Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Narodziny cywilizacji informatycznej. Mass media

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje rozwój nowoczesnych środków przekazu: telewizji, internetu i wirtualnej rzeczywistości;

• wyjaśnia znaczenie terminów „społeczeństwo informacyjne” i „cywilizacja informatyczna”;

• opisuje, w jaki sposób mass media wpływają na kształtowanie postaw odbiorcy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Narodziny cywilizacji informatycznej. Mass media”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat oraz cele lekcji, krótko przedstawia planowany przebieg zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca wybranej osobie, aby zaproponowała swoje skojarzenia z tematem lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna” indywidualnie układają pytania. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania odpowiedzi (np. gra na czas albo na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza najlepiej odpowiadających, np. ocenami z aktywności.

2. Praca z pierwszym multimedium („Prezentacja multimedialna”). Nauczyciel prosi wybraną osobę o przeczytanie polecenia 2: „Wyjaśnij, dlaczego media masowe są nazywane czwartą władzą. Czy zgadzasz się z tą opinią? Uzasadnij odpowiedź”, poleca, aby uczniowie przygotowali odpowiedzi indywidualnie. Po ustalonym czasie zaprasza uczniów do przedstawienia swoich odpowiedzi i do krótkiej dyskusji.

3. Praca z drugim multimedium („Audiobook + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się z audiobookiem. Klasa dzieli się na cztero- lub pięcioosobowe grupy, które przygotowują argumenty do dyskusji dotyczącej zagadnień poruszonych w materiale, odpowiadają na pytanie zawarte w poleceniu 1: „Dlaczego Kennedy, zdaniem McLuhana, zyskał większą sympatię widzów niż Nixon?”. Uczniowie dyskutują, a następnie wybrane osoby przedstawiają wnioski. W podobny sposób wykonują polecenie 2: analizują teorię McLuhana dotyczącą mediów zimnych i gorących.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem/nauczyłam się…

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Audiobook + Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenie 3 dołączone do prezentacji multimedialnej: „Wyobraź sobie, że osoba w twoim otoczeniu ma problem ze zrozumieniem, co oznacza pojęcie cywilizacji informatycznej. Wyjaśnij je, korzystając z kilku przykładów z twojego życia codziennego”.

Materiały pomocnicze:

E. Aronson, J. Aronson, Człowiek istota społeczna, tłum. M. Guzowska, Warszawa 2020.

M. McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, tłum. N. Szczucka, Warszawa 2004.

M. Juza, Perspektywy rozwoju kultury popularnej w obliczu nowych mediów, w: Oblicza nowych mediów, red. A. Ogonowska, Kraków 2011.

Seria Historia powszechna Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

Zarówno prezentacja multimedialna, jak i audiobook mogą być wykorzystywane w lekcjach dotyczących problemów współczesnego świata.