Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Rozmieszczenie upraw zbóż na świecie
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II
PODSTAWA PROGRAMOWA
X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura).
Uczeń:
wyjaśnia zasięg geograficzny głównych upraw i chowu zwierząt na świecie.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne
Uczeń:
omawia wymagania najważniejszych gatunków zbóż,
charakteryzuje rozmieszczenie głównych gatunków zbóż na świecie i wyjaśnia przyczyny tego zróżnicowania,
przedstawia główne tendencje zmian powierzchni zasiewów, zbiorów i plonów najważniejszych gatunków zbóż na świecie,
porównuje czołówki głównych producentów wybranych gatunków zbóż i wyjaśnia przyczyny tego zróżnicowania.
Strategie nauczania: konektywizm
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny lub/i tablety z dostępem do internetu
Materiały pomocnicze:
Falkowski J., Kostrowicki J., Geografia rolnictwa świata, PWN, Warszawa 2005.
Grzebisz W., Szramka H., Wielka Encyklopedia Geografii Świata. Tom XI. Rolnictwo i leśnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1998.
FAOStat: http://www.fao.org/faostat/en/#data [dostęp: 28.07.2021].
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Dialog z uczniami mający na celu podsumowanie ostatniej lekcji.
Przeczytanie przez uczniów wprowadzenia do e‑materiału i krótka dyskusja na ten temat.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat głównych gatunków zbóż na świecie. W tym celu posługuje się wyświetlonym na ekranie fragmentem części „Przeczytaj” niniejszego e‑materiału.
Następnie nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Każda z grup losuje zagadnienie – zboże (pszenica, ryż, kukurydza, żyto lub jęczmień) do opracowania. Uczniowie pracują, korzystając z niniejszego e‑materiału. Kwestie do opracowania: zróżnicowanie przestrzenne uprawy danego zboża na świecie oraz jego przyczyny, główni producenci danego zboża, zasiewy, zbiory i plony danego zboża w skali świata – ich dynamika oraz jej przyczyny, zróżnicowanie przestrzenne wielkości plonów danego zboża i ich przyczyny.
Po zakończonej pracy następuje prezentacja wyników i klasowa dyskusja. Nad poprawnym przebiegiem tej części lekcji czuwa nauczyciel. Następuje podsumowanie tej części lekcji poprzez omówienie powyższych kwestii dotyczących zbóż ogółem.
Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne. Chętni uczniowie prezentują wyniki swojej pracy. Trudniejsze kwestie wyjaśnia nauczyciel.
Faza podsumowująca
Uczniowie układają trzy pytania sprawdzające dla swojego kolegi/swojej koleżanki i oceniają poprawność ich odpowiedzi. Etap ten kontroluje nauczyciel.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Chętni uczniowie opracowują inny gatunek zboża (nieopisany w niniejszym e‑materiale) według podobnego schematu. Nauczyciel zaleca bazy danych oraz literaturę wymienione wyżej.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Multimedium bazowe może posłużyć w fazie realizacyjnej oraz podsumowującej, a także po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości) i przed lekcją (strategia odwróconej klasy). Może także znaleźć swoje zastosowanie na innych lekcjach z zakresu zagadnień dotyczących geografii rolnictwa, np. podczas omawiania kwestii dotyczących eksportu zbóż.