Ten materiał poświęcony jest jednostkom długości. Dowiesz się jakich jednostek używamy na co dzień oraz jakie są zależności między nimi.

R1Vett8mgJOsh1
Animacja przedstawia w jakich sytuacjach życia codziennego możemy spotkać się z długością i jej jednostkami.

Janek wybierał się wraz ze swoim tatą w podróż z Łodzi do Warszawy. Postanowił sprawdzić na jednej z internetowych map (lokalizatorów), ile kilometrów dzieli te miasta. Janek będzie jechał z tatą samochodem i dlatego sprawdził odległość drogową. Na monitorze komputera zobaczył

A2/E30 129 km - 1 godz. 29 min 
E67, DK72 138 km - 2 godz. 7 min.

Janek poprosił tatę o wytłumaczenie zapisów.

Tata wytłumaczył mu, że zapis

  • A2/E30 to oznaczenia dróg, którymi będą jechać,

  • 129 km to odległość między Łodzią a Warszawą,

  • 1 godz. 29 min – tyle czasu może im zająć droga z Łodzi do Warszawy, jeśli nie będzie przeszkód na drodze.

Na tablicach przy autostradzie, sygnalizujących wjazd do miasta, obok nazwy miejscowości, znajdują się liczby oznaczające odległości od tablicy do centrum danej miejscowości. Gdy przy liczbie nie ma jednostek, to znaczy, że odległości są wyrażone w kilometrach.

Janek zauważył jeszcze słupki stojące przy drodze z zapisanymi na nich liczbami. Poprosił tatę o wyjaśnienie, co oznaczają napisy na słupkach.

Rl4oXxjoy1sUZ1
Animacja wyjaśnia jaką funkcję pełnią słupki stojące przy drodze z zapisanymi na nich liczbami.
RAQ2ohQV4brVT1
Animacja przedstawia w jaki sposób mierzy się odległość skoku w dal i w jakich jednostkach jest ona podawana.

W życiu codziennym posługujemy się różnymi jednostkami długości.

Duże odległości podajemy w kilometrach, na przykład odległości między miastami. Mniejsze w metrach, na przykład długość i szerokość szkolnego boiska.

Jeden kilometr to 1000 metrów.

1 km=1000 m.

Mierząc krótkie przedmioty lub odcinki, posługujemy się linijką.

R2UspgHCnPiXY1
Animacja przedstawia w jakich jednostkach możemy wyznaczać długość obiektów przy pomocy linijki.
Ciekawostka
  • Do określania wielkości różnych ekranów używamy też często angielskiej jednostki długości: cal.

  • Za pomocą cali określamy wielkość ekranu: telewizora, monitora, tabletu, notebooka, telefonu komórkowego.

  • Gdy mówimy, że telewizor ma 50 cali, to znaczy, że długość przekątnej ekranu tego telewizora wynosi 50 cali.

  • 1 cal to około 25 milimetrów.

  • 1 cal =1''=1 in25 mm

    RePRZ8y5RxgG01
    Animacja przedstawia jednostkę długości, którą jest cal.
RiEQRWhtQdRSR1
Ćwiczenie 1
W jakiej jednostce długości podana jest dana wielkość? Uzupełnij poniższe luki. Kliknij w nie, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną jednostkę w każdym przypadku. wysokość latarni morskiej w Kołobrzegu 26 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mmdługość klasy szkolnej 10 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mmdługość granic Polski 3511 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mmdługość przekątnej ekranu telewizora 46 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mmwysokość róży 40 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mmdługość mrówki 6 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mmdługość nart dziecięcych 12 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mmdługość szpilki 20 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mmdługość blatu stołu 14 1. dm, 2. m, 3. cm, 4. dm, 5. km, 6. m, 7. mm, 8. cali, 9. mm
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ważne!

Porównując długości lub odległości należy je zapisać używając jednakowej jednostki.
Przykłady zamiany jednostek.

3 km=3·1000 m=3000 m
65000 m=65000:1000km=65 km
12 m=12·100 cm=1200 cm
300 cm=300:100 m=3 m
8 cm=8·10 mm=80 mm
50 mm=50:10 cm=5 cm
2 km=2·1000 m=2000 m.

Wykonywanie obliczeń może ułatwić graf.

RZd6PkBDwYCFJ1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1AQyWybvJtNM1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Podobnie można zamieniać inne jednostki. Na przykład kilometry na centymetry, czy metry na milimetry.

RDOhTn3IRiwiW11
Ćwiczenie 2
Wykonaj zamianę jednostek, a następnie uzupełnij luki odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdego przypadku. 7 km= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 m90 m= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 cm8 dm= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 cm4 cm= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 mm70 dm= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 cm9 km= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 dm140 m= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 cm700 mm= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 cm9000 dm= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 m9000 mm= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 m2000 cm= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 m60000 mm= 1. 700, 2. 9, 3. 40, 4. 20, 5. 600, 6. 200, 7. 7, 8. 90000, 9. 14000, 10. 90, 11. 60, 12. 7000, 13. 80, 14. 9000, 15. 900, 16. 900000, 17. 70 m
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ważne!

Gdy długość zapisujemy z użyciem dwóch jednostek (mian), to mówimy, że długość podana jest za pomocą wyrażenia dwumianowanego. Na przykład 8 m 12 cm.

Możemy to wyrażenie zapisać za pomocą jednej jednostki, na przykład w centymetrach.

RKeUyjqYJ7frA1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ważne!

Możemy zamienić wyrażenie jednomianowane na dwumianowane.

RbqDeNyWDola01
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

W kolejnych zadaniach wyraź długość za pomocą różnych jednostek.

