Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.4.6

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Work‑Life‑Balance – ist das überhaupt möglich?/Równowaga między pracą a życiem prywatnym – czy to jest w ogóle możliwe?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat rówowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
4) praca (np. zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy, praca dorywcza, wybór zawodu, poszukiwanie pracy, warunki pracy i zatrudnienia);
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wyjaśnia, na czym polega idea Work‑Life‑Balance,

  • udziela wskazówek, jak zadbać o równowagę pomiędzy pracą/szkołą a życiem prywatnym,

  • podaje przykłady własnych sposobów na zachowanie równowagi pomiędzy obowiązkami szkolnymi a życiem prywatnym.

Cele motywacyjne:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe: używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

  • strategie kognitywne: ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie części zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • strategie kompensacyjne: odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych - niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody i formy pracy:

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, wyjaśnienie, praca z ilustracją interaktywną;

  • aktywizująca: odgrywanie scenek (dialogi), Placemat, burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium: ilustracja interaktywna,

  • fiszka z hasłem Gleichgewicht,

  • wydrukowane piktogramy,

  • Placemat,

  • karteczki z początkami zdań,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel rysuje na tablicy szkic wagi szalkowej. Na jednej szali zapisuje hasło: die Arbeit. Następnie pyta uczniów: Was ist im Leben der Menschen noch wichtig? Wofür sollte man Zeit finden? Uczniowie podają swoje propozycje na forum klasy, a nauczyciel zapisuje je na drugiej szali.

  • Nauczyciel wybiera dwóch uczniów i wręcza im fiszkę polsko‑niemiecką z wyjaśnionym hasłem Gleichgewicht. Zadaniem uczniów jest wyjaśnienie tego hasła po niemiecku tak, aby pozostali uczniowie odgadli, o jakie hasło chodzi. Uczniowie mogą podać to hasło w języku polskim lub niemieckim. Zostaje ono zapisane na tablicy.

  • Nauczyciel pyta: Gibt es im Leben der Menschen Gleichgewicht zwischen dem Berufsleben und den anderen Sachen oder Aktivitäten, die wir auf der zweiten Waagschale haben? Tym pytaniem nauczyciel inicjuje krótką dyskusję (burza mózgów). Chętni uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie czytają tekst wprowadzający. Nauczyciel pyta: Worüber werden wir also heute sprechen? Uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z Übung 1 w części Przeczytaj oraz o dokończenie zdań. Wybrany uczeń czyta swoje odpowiedzi na forum klasy. Nauczyciel pyta: Wer hat ähnliche Lösungen? Wer hat eine andere Meinung? Uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym, a następnie ponownie rozwiązują Übung 1. Nauczyciel pyta: Was kann man anhand des Textes sagen? Waren eure Antworten korrekt? Wer hatte recht? Chętni uczniowie odpowiadają na pytania na forum klasy.

  • Uczniowie dobierają się w pary i sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2‑3 w części Przeczytaj. Uczniowie wykonują zadania najpierw samodzielnie, a następnie porównują swoje rozwiązania z kolegą/koleżanką. Uczniowie łączą na podstawie treści tekstu części zdań, tworząc pełne wypowiedzi, uzupełniają zdania wyrazami z tekstu.

  • Uczniowie kontynuują pracę w parach. Nauczyciel prosi ich o zapoznanie się z Übung 4 w części Przeczytaj. Uczniowie uzupełniają dialog wyrażeniami z listy, a następnie wybrana para uczniów odczytuje go na forum klasy.

  • Nauczyciel mówi: Stellt euch vor, dass ein änliches Gespräch zwei Jugendliche in eurem Alter führen. Worüber könnten sie sprechen? Wie würde das Gespräch verlaufen? Uczniowie przygotowują w parach dialog. Mogą wykorzystać zwroty i wyrażenia z dialogu w Übung 4 (zmienić odpowiednio poszczególne fragmenty).

