Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

SCENARIUSZ ZAJĘĆ

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czynniki przyrodnicze i społeczno‑ekonomiczne warunkujące rozwój różnych rodzajów transportu

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

XII. Usługi: zróżnicowanie sektora usług, rola usług komunikacyjnych, edukacyjnych, finansowych i turystycznych oraz wymiany towarowej w rozwoju społeczno‑gospodarczym, rodzaje transportu, atrakcyjność regionów turystycznych świata. Uczeń:

4) przedstawia zalety i wady różnych rodzajów transportu oraz charakteryzuje uwarunkowania ich rozwoju w wybranych państwach świata, w tym w Polsce.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • podaje przykłady mierników określających stopień rozwoju transportu,

  • klasyfikuje i charakteryzuje czynniki rozwoju transportu,

Strategie: odwrócona klasa

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, odgrywanie ról

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Bibliografia:

Berezowski S., Zarys geografii komunikacji, PWN, Warszawa 1975

Fierla I. (red.), Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 2005

Wrona J., (red.), Podstawy geografii ekonomicznej, PWE, Warszawa 2006

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi o przygotowanie informacji na temat czynników rozwoju transportu oraz działań mających na celu pokonywanie przeszkód przyrodniczych w rozwoju sieci transportowej. Zaleca by zapoznać się z niniejszym e‑materiałem, literaturą zamieszczoną powyżej oraz innymi źródłami informacji geograficznej.

Faza wprowadzająca

  • Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).

  • Sprawdzenie zadania domowego.

  • Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat rodzajów transportu.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów na temat wskaźników określających poziom rozwoju transportu. Zbiera pomysły od chętnych uczniów i zapisuje na tablicy. Może posiłkować się e‑materiałem.

  • W kolejnej części lekcji nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Jedna grupa wciela się w rolę ekspertów do spraw czynników przyrodniczych rozwoju transportu oraz sposobów radzenia sobie z przeszkodami przyrodniczymi w rozwoju sieci transportowej, a druga – do spraw czynników pozaprzyrodniczych rozwoju transportu. Grupy te siadają naprzeciwko siebie.

  • Nauczyciel staje się przewodniczącym dyskusji, każda z grup omawia szczegółowo swoje zagadnienie. Udziela on głosu obu grupom naprzemiennie. Za każdym razem grupa przeciwna może zadać jedno pytanie grupie odpowiedzialnej za omówienie danego zagadnienia. W razie potrzeby nauczyciel weryfikuje odpowiedzi uczniów.

  • Schemat jednej części dyskusji może wyglądać następująco:

    • Nauczyciel rozpoczyna dyskusję i prosi grupę 1 o wybór jednego czynnika przyrodniczego i omówienie go.

    • Grupa 1 wykonuje to zadanie.

    • Grupa 2 zadaje jej jedno pytanie pomocnicze.

    • Grupa 1 odpowiada na nie (ewentualnie nauczyciel może dodać inne informacje).

    • Następnie nauczyciel prosi grupę 2 o wybór jednego czynnika pozaprzyrodniczego i omówienie go.

    • Grupa 2 wykonuje to polecenie.

    • Grupa 1 zadaje jej jedno pytanie.

    • Grupa 2 odpowiada na nie (ewentualnie nauczyciel może dodać inne informacje).

    • Schemat powyższy powtarza się w przypadku pozostałych zagadnień.

  • Uwaga – nauczyciel może także zastosować inny schemat – na przykład w pierwszej kolejności udzielić głosu grupie 1 i pozwolić, aby omówiła wszystkie czynniki przyrodnicze, następnie analogicznie postąpić w przypadku grupy 2.

  • W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka wybranych z nich.

Faza podsumowująca

  • Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

  • Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

  • Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

  • Zadanie pracy domowej w postaci wykonania ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

  • Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

W podsumowującej części lekcji nauczyciel może poprosić uczniów o wymienienie przyrodniczych i pozaprzyrodniczych warunków rozwoju różnych rodzajów transportu. Następnie porównuje przykłady z tymi, które są podane na grafice interaktywnej.

Sprawdź się