Do pełna dopełniam – dopełnienie
Uzupełnij zdania wyrazami w odpowiedniej formie i przepisz je tutaj lub w zeszycie.
Agatka poszła (z kim?) do kina. [mama]
Ola skakała (na czym?). [trampolina]
Sławek kupił pyszne (co?). [pączek]
Ula nie patrzyła (na kogo?). [koleżanka]
Jacek z Marcinem grali (w co?). [tenis]
Łukasz przyglądał się (czemu?). [ptaki]
Dopełnienie to takie określenie, które odpowiada na pytania wszystkich przypadków oprócz mianownika i wołacza, czyli:
kogo? czego? Nie widzę taty. Kwiaty potrzebują słońca.
komu? czemu? Książkę pożyczyłam bratu. Przyjrzyj się słoniowi.
kogo? co? Adam poznał nową koleżankę. Muszę wysłać list.
z kim? z czym? Porozmawiam z mamą. Do szkoły chodzę z tornistrem.
o kim? o czym? Nie mów źle o przyjacielu. Rozmawiamy o pogodzie.
Dopełnienie jest określeniem czasownika i może być wyrażone: rzeczownikiem, wyrażeniem przyimkowym, zaimkiem. Często czasownik łączy się z dwoma dopełnieniami:
Książkę pożyczyłam bratu.
Porozmawiam z mamą o wyjeździe nad morze.
Oznacz w podanych zdaniach: kolorem czerwonym - orzeczenia, niebieskim - podmioty, pomarańczowym - dopełnienia.
pomaranczowy czerwony niebieski
Sąsiad ogląda telewizję.
Zapaliłem lampkę.
Nauczyciel zorganizował wycieczkę.
Mama upiekła jabłecznik.
Szukam podręcznika.
Chusteczką wytarłem stolik.
Chłopcy biegają za piłką.
Lubisz Asię?
Wypisz z podanych zdań podmioty, orzeczenia i dopełnienia.
Sąsiad ogląda telewizję.
Zapaliłem lampkę.
Nauczyciel zorganizował wycieczkę.
Mama upiekła jabłecznik.
Szukam podręcznika.
Chusteczką wytarłem stolik.
Chłopcy biegają za piłką.
Lubisz Asię?
W podanych zdaniach wskaż wyrazy, które pełnią funkcję dopełnienia.
Zaznacz kolorem dopełnienia. Uwaga! W niektórych zdaniach występują po dwa dopełnienia.
szary
Michał kupił bratu bardzo drogi prezent.
W pobliżu dworca znalazłam portmonetkę z pieniędzmi.
Zosia zostawiła dla mnie cztery kawałki ciasta.
Czarna kotka wskoczyła zwinnie na parapet.
Wszyscy czekamy na udany występ piłkarzy.
Gości przyjmiemy w salonie.
Rodzice często opowiadają bajki swoim małym dzieciom.
Wypisz z podanych zdań dopełnienia. Uwaga! W niektórych zdaniach występują po dwa dopełnienia, w innych może ich nie być.
Michał kupił bratu bardzo drogi prezent.
W pobliżu dworca znalazłam portmonetkę z pieniędzmi.
Zosia zostawiła dla mnie cztery kawałki ciasta.
Czarna kotka wskoczyła zwinnie na parapet.
Wszyscy czekamy na udany występ piłkarzy.
Gości przyjmiemy w salonie.
Rodzice często opowiadają bajki swoim małym dzieciom.
Przekształć zdania twierdzące na zdania przeczące według wzoru.
Kupuję gazetę. – Nie kupuję gazety.
Połykam tabletkę. – ............................................
Naprawiam rower. – ..........................................
Wysyłam list. – ......................................
Kocham Basię. – ................................
Czytam książki. – ..........................................
Studiuję prawo. – ........................................
Gotuję zupę. – ..................................
Uzupełnij wniosek nazwami przypadków.
W zdaniach twierdzących czasowniki łączą się z dopełnieniem w ................, natomiast zdania zaprzeczone żądają dopełnienia w .........................
Wybierz dwa związki frazeologiczne z poprzedniego ćwiczenia i użyj ich w zdaniach. Zapisz zdania poniżej.
Wyjaśnij swoimi słowami znaczenie dwóch wybranych przysłów z poprzedniego ćwiczenia.