Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Fronty zokludowane i okluzje
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące/technikum, zakres rozszerzony, klasa I
PODSTAWA PROGRAMOWA
III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.
Uczeń:
przedstawia charakterystyczne zmiany pogody w czasie przemieszczania się frontów atmosferycznych, potrafi je interpretować oraz identyfikować zjawiska z nimi związane.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
kompetencje cyfrowe,
Cele operacyjne
Uczeń:
rozpoznaje warunki pogodowe towarzyszące frontom zokludowanym,
analizuje różnice między dwoma typami frontów zokludowanych,
ocenia wpływ zjawisk związanych z frontami zokludowanymi na działalność człowieka.
Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa mentalna, animacja interaktywna
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach
Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik
Materiały pomocnicze
J. Balon, J. Desperak, Tablice geograficzne, Świat Książki, Warszawa 2003, s. 121 – 125.
L. J. Battan, Pogoda, tłum. S. Moszkowicz, PWN, Warszawa 1979.
PODSTAWA PROGRAMOWA
Faza wprowadzająca
Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie charakterystyki wcześniej poznanych frontów atmosferycznych (ciepłe i chłodne) oraz zjawisk im towarzyszących.
Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów, aby uczniowie zapoznali się z pojęciem okluzji.
Następnie nauczyciel wyjaśnia i zapisuje na tablicy pojęcie „front zokludowany” – następuje krótka pogadanka na temat podziału frontów zokludowanych.
Uczniowie otrzymują kolorowe karteczki i każdy z nich wpisuje pojedyncze skojarzenie związane z podanym pojęciem.
Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda z nich wybiera lidera, który koordynuje pracę grupy.
Uczniowie zapisują na środku arkusza papieru pojęcie „front zokludowany” – ich zadaniem jest stworzenie mapy mentalnej przy wykorzystaniu różnych dostępnych źródeł informacji (w tym e‑materiału); nauczyciel ewentualnie wyjaśnia, na czym polega kreślenie map mentalnych.
Uczniowie pracują w grupach – wymieniają swoje karteczki, poglądy i porządkują je w zbiory związane np. z typami frontów zokludowanych, warunkami atmosferycznymi itp.
Następnie pisząc, rysując, nazywając (używają rysunków, schematów, symboli, haseł…), uczniowie sporządzają mapy myślowe.
Po upływie określonego przez nauczyciela czasu, liderzy poszczególnych grup na forum klasy prezentują wykreślone mapy myślowe związane z frontami zokludowanymi.
Nauczyciel podkreśla różnice między dwoma typami frontów zokludowanych (warunki pogodowe).
Nauczyciel (w konsultacji z uczniami) wybiera najciekawsze rozwiązania i ocenia je.
Na koniec tej fazy lekcji nauczyciel wywołuje krótką dyskusję na temat wpływu frontów zokludowanych na działalność człowieka – uczniowie odpowiadają na polecenie 1. w e‑materiale (Przeczytaj).
Uczniowie zapoznają się z animacją i wykonują polecenia do niej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami.
Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie wykonują wybrane ćwiczenia z e‑materiału; nauczyciel zwraca uwagę szczególnie na ćwiczenie 8. (z mapą synoptyczną).
Uczniowie omawiają ćwiczenia, dzielą się swoimi doświadczeniami, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich.
Praca domowa
Dokończenie ćwiczeń interaktywnych.
Wypisz skutki meteorologiczne tworzenia się frontów zokludowanych. Jaki wpływ na pogodę ma przejście takiego frontu?
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Animację można wykorzystać w trakcie lekcji dotyczącej analizy map synoptycznych w celu przedstawienia aktualnego stanu i prognozy pogody (zakres podstawowy III.4).