SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Katastrofa elektrowni w Czarnobylu i katastrofa elektrowni Fukushima

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

XI. Przemysł: czynniki lokalizacji, przemysł tradycyjny i zaawansowanych technologii, deindustrializacja i reindustrializacja, struktura produkcji energii i bilans energetyczny, zmiany wykorzystania poszczególnych źródeł energii, dylematy rozwoju energetyki jądrowej.

Uczeń:

7) analizuje wykorzystanie energetyki jądrowej na świecie, dyskutuje na temat problemów związanych z jej rozwojem oraz rozumie potrzebę społecznej debaty nad decyzją o wykorzystaniu jej w Polsce.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie wypadku jądrowego i podaje przykłady największych wypadków jądrowych na świecie,

• wyjaśnia przyczyny, przebieg i skutki katastrofy elektrowni w rejonie Czarnobyla i Fukushimy,

• ocenia znaczenie wielkich wypadków jądrowych w rozwoju światowej energetyki jądrowej,

• podaje przykłady działań państw podejmowanych w celu zwiększenia bezpieczeństwa energetyki jądrowej.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, praca z tekstami źródłowymi, analiza SWOT

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Domański T., 7 lat po katastrofie w Fukishimie nadal nie wiemy, jak sobie poradzić z jej skutkami, spidersweb.pl (dostęp 13.04.2021).

IAEA, Nuclear Share of Electricity Generation in 2019, pris.iaea.org (dostęp 13.04.2021).

IAEA, Power Reaction Information System, pris.iaea.org (dostęp 13.04.2021).

Spread of Radioactive Cloud from Fukushima‑Animated Prediction, ramanan50.wordpress.com (dostęp 13.04.2021).

Stankiewicz P., Od Czarnobyla do Fukushimy. O społecznej konstrukcji bezpieczeństwa energetyki jądrowej, „Transformacje” 2016, nr 1–2 (88–89), s. 213–238.

World Nuclear Association, Chernobyl Accident 1986, world‑nuclear.org (dostęp 13.04.2021).

World Nuclear Association, World Nuclear Performance Report 2018, world‑nuclear.org (dostęp 13.04.2021).

World Nuclear News, The Health Effects of Fukushima, world‑nuclear‑news.org (dostęp 13.04.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat energetyki jądrowej. Nauczyciel porusza najważniejsze treści zawarte w materiałach wskazanych na początku części „Przeczytaj”.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat zalet i wad funkcjonowania elektrowni jądrowych. Uczniowie zwracają szczególną uwagę na wypadek jądrowy. Poruszają kwestię jego przyczyn, konsekwencji i przykładów. Nauczyciel, koordynując dyskusję, posiłkuje się fragmentem części „Przeczytaj” wyświetlonym na ekranie.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na dwa zespoły. Pierwszy zespół zapoznaje się z przyczynami i przebiegiem katastrofy Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej, a drugi zespół – katastrofy Elektrowni Jądrowej Fukushima I. Uczniowie korzystają z części „Przeczytaj” e‑materiału oraz artykułów naukowych i prasowych, do których odnośniki umieszczono wyżej. Po zakończonym zadaniu chętni uczniowie dzielą się zdobytymi informacjami (dyskusja klasowa). Wykonują także polecenie zawarte w tej części e‑materiału. Nad przebiegiem dyskusji czuwa nauczyciel.

• Następnie nauczyciel wyświetla na ekranie film edukacyjny. Uczniowie dyskutują wspólnie na temat odpowiedzi do poleceń zawartych w tej części e‑materiału. Nad przebiegiem tej części lekcji czuwa nauczyciel.

• W następnym etapie lekcji uczniowie pracują w pięciu grupach. Po zapoznaniu się z grafiką interaktywną każdy zespół odpowiada na jedno pytanie do tego multimedium. Po zakończonym zadaniu następuje klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel.

• W przypadku polecenia 3 nauczyciel prosi uczniów o analizę SWOT rozwoju energetyki jądrowej na świecie w przyszłości. Chętni uczniowie zapisują na tablicy: słabe strony, mocne strony, szanse i zagrożenia. Po zakończonym zadaniu następuje klasowa dyskusja na ten temat. Nad jej przebiegiem czuwa nauczyciel.

Faza podsumowująca

• Uczniowie dzielą kartkę w zeszycie na trzy części. W pierwszej części zapisują trzy rzeczy, o których się nauczyli, w drugiej – dwie rzeczy, które chcieliby poznać lepiej, a trzeciej – jedno pytanie, które chcieliby zadać. Chętni uczniowie prezentują swoje notatki na forum klasy. Następuje wśród uczniów próba odpowiedzi na postawione pytania.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów i przypomina cele zajęć.

Praca domowa

• Znalezienie odpowiedzi na nurtujące uczniów pytania postawione w fazie podsumowującej – notatka w zeszycie.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny i grafika interaktywna mogą posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Mogą także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej, a także jako studium przypadku podczas omawiania zagadnień dotyczących energetyki na świecie i w Polsce.