Imię i nazwisko autora:

Monika Sitek

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Gdzie znajduje się Układ Słoneczny?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych, w tym tekstów popularnonaukowych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe.
Uczeń:
16) przedstawia własnymi słowami główne tezy tekstu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii.

III. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
4) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce; posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej i roku świetlnego.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe.
Uczeń:
16) przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych;
18) przedstawia własnymi słowami główne tezy tekstu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii.

IV. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
9) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce; posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej, roku świetlnego i parseka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. określa położenie Układu Słonecznego w Galaktyce.

2. rozróżnia elementy składowe Drogi Mlecznej związane z umiejscowieniem Układu Słonecznego.

Strategie nauczania:

blended‑learning

Metody nauczania:

- wykład informacyjny,
- burza mózgów.

Formy zajęć:

- praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

urządzenia multimedialne dla grup uczniów, rzutnik, zdjęcia galaktyki

Materiały pomocnicze:

e‑materiał „Jaka jest nasza Galaktyka?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Zajęcia należy połączyć z lekcją o budowie naszej Galaktyki.
Nauczyciel przy pomocy zdjęć wyświetlanych na ekranie zapoznaje uczniów z budową Galaktyki.

Podczas prelekcji zadaje pytania uczniom:
Czy Droga Mleczna się kręci?
Jaki ma kształt Droga Mleczna?
Jak z Ziemi możemy obserwować naszą Galaktykę?
Gdzie znajduje się Słońce?
Czy Słońce porusza się w Galaktyce?

Uczniowie wspólnie z nauczycielem powinni prowadzić ten fragment lekcji w postaci burzy mózgów.

Faza realizacyjna:

Uczniowie w grupach nie większych niż 4‑osobowych, oglądają animację z tego e‑materiału na urządzeniach multimedialnych. Nauczyciel rozdaje każdej grupie wydruk galaktyki spiralnej z poprzeczką, jak najbardziej podobnej do Drogi Mlecznej – widok z boku oraz widok od góry. Uczniowie na kartce z wydrukowaną galaktyką widzianą z boku nanoszą Słońce oraz zaznaczają niezbędne odległości. Na drugim zdjęciu uczniowie (można pominąć skalę) próbują zaznaczyć schematycznie ruch Ziemi wokół środka Galaktyki. Opisują słownie, jak ten ruch wygląda.

Faza podsumowująca:

Uczniowie przygotowują pod nadzorem nauczyciela „kartkówkę” dla siebie samych. Pytania muszą zawierać informacje, jakich nauczyli się podczas danej lekcji: budowa Drogi Mlecznej, prędkość Układu Słonecznego, odległości Słońca od centrum Galaktyki itp. Nauczyciel może wykorzystać te pytania na przykład na sprawdzianie.

Praca domowa:

W celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości: zadania 1‑6 z zestawu ćwiczeń - poziom podstawowy, zadania 7‑8 materiał zaawansowany dla uczniów zainteresowanych.

Praca dodatkowa dla chętnych:
Stwórz model Drogi Mlecznej z zaznaczonym Układem Słonecznym i jego orbitą.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Uczniowie mogą zapoznać się z animacją przed lekcją.