Autor: Anna Juwan

Temat: Rodzaje skurczów mięśni

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, co to jest i na czym polega skurcz mięśni.

• Scharakteryzujesz podstawowe kryteria podziału skurczów mięśni.

• Wykażesz znaczenie skurczu tężcowego w funkcjonowaniu układu ruchu.

• Podasz przykłady różnych typów skurczów mięśni.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z filmem;

• gwiazda pytań;

• gra dydaktyczna;

• mapa pojęć.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• arkusze papieru A3 z ilustracją gwiazdy;

• arkusz papieru A3.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Prowadzący prosi uczniów, aby zgłosili swoje propozycje 15 pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią pomysły, a do poruszenia pozostaną jeszcze inne ważne kwestie, nauczyciel je dopowiada.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Film”). Uczniowie czytają polecenia pod multimedium. Gdy się z nimi zapoznają, nauczyciel wyświetla film. Następnie uczniowie rozwiązują w parach polecenia 1 i 2 (w których mają za zadanie porównać skurcz pojedynczy, skurcz tężcowy zupełny i skurcz tężcowy niezupełny oraz wykazać znaczenie skurczu tężcowego w funkcjonowaniu układu ruchu). Wybrane osoby przedstawiają swoje odpowiedzi na forum klasy.

2. Gwiazda pytań. Uczniowie dzielą się na trzy grupy. Każdy zespół otrzymuje arkusz papieru A3 z ilustracją gwiazdy. Nauczyciel przydziela każdej grupie po pięć pytań sformułowanych we wstępnej fazie lekcji. Zadaniem uczniów jest umieszczenie ich na ramionach gwiazdy i udzielenie odpowiedzi na oddzielnym arkuszu.
   Po wyznaczonym czasie grupy prezentują odpowiedzi. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje, wyjaśnia wątpliwości.

3. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

1. Klasa wspólnie wykonuje mapę pojęć podsumowującą zajęcia.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Dla chętnych: Zapoznaj się z multimedium dla zainteresowanych z sekcji „Film”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Film” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.