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy hasła: School‑Life‑Balance oraz Work‑Life‑Balance i prosi uczniów o wyjaśnienie, na czym polegają te idee. Wybrani uczniowie wypowiadają się na forum klasy. Nauczyciel rysuje strzałki od obu haseł i zapisuje pytanie: Wie kann man sie erreichen?

  • Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda grupa otrzymuje kartkę z wydrukowanymi piktogramami z ilustracji interaktywnej oraz kartę Placemat. Zadaniem uczniów jest napisanie na podstawie piktogramów, w jaki sposób można osiągnąć równowagę pomiędzy obowiązkami (pracą zawodową lub szkołą) a życiem prywatnym. Każdy uczeń wpisuje własne propozycje w swojej części Placemat, następnie uczniowie dyskutują w grupie i zapisują wspólną wersję w środkowej części Placemat. Przedstawiciele grup odczytują wyniki pracy na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z ilustracją interaktywną, a następnie ustalają w grupach, którymi informacjami uzupełniliby swoje wcześniejsze wypowiedzi. Uczniowie mogą wykorzystać także przykładowe wyrażenia z Aufgabe 8 w części Sprawdź się. Przedstawiciel każdej grupy prezentuje je na forum klasy.

  • Uczniowie sprawdzają indywidualnie stopień zrozumienia treści ilustracji interaktywnej, wykorzystując do tego Übung 1 i 2 w części Ilustracja interaktywna. Uczniowie łączą wskazówki o podobnym znaczeniu oraz wyrazy w odpowiednie wyrażenia.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel prosi uczniów o wylosowanie przygotowanych przez niego przed lekcją karteczek z początkami wypowiedzi związanych z treścią tekstu w części Przeczytaj oraz ilustracji interaktywnej. Zadaniem uczniów jest dokończenie zdania. Przykładowe początki zdań:

  1. Viele Menschen identifizieren sich ...

  2. Work‑Life‑Balance bedeutet, dass ...

  3. Menschen, die eine Work‑Life‑Balance anstreben, ...

  4. Da das Berufs- oder Schulleben und das Privatleben einander beeinflussen, ...

  5. Man ist bei der Arbeit oder in der Schule effizient, wenn ...

  6. Man kann von der beruflichen Routine abschalten, wenn ...

  7. Die persönliche Zufriedenheit und das Wohlbefinden ...

  8. Stress ist ...

  9. Wenn man das Gleichgewicht zwischen der Schule oder der Arbeit und dem Privatleben erreichen möchte, ist es wichtig, ...

  10. Das Familienleben und die sozialen Kontakte ...

  • Uczniowie zapoznają się z Übung 3 w części Ilustracja interaktywna i na osobnych karteczkach udzielają pisemnej odpowiedzi na pytanie zawarte w ćwiczeniu. Nauczyciel zbiera karteczki, a następnie tasuje je i rozdaje uczniom. Uczniowie czytają wypowiedź kolegi/koleżanki, a następnie wybrani uczniowie odczytują wypowiedzi na forum klasy.

Praca domowa

Uczniowie udzielają pisemnej wypowiedzi na pytanie zawarte w Aufgabe 7 w części Sprawdź się. Zadaniem dodatkowym, które będzie nagrodzone dodatkowymi punktami, może być udzielenie pisemnej odpowiedzi na pytanie: Wie strebst du nach einem ausgewogenen Leben?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem. Uczniowie zapisują na karteczkach pomysły na spędzanie czasu po szkole/pracy oraz propozycje różnych form relaksu. Uczniowie zapisują je w języku niemieckim.

  • W trakcie lekcji: na podstawie treści ilustracji interaktywnej uczniowie opowiadają, w jaki sposób osoby z ich otoczenia, np. rodzice, wykorzystują swój czas wolny od pracy lub które aktywności chcieliby im zaproponować.

  • Po lekcji: uczniowie uzupełniają ilustrację własnymi piktogramami i proponują dodatkowe sposoby na uzyskanie równowagi między życiem zawodowym/szkolnym a życiem prywatnym. Uczniowie przygotowują ulotkę informacyjną dla uczniów ze wskazówkami dotyczącymi łączenia obowiązków szkolnych z życiem prywatnym.

Słownik