Zakres

IV etap edukacyjny

Przedmiot

Wiedza o kulturze

Wymagania szczegółowe:

(III.5) dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społeczno- historyczną i obyczajami epoki, w której powstało;

Temat lekcji:

Dlaczego sztuka odrzucona?

Czas na realizację:

1 godzina lekcyjna.

Cele szczegółowe

wiadomości – uczeń:

• zna dzieła, które nie były zrozumiane w okresie, w którym powstały,

• wymienia nazwiska artystów wskazanych dzieł,

• zna przyczyny odrzucenia dzieł.

umiejętności – uczeń:

• wyjaśnia powody, dla których działa sztuki nie spotkały się z aprobatą społeczeństwa

• omawia tematykę wskazanych dzieł,

• potrafi wskazać elementy szokujące

• wyjaśnia reakcje odbiorcy wskazanych dzieł.

postawy:

• kształtowanie krytycznej postawy wobec sztuki,

• wyrabianie poglądów na temat zjawisk w kulturze,

• rozwijanie umiejętności krytycznego postrzegania sztuki,

• dostrzegani relacji społecznych.

Metody pracy:

podająca (wykład informacyjny), problemowa, eksponująca (pokaz materiału wizualnego)

Forma pracy:

indywidualna, zbiorowa

Środki dydaktyczne,

w tym zasoby multimedialne:

reprodukcja „Sądu Ostatecznego” Michała Anioła w wersji do wyświetlenia;

prezentacja multimedialna ukazująca dzieła skandaliczne

Przebieg lekcji

faza wprowadzająca:

(12 min.)

1. Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności, zapisanie tematu lekcji).

2. Nauczyciel pisze na tablicy słowo skandal i pyta uczniów, z czym się ono kojarzy, prosi uczniów o podanie synonimów.

3. Po stworzeniu mapy skojarzeń, uczniowie odpowiadają na pytanie: kiedy dzieło sztuki może być skandaliczne?

4. Po takim wprowadzeniu nauczyciel odwołuje uczniów do wiedzy z gimnazjum i wyświetla „Sąd Ostateczny” Michała Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej i informuje uczniów, że dzieło, które powstało w XVI wieku wyglądało zupełnie inaczej – oprócz Matki Boskiej, artysta namalował wszystkie inne postacie w akcie, co doprowadziło do oburzenia kleru i wywołało szok społeczeństwa. Ponadto pokazuje inne elementy, które zaszokowały, wskazuje na obecność brzydoty (skóra Michała Anioła trzymana przez św. Bartłomieja), na ukazanie Chrystusa jako atlety.

faza realizacyjna:

(30 min.)

1. Nauczyciel wyświetla prezentację z dziełami, które wywołały skandal.

2. Nauczyciel przeprowadza mini‑wykład dotyczący dzieł:

   1. Śniadanie na trawie - Edouard Manet – dzieło powstało w 1763 roku jako inspiracja obrazem Tycjana „Koncert wiejski”. Ówczesna arystokracja oburzała się na naturalistyczne i pozbawione idealizacji przedstawienie ciała kobiety pośród arystokratów i w dodatku fakt zamieszczenia aktu podczas pikniku.

   2. Fontanna - Marcel Duchamp – artysta wystawił dzieło podczas wystawy w 1917 roku z sygnaturą firmy „R.Mutt 1917”, która to właśnie ów pisuar wyprodukowała. Dzieło zostało odrzucone i skrytykowane ze względu na fakt, iż był to przedmiot gotowy, a artysta jedynie wykorzystał go do zakwestionowania pojęcia sztuki w tradycyjnym rozumieniu.

   3. Katarzyna Kozyra - Piramida zwierząt - rzeźba z czterech martwych wypchanych zwierząt, ustawionych na sobie od największego do najmniejszego – konia, psa, kota i koguta budziła kontrowersje - śmierć klaczy, stanowiącej podstawę kompozycji, została sfilmowana przez Kozyrę a praca spotkała się z falą krytyki, głównie ze względu na wykorzystanie do rzeźby „gotowych” martwych zwierząt, naruszenie poprawności etycznej oraz dobrego imienia sztuki.

   4. Andres Serrano - Piss Christ – wystawiona w 1989 roku fotografia amerykańskiego fotografika Andresa Serrano przedstawiająca mały, plastikowy krucyfiks z ciałem Chrystusa, zanurzony w naczyniu z moczem artysty wywłała wiele kontrowersji nie tylko wśród kleru – dzieło zostało nagrodzone przez rządową agencję w Stanach Zjednoczonych, dla polityków i działaczy związanych z radykalną chrześcijańską prawicą stało się ono symbolem ekscesów liberalizmu.

   5. Maurizio Cattelan - La Nona Ora – rzeźba papieża przygniecionego meteorem została zaatakowana najpierw przez Wojciecha Cejrowskiego a wywołała też ogólny szok społeczeństwa, gdyż zaprezentowana została podczas wystawy w Zachęcie warszawskiej na temat polskości i jej objawiania się w sztuce.

   6. Chris Ofili - Matka Boska – obraz ten jest jednym z najlepiej znanych a zarazem najbardziej kontrowersyjnych współczesnych wersji Czarnej Madonny Malarz otoczył stylizowaną Czarną Madonnę m.in. wizerunkami odchodów słonia i obrazami zaczerpniętymi z pornografii oraz filmów z gatunku blaxploitation.

5. Po omówieniu dzieł uczniowie podejmują dyskusję, w której zwracają uwagę na związek między dziełem a opinią społeczno- historyczną i obyczajami epoki.

6. Spostrzeżenia i wnioski zostają zapiane na tablicy.

faza podsumowująca:

(8 min.)

1. Utrwalenie materiału z lekcji.

2. Zadanie domowe: wyszukaj z dostępnych źródeł dzieła, które uważasz za takie, które wywołało dyskusje społeczeństwa.