Dodawanie ułamków dziesiętnych

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

1. Uczeń utrwala pojecie sumy i składników.

2. Uczeń zna algorytm dodawania ułamków dziesiętnych.

b) Umiejętności

1. Uczeń potrafi dodawać ułamki dziesiętne pamięciowo.

2. Uczeń potrafi dodawać ułamki dziesiętne pisemnie.

3. Uczeń rozwiązuje proste wyrażenia arytmetyczne z zastosowaniem dodawania ułamków dziesiętnych.

c) Podstawy

1. Uczeń współpracuje w grupie.

2. Metoda i forma pracy

Metody:

• Metoda czynnościowa

Formy:

• Praca z całą klasą

• Praca w grupach

• Praca indywidualna

3. Środki dydaktyczne

1. Dwie monety 20 i 50 groszowe

2. Dwie koperty z różnymi kwotami pieniędzy w banknotach i monetach

3. Kartki z działaniami zgodne z załącznikiem 1 i 2, po jednej dla każdego ucznia

4. Kartki z zdaniami tekstowymi zgodne z załącznikiem 3, po jednej dla każdego ucznia

5. Karteczki z ułamkiem dziesiętnym typu 0,2; 0,25, po jednej karteczce dla każdego ucznia

6. Karteczki z plusami

7. Plansza z napisem „Ułamki dziesiętne”, z numerami uczniów z dziennika i kolumnami kratek odpowiadających kolejnym lekcjom o ułamkach dziesiętnych

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

N – nauczyciel, U – uczniowie

N – Zaprasza na środek dwoje dzieci, prosi o wylosowanie z ręki dwóch monet groszowych, policzenie ich sumy, również z wykorzystaniem zapisu groszy w postaci ułamków dziesiętnych.

U – Losują 50 i 20 gr, zapisują sumę: 50 gr + 20 gr = 70 gr, zapisują ułamki dziesiętne i dodają je:

$\frac{50}{100}$ zł + $\frac{20}{100}$ zł = $\frac{70}{100}$ zł

N – Poleca zapisać grosze w postaci ułamków dziesiętnych bez korzystania z kreski ułamkowej. Informuje, że nabycie umiejętności dodawania ułamków dziesiętnych w takiej postaci będzie celem lekcji. Podaje temat lekcji.

U – Zapisują temat: „Dodawanie ułamków dziesiętnych”. Zapisują wcześniejsze działania.

b) Faza realizacyjna

N – Prosi o zapisanie sumy 50 gr i 20 gr w postaci ułamków dziesiętnych.

U – Zapisują: 0,50 zł + 0,20 zł = 0,70 zł.

N – Tłumaczy, że przy dodawaniu ułamków dziesiętnych dodajemy całości do całości, części dziesiąte do części dziesiątych, części setne do setnych itd.

N – Prosi o obliczenie sum: 0,4 + 0,1; 0,6 + 0,4; 0,8 + 0,7.

U – Zapisują: 0,4 + 0,1 = $\frac{4}{10}$ + $\frac{1}{10}$ = $\frac{5}{10}$ = 0,5 i 0,6 + 0,4 = 1 itd.

N – Poleca obliczyć sumy:

0,62 + 0,35; 1,3 + 0,7; 1,9 + 1,1; 5,2 + 0,35;

U – Dodają ułamki pamięciowo, tłumacząc dodawanie całości, części dziesiątych i części setnych do siebie, w ostatnim przykładzie przed dodawaniem rozszerzają ułamek 5,2 do części setnych, zapisują wyniki.

N – Zaprasza na środek klasy kolejną dwójkę dzieci. Poleca, aby wylosowali koperty zawierające różne kwoty pieniędzy w banknotach i monetach, prosi o przeliczenie kwot, zapisanie ich w postaci wyrażeń dwumianowanych i obliczenie sumy kwot z obu kopert.

U – Przeliczają kwoty, zapisują wyrażenia dwumianowane, obliczają ich sumę.

Zapisują działanie dodawania kwot pieniędzy w tabelce:

zł gr

25. 65

• 26 45

52. 10

N – Poleca zapisać sumę kwot zamienionych na wyrażenia jednomianowane z użyciem ułamków dziesiętnych. Tłumaczy, że przy podpisywaniu należy zapisywać ułamki w taki sposób, aby przecinek był pod przecinkiem, a odpowiadające sobie całości i części ułamkowe znajdowały się pod sobą.

