej odnośnie poprawności wypowiedzi.

Praca domowa

  • Uczniowie formułują wypowiedź pisemną na temat niesportowego zachowania (Übung 3 w części Gra edukacyjna), a następnie analizują wiadomości sportowe w Internecie. Nauczyciel przedstawia uczniom dostępne darmowe portale informacyjne typu tagesschau.de, deutschewelle.com. Na podstawie obejrzanych wiadomości uczniowie opisują przykład reakcji sportowca/sportowców na wygraną lub przegraną. Nauczyciel informuje uczniów, aby zwrócili uwagę na gesty, mimikę i wypowiedzi sportowców, których udzielili krótko po meczu lub ogłoszeniu wyników.

Materiały pomocnicze

Podcast: Gewinnen ist eine Gewohnheit – Verlieren auch!, https://www.youtube.com/watch?v=kxfof--CpcI [dostęp 28.12.2023]

Uczniowie mogą pracować także z tekstem autentycznym w postaci podcastu z powyższego linku do strony internetowej. Podcast może to być podstawą do głębszej analizy tematu. Uczniowie analizują tytuł podcastu: Gewinnen ist eine Gewohnheit – Verlieren auch! i podają własne hipotezy, co rozumieją przez takie stwierdzenie. Uczniowie mogą wysłuchać całego podcastu lub tylko fragmentu do 6 min 57 s. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Pierwsza grupa przygotowuje na podstawie podcastu wypowiedź, jakie kroki należy podjąć, aby osiągnąć sukces, druga grupa przygotowuje definicję zwycięzcy według autora podcastu, a trzecia grupa definicję przegranego na podstawie usłyszanej treści. Przedstawiciele grup prezentują wypowiedź na forum klasy, a następnie każda grupa przygotowuje własny krótki 1‑2-minutowy podcast na podobny temat, wykorzystując słownictwo i informacje zawarte w obejrzanym/wysłuchanym podcaście.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania gry edukacyjnej:

  • Przed lekcją: uczeń otrzymuje tylko odpowiedzi na niektóre podane w multimedium pytania i próbuje odgadnąć, jakie pytanie zostało zadane. Dzięki temu uczeń powtarza słownictwo związane z tematem lekcji.

  • W trakcie lekcji: na podstawie słownictwa zawartego w grze edukacyjnej uczniowie przygotowują w grupach mapę myśli dotyczącą reagowania w przypadku odniesienia zwycięstwa lub poniesienia porażki. Mapy myśli zostają omówione i zawieszone w sali lekcyjnej.

  • Po lekcji: uczeń powtarza nowo poznane słownictwo oraz próbuje samodzielnie wykorzystać nowe wyrażenia, wymyślając pytania oraz udzielając odpowiedzi w quizie. Quiz może stworzyć również w wersji online z wykorzystaniem kół ratunkowych. Grę edukacyjną warto wykorzystać do powtórzenia wiadomości na następnych zajęciach lekcyjnych.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik