Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Aleksandra Brzeźniak

Przedmiot: Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (język rosyjski)

Temat zajęć: Каков характер, таковы и поступки / Jaki charakter, takie postępowanie

Grupa docelowa: II etap edukacyjny, klasa II; poziom językowy A2

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) układa informacje w określonym porządku;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
7) wyraża uczucia i emocje;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • nazywa cechy charakteru człowieka;

  • opowiada, jak zachowują się ludzie posiadający określone cechy charakteru;

  • opisuje cechy, którymi powinien się wyróżniać prawdziwy przyjaciel.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka rosyjskiego a innymi dziedzinami życia;

  • dostrzega swoje kompetencje, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • tworzy i wykorzystuje takie zadania językowe, które stanowią ilustrację przydatności języka obcego nowożytnego do realizacji własnych celów komunikacyjnych;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność;

  • zaspokaja potrzebę ciekawości.

Strategie uczenia się:

Strategie pamięciowe:

  • tworzenie skojarzeń myślowych; 

  • umiejscawianie nowych słów w kontekście; 

  • grupowanie słów w różne kategorie;

  • systematyczne powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego.

Strategie kognitywne:

  • tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą, uczenie się utartych zwrotów, w których można podstawić inne wyrazy; ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach;

  • odbieranie i wysyłanie informacji: stosując różne techniki, które pomagają w rozumieniu informacji pisanych i dźwiękowych, korzystamy z dodatkowych źródeł, takich jak wpisy na forum, nagrania audio i wideo;

  • analiza danych języka obcego: analizowanie zdania metodą dedukcji, rozbijanie zdań i zwrotów na mniejsze części, porównywanie języka obcego z ojczystym na poziomie zwrotów i zdań, tłumaczenie treści pisanych i mówionych.

Strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych słów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku obcym, np. czego dotyczy reklama w gazecie, radiu, telewizji, jeśli uczący się rozpoznaje tylko niektóre słowa z języka obcego).

Metody nauczania:

  • eksponująca,

  • kognitywna,

  • podająca,

  • praktyczna,

  • aktywizująca,

  • problemowa.

Techniki nauczania:

  • praca z materiałem audio,

  • burza mózgów,

  • objaśnienia i komentarze,

  • powtórzenia fraz,

  • udzielanie objaśnień i komentarzy,

  • opowiadanie,

  • dialog,

  • burza mózgów,

  • grupy eksperckie.

Formy zajęć:

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

  • komputer z dostępem do internetu i możliwością odtwarzania dźwięku,

  • projektor multimedialny/tablica multimedialna,

  • zeszyt przedmiotowy,

  • tekst źródłowy,

  • plik audio,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

  • Nauczyciel pyta uczniów, czy sądzą, że zmiana charakteru jest możliwa. Po wysłuchaniu ich odpowiedzi poleca przeczytanie informacji z wprowadzenia do e‑materiału.

  • Następnie nauczyciel informuje, że podczas lekcji uczniowie dowiedzą się, jak opisywać charakter po rosyjsku i nauczą się opowiadać o cechach, które powinien mieć najlepszy przyjaciel.

Faza realizacyjna:

  • Po zapoznaniu się z tekstem źródłowym uczniowie w parach tworzą dialogi na temat tego, jakimi cechami powinien odznaczać się dobry przyjaciel. Ich zadaniem jest wykorzystanie w rozmowie jak największej liczby konstrukcji z tekstu źródłowego. Mogą również posłużyć się leksyką zawartą w słowniczku.

  • Uczniowie w 4‑osobowych grupach na podstawie pliku audio tworzą definicje konkretnych cech charakteru.

  • Nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy. Zadaniem każdej z nich jest przygotowanie krzyżówki, której hasłem będzie wylosowana przez nich cecha charakteru: „ответственный”, „трусливый” lub „ненадёжный”. Wszystkie zaproponowane przez uczniów słowa do krzyżówki mają być tematycznie związane z omawianym zagadnieniem.

  • Uczniowie pracują w parach. Zadaniem jednego z nich jest opisanie po rosyjsku partnerowi wybranej cechy charakteru w taki sposób, by ten mógł odgadnąć, o jaka cechę chodzi. W ciągu 6 minut para powinna opisać przynajmniej 4 cechy.

Faza podsumowująca:

  • Uczniowie, pracując w parach, opisują swój stosunek do konkretnych cech charakteru, które losowo wskazuje nauczyciel. Określają, czy dana cecha ich opisuje i informują, jak postrzegają ludzi, którzy charakteryzują się tą cechą.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pisemnie ćwiczenia nr 7 i 8 z części „Sprawdź się”. Na następnej lekcji nauczyciel sprawdza prace wybranych uczniów i ocenia je, biorąc pod uwagę zasób słownictwa i poprawność użytych środków językowych.

Materiały pomocnicze:

Karteczki z nazwami cech charakteru do wylosowania dla grup.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

W trakcie lekcji uczniowie, wzorując się na wypowiedzi z pliku audio, mogą przygotować wypowiedź fikcyjnej osoby, która poda kilka cech swojego charakteru i kilka przykładów zachowania związanych z tymi cechami.

Po lekcji, w domu, uczniowie na podstawie utrwalonego słownictwa z pliku audio mogą stworzyć prezentacje na temat najbardziej pożądanych cech charakteru dobrego przyjaciela/ucznia/pracownika.

Słownik