Imię i nazwisko autora:

Krystyna Wosińska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Natura falowa promieniowania elektromagnetycznego

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne:
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
15) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
X. Fizyka atomowa. Uczeń:
2) opisuje dualizm korpuskularno‑falowy światła; stosuje pojęcie fotonu oraz jego energii.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
XI. Fizyka atomowa. Uczeń:
2) opisuje dualizm korpuskularno‑falowy światła; stosuje pojęcie fotonu oraz jego energii.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. omówi, czym jest promieniowanie elektromagnetyczne;

2. opisze zjawiska, w których przejawia się falowa natura promieniowania elektromagnetycznego;

3. wyjaśni, czym jest dualizm korpuskularno‑falowy;

4. zastosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania zadań.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów)

Metody nauczania:

wykład informacyjny, pokaz multimedialny, analiza pomysłów

Formy zajęć:

praca w grupach, praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Widmo fal elektromagnetycznych”, „Jak wyjaśnić zjawisko interferencji fal?”, „Siatka dyfrakcyjna”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Wprowadzenie zgodnie z treścią w części pierwszej „Czy to nie ciekawe?”.
Odwołanie do wiedzy uczniów o falach.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel wyjaśnia, czym jest fala elektromagnetyczna, definiuje długość, częstotliwość i okres fali.
Uczniowie w dyskusji konstruują związek między tymi wielkościami. Podają przykłady zjawisk charakterystycznych dla fal, jak dyfrakcja, interferencja. Nauczyciel wyświetla grafiki ilustrujące dyfrakcję światła na szczelinie lub siatce dyfrakcyjnej. Podkreśla, że zjawisko interferencji dotyczy również innych zakresów fal elektromagnetycznych. Pokazuje zdjęcie układu teleskopów odbierających fale radiowe, a także dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego na krysztale. Wyjaśnia ideę dualizmu korpuskularno‑falowego. Uczniowie oglądają grafikę interaktywną i zgłaszają propozycje odpowiedzi na połączone z nią polecenia.

Faza podsumowująca:

Uczniowie w grupach, z pomocą nauczyciela, rozwiązują zadanie 8 z zestawu ćwiczeń. Uczniowie odnoszą się do postawionych sobie celów lekcji - ustalają, które osiągnęli, a które wymagają jeszcze pracy, jakiej i kiedy. W razie potrzeby nauczyciel dostarcza im informację zwrotną kształtującą.

Praca domowa:

W celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości o falowej naturze promieniowania elektromagnetycznego uczniowie rozwiązują cztery (do wyboru) zadania z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium bazowe może też być wykorzystane przez uczniów po lekcji do powtórzenia i utrwalenia materiału.