Dlaczego latem nie pada śnieg?
Zastanawiasz się czasem, dlaczego latem o poranku trawa jest mokra, chociaż w nocy nie padał deszcz? A czy wiesz, że każdy z tysięcy płatków śniegu wygląda nieco inaczej?
jak temperatura wpływa na stan skupienia wody;
jakie znasz rodzaje opadów atmosferycznych;
jakie zjawiska pogodowe występują latem i zimą.
Rozróżnisz podstawowe rodzaje opadów i osadów atmosferycznych.
Wykażesz związek między opadami i osadami atmosferycznymi a warunkami panującymi w określonych porach roku.
Wyjaśnisz, jak powstaje mgła.
1. Jak powstaje mgła?
Wiemy już, że w atmosferze znajduje się para wodna oraz że w sprzyjających warunkach w powietrzu powstają chmury - gdy na dużej wysokości powietrze się ochłodzi, para wodna ulega skropleniu. W bardzo niskiej temperaturze często zamienia się bezpośrednio w lód. Z pary wodnej powstają chmury, z których woda opada na powierzchnię Ziemi w postaci deszczu, śniegu lub gradu.
MgłaMgła pojawia się, kiedy wilgotne powietrze ochładza się, w wyniku czego zawarta w nim para wodna ulega skropleniu. Dzieje się tak na przykład podczas napływu ciepłego powietrza na zimne podłoże lub na skutek ochładzania się gruntu nocą.
2. Opady atmosferyczne
Krople wody i kryształki lodu w chmurach stają się z czasem zbyt duże i ciężkie, aby utrzymać się w powietrzu, więc opadają na ziemię. Obserwujemy wówczas opady atmosferyczneopady atmosferyczne. Jednak rodzaj opadu zależy nie tylko od tego, czy w chmurze powstały krople wody, czy kryształki lodu. Decyduje o tym także temperatura powietrza w dolnej warstwie atmosfery. Gdy jest ona dodatnia – pada deszcz, lecz gdy temperatura spadnie poniżej zera, wówczas obserwujemy opady śniegu. Czasami krople wody są tak drobne, że wiatr z łatwością je unosi. Wtedy mamy do czynienia z mżawką.
Innym rodzajem opadów atmosferycznych jest grad. Tworzą go bryłki lodowe, tzw. gradziny, których średnica wynosi zwykle od 5 mm do 30 mm. Powstają one w chmurach burzowych na skutek silnych prądów powietrza wewnątrz chmury oraz zderzania się kryształków lodu z kropelkami wody. Opady gradu najczęściej występują wiosną i latem.
Mimo że płatki śniegu występują w ogromnych ilościach, trudno jest znaleźć identyczne. Wpływ na kształt śnieżynki mają najdrobniejsze nawet zmiany ciśnienia, temperatury i wilgotności w atmosferze. Płatki śniegu wcale jednak nie muszą przypominać gwiazdek. Na przykład w temperaturze od −15 °C do −2 °C tworzą się kryształy w kształcie sześciokątnych, cienkich płytek. W temperaturze poniżej −15°C płatki śniegu mają postać igiełek lub kolumn o sześciokątnym przekroju.
3. Osady atmosferyczne
Zdarza się, że para wodna zawarta w powietrzu, która styka się z zimnym podłożem, skrapla się i osiada w postaci rosy. Zjawisko to obserwujemy w bezwietrzne i bezchmurne wieczory i ranki. Zimą, kiedy temperatura gruntu jest ujemna, powstaje szron. Z powodu niskiej temperatury zamiast kropelek wody tworzą się wówczas kryształki lodu.
Podobnym nieco do szronu osadem atmosferycznym jest szadź (często nazywana także sadzią). Tworzy się ona podczas mroźnej pogody, gdy nad silnie wychłodzone podłoże napływa ciepłe i wilgotne powietrze. Na gałęziach drzew, przewodach telekomunikacyjnych czy ogrodzeniach możemy zaobserwować wówczas duże kryształki lodu tworzące coraz grubszą warstwę. Niebezpiecznym osadem atmosferycznym jest gołoledź. Gdy temperatura gruntu jest ujemna, wówczas kropelki deszczu zamarzają na podłożu i tworzą cienką warstwę cienkiego lodu.
Jednym z najniebezpieczniejszych zjawisk pogodowych jest tzw. burza lodowa. Mamy z nią do czynienia, gdy padający deszcz zamarza natychmiast po zetknięciu z podłożem. Pod ciężarem lodu walą się dachy budynków i łamią drzewa.
Podsumowanie
Mgła to zawieszone w powietrzu, bardzo małe krople wody; mgła dotyka swą podstawą powierzchni terenu i ogranicza widoczność do odległości poniżej 1 km.
Do opadów atmosferycznych zaliczamy deszcz, mżawkę, ulewę, śnieg i grad.
Do osadów atmosferycznych zaliczamy rosę, szron, szadź oraz gołoledź.
Praca domowa
Słownik
naturalny, widoczny aerozol składający się z drobnych kropelek wody lub kryształków lodu zawieszonych w powietrzu w pobliżu powierzchni Ziemi
ciekłe i stałe produkty kondensacji pary wodnej opadające na powierzchnię ziemi
ciekłe i stałe produkty kondensacji pary wodnej powstające na skutek kontaktu podłoża z cieplejszym powietrzem
Zadania
Przyporządkuj zjawisko atmosferyczne do opadu lub osadu.
szron, grad, tęcza, szadź, gołoledź, rosa, śnieg, deszcz, mgła
opady atmosferyczne | |
---|---|
osady atmosferyczne | |
elementy niepasujące do żadnej kategorii |