R1G3ogUbqgR9i11
Ćwiczenie 3
Wykonaj zamianę jednostek, a następnie uzupełnij luki odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdego przypadku. 640 cm=6 m 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 cm59 mm= 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 cm 9 mm4589 m= 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 km 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 m3 km 946 m= 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 m12 dm 9 cm= 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 cm79 cm 3 mm= 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 mm13586 m=1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 km 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 m8 km 2 m= 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 m6 km 4 m 5 dm= 1. 3946, 2. 13, 3. 58, 4. 40, 5. 4, 6. 586, 7. 793, 8. 60035, 9. 129, 10. 60025, 11. 130, 12. 8012, 13. 8002, 14. 5, 15. 589, 16. 60045, 17. 8002 dm
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RyzmeclBM2sc121
Ćwiczenie 4
Porównaj długości i uzupełnij luki wpisując tekst lub liczbę całkowitą. Długość ulicy Marszałkowskiej w Warszawie wynosi 3400 m, a Armii Krajowej 3 km 500 m. Która z tych ulic jest dłuższa?
3 km 500 m= Tu uzupełnij m Odpowiedź: Dłuższa jest ulica Tu uzupełnij.Zaskroniec ma długość 8 dm, a żmija zygzakowata ma długość 75 cm. Które zwierzę jest dłuższe?
8 dm= Tu uzupełnij cm Odpowiedź: Dłuższe zwierzę to Tu uzupełnij.Wisła - najdłuższa rzeka Polski - ma długość 1047 km, zaś Loara - najdłuższa rzeka Francji - ma długość 1012000 m. Która rzeka jest dłuższa?
1012000 m= Tu uzupełnij km Odpowiedź: Dłuższa rzeka to Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RgS6ll3K2rz0921
Ćwiczenie 5
Poniżej podane są rekordy skoku wzwyż kobiet. Uporządkuj rekordy od najdłuższego do najkrótszego skoku. Elementy do uszeregowania: 1. Rok 1995 Inha Babakowa 2 m 50 mm, 2. Rok 2009 Blanka Vlasic 2 m 8 cm, 3. Rok 1987 Stefka Kostadinowa 209 cm, 4. Rok 1984 Tamara Bykowa 20 dm 7 cm
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RXlru84A6PuOQ21
Ćwiczenie 6
Oblicz i uzupełnij luki, wpisując odpowiednie liczby. Pan Wojtek chce kupić listwę przypodłogową do jednego z pokoi swego mieszkania. W tym celu zmierzył dwa boki tego pokoju, ponieważ pokój miał kształt prostokąta. Jeden z nich miał długość 3 m, a drugi 250 cm. Zmierzył też szerokość drzwi. Wyniosła 90 cm. Jaka musi być całkowita długość listwy przypodłogowej, którą kupi pan Wojtek?
Odpowiedź: Długość listwy to Tu uzupełnij cm, czyli Tu uzupełnij m Tu uzupełnij cm.Odległość z Pabianic do Łodzi wynosi około 16 km 900 m, z Łodzi do Zgierza około 11 km. Ile kilometrów i ile metrów przejedzie pan Nowak z Pabianic do Zgierza, jeśli wybierze drogę przez Łódź?
Odpowiedź: Przejedzie Tu uzupełnij km Tu uzupełnij m.Pan Zbyszek zmierzył boki swojej działki, którą zamierza ogrodzić płotem. Boki działki mają długość 645 cm, 675 cm, 430 cm5 m. Szerokość bramy to 3 metry. Jakiej długości będzie płot wokół działki pana Zbyszka?
Odpowiedź: Długość płotu wyniesie Tu uzupełnij cm, czyli Tu uzupełnij m Tu uzupełnij cm.Pan Marcin postanowił zrobić porządek ze swoimi książkami. Zamierza postawić na półce 100 książek, z których każda ma grubość 1 cm 1 mm. Jakiej minimalnej długości półkę powinien kupić, aby zmieściły się na niej wszystkie książki?
Odpowiedź: Półka powinna mieć długość minimum Tu uzupełnij cm, czyli Tu uzupełnij m Tu uzupełnij cm.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R10FdhPgYLKXc21
Ćwiczenie 7
Uporządkuj rosnąco boiska pod względem ich długości. Boiska są ponumerowane.
1. Kort tenisowy do gry pojedynczej: długość 20 m 77 cm, szerokość 8 m 23 cm.
2. Boisko do piłki nożnej: długość boiska 120 m, szerokość 90 m.
3. Boisko do piłki siatkowej: długość 18 m, szerekość 9 m.
4. Boisko do koszykówki: długość 28 m, szerokość 15 m.
5. Boisko do piłki ręcznej: długość 40 m, szerokość 20 m.
6. Boisko do siatki plażowej: długość 16 m, szerokość 8 m.
7. Boisko do hokeja na trawie: długość 9140 cm, szerokość 55 m.
8. Boisko do hokeja na lodzie: długość 61 m, szerokość 30 m. Elementy do uszeregowania: 1. 4, 2. 2, 3. 6, 4. 1, 5. 8, 6. 3, 7. 7, 8. 5
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Zapoznaj się z poniższym filmem, który ukazuje zastosowanie długości i różnych jej jednostek w życiu codziennym.

RqD1VA0IwMih61
Animacja
Ćwiczenie 8

Zmierz długość swojej stopy. Zapisz jaki numer obuwia nosisz. Skorzystaj z numeracji metrycznej, angielskiej i francuskiej.

R11YbBW191tNk1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9

Znajdź informacje na temat jednostki cal i odpowiedz na pytanie. Jeden cal, ile to milimetrów?

R1BPXkqn9CC6b
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.