U – Zapisują: 25,65

• 26,45

52,10

N – Rozdaje kartki z działaniami (załącznik 1), prosi o zapisanie składników w postaci wyrażeń jednomianowanych, podpisanie składników i obliczenie sum.

U – Wpisują składniki do tabelek, obliczają sumy, zamieniają składniki na wyrażenia jednomianowane, podpisują, obliczają sumy, głośno odczytują wyniki.

N – Rozdaje kartki z działaniami dodawania (załącznik 2), prosi o przyjrzenie się częściom ułamkowym przed podpisaniem ułamków.

U – Stwierdzają, że ułamki mają różną liczbę części ułamkowych, rozszerzają ułamki, podpisują i obliczają sumy.

N – Rozdaje po jednej kartce na ławkę z trzema zadaniami tekstowymi (załącznik 3). Prosi o przeanalizowanie zadań w grupach dwuosobowych.

U – Analizują treść zadań, zapisują wyrażenia dwumianowane w postaci jednomianowanych z użyciem ułamków dziesiętnych, wykonują obliczenia, głośno odczytują wyniki.

c) Faza podsumowująca

N – Rozdaje karteczki z ułamkami dziesiętnymi typu: 0,3; 0,1; 0,25; 0,76. Każda z karteczek, z tym samym ułamkiem powtarza się w klasie kilka razy. Pokazuje kolejno kartoniki z ułamkami, prosi, aby uczniowie, którzy mają ułamek dopełniający do jedności z prezentowanym przez nauczyciela, podnieśli swoje karteczki w górę.

U – Podnoszą w górę karteczki, jeżeli zapisany na niej ułamek dodany do ułamka prezentowanego przez nauczyciela daje w sumie liczbę 1. Zapisują działania na tablicy i w zeszycie.

N – Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi, aby uczniowie, którzy potrafią dodawać ułamki dziesiętne i będą umieć samodzielnie wykonać zadania domowe, wpisali swoje inicjały na planszy z napisem „Ułamki dziesiętne”, w kolumnie „Dodawanie ułamków dziesiętnych”, w wierszu ze swoim numerem z dziennika lekcyjnego.

5. Bibliografia

1. H. Lewicka, E. Rosłon, Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSiP, Warszawa 2000.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

Oblicz sumy w tabelkach, wcześniej pisemnie zamieniając składniki na wyrażenia jednomianowane:

12 m 35 cm + 6 m 48 cm = 5 kg 75 dag + 1 9 kg 97 dag = 2 km 346 m + 3 km 89 m =

m cm kg dag km m

załącznik 2

Oblicz sumy sposobem pisemnym:

3,7 + 19,63; 5,57 + 18,5; 23,421 + 94,09; 139,46 + 87,004;

załącznik 3

1. Michał zaoszczędził w maju 12 zł 50 gr, a jego brat Marek o 4,65 zł więcej. Ile złotych zaoszczędził Marek w maju?

2. Magda ma 1 m 36 cm wzrostu. Jej koleżanka Monika jest od niej o 0,09 m wyższa. Oblicz wzrost Moniki.

3. Basia kupiła kostkę masła za 2,75 zł, kostkę sera białego za 3,99 zł i butelkę mleka za 1 zł 85 groszy. Oblicz, ile złotych zapłaciła Basia za zakupy.

b) Zadanie domowe

Zadania 1,2,3,4/263 oraz 6/264 (zamieszczone w poz.[1] bibliografii).

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz lekcji matematyki „Dodawanie ułamków dziesiętnych” z działu „Ułamki dziesiętne” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej

z podręcznikiem H. Lewickiej i E. Rosłon Matematyka wokół nas.

Nauczyciel w trakcie lekcji stosuje ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z „plusem”. Dziesięć karteczek uczeń może wymienić na ocenę bardzo dobrą.

Nauczyciel zachęca uczniów do przeczytania i przerobienia przykładów z matematycznej czytanki umieszczonej przed zadaniami, przy temacie: „Dodawanie ułamków dziesiętnych”.