Domy prawdziwe i nieprawdziwe
Domy prawdziwe i nieprawdziwe.
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Potrzeby zwierząt i ludzi, dotyczące funkcjonalności i bezpieczeństwa ich domów.
b) Umiejętności
Analiza wiersza, praca z tekstem.
Płynne i wyraziste czytanie.
Formułowanie wniosków.
Uzasadnianie własnego zdania i odczuć.
c) Postawy
Świadomość potrzeb materialnych i emocjonalnych człowieka, związanych z domem oraz mieszkającymi w nim bliskimi.
Szacunek dla cudzych potrzeb i różnic w budowaniu i urządzaniu domów, w tym także siedzib zwierzęcych.
Metoda i forma pracy
Czytanie z podziałem na role, drama, burza mózgów, praca w grupach, wspólne formułowanie wniosku.
3. Środki dydaktyczne
Teksty czytane w toku lekcji:
K. Graham, O czym szumią wierzby, rozmowa Kreta i Borsuka o domu.
A. A. Milne, Nieprawdziwy dom.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Powitanie. Nauczyciel pyta kilku uczniów, czy lubią swój dom; prosi dzieci o uzasadnianie odpowiedzi. Następnie pyta, co to znaczy mieć prawdziwy dom; również prosi uczniów o uzasadnienie poglądów. Zapisanie tematu lekcji w zeszytach i na tablicy. 5 min.
b) Faza realizacyjna
Dwóch wyznaczonych przez nauczyciela uczniów czyta z podziałem na role fragment książki Kennetha Grahama pt. O czym szumią wierzby - rozmowę Kreta z Borsukiem o idealnym domu. (Słowa narratora może czytać nauczyciel lub uczeń gorzej czytający). 3 min.
Uczniowie wcielają się w różne zwierzęta. Wywoływani przez nauczyciela opowiadają w oso‑bie pierwszej o domach, które sobie budują tak, jak jest im to potrzebne. Nauczyciel i inne „zwierzęta” mogą zadawać pytania mówiącemu. 7 min.
Nauczyciel zwraca uwagę dzieciom, że każdy ma inne pojęcie o idealnym domu – w zależności od swoich potrzeb: uczniowie też mówili, że lubią swoje domy za różne rzeczy. Ale wszystkich coś łączy, kiedy mówią o prawdziwym domu. Jak musi się czuć człowiek i każde zwierzę w swoim domu, żeby go nazwać prawdziwym? Odpowiedzi zostają zapisane na tablicy, następ‑nie przeselekcjonowane, a te, które klasa uzna za zgodne z prawdą – zapisane w zeszytach. 10 min.
Nauczyciel czyta głośno wiersz Alana A. Milne pt. Nieprawdziwy dom. Dzieci muszą mieć ten wiersz przed oczami. 2 min.
Klasa zostaje podzielona losowo na 4 grupy. Każda grupa zajmuje się inną strofą wiersza. Wszystkie grupy dostają karteczki z pytaniami, na które muszą odpowiedzieć:
Jakie zalety w oczach podmiotu lirycznego ma dom, do którego on wchodzi?
Jakie ma braki, które sprawiają, że dla podmiotu ten dom nie jest prawdziwym domem?
Czy zgadzacie się z odczuciami podmiotu? Dlaczego?
Po przygotowaniu odpowiedzi grupy wybierają liderów, którzy następnie w ich imieniu prezen‑tują wyniki pracy na forum klasy i uzasadniają odpowiedzi. Grupy omawiają strofy zgodnie z ich kolejnością w wierszu. 13 min.
c) Faza podsumowująca
Po prezentacji nauczyciel pyta, czy w świetle wiersza dom prawdziwy i dom wymarzony – to to samo? A jeśli nie, to jaka jest różnica? Odpowiada kilku uczniów. Klasa wspólnie formułuje wniosek z lekcji, który zostaje zapisany na tablicy i w zeszytach. 5 min.
5. Bibliografia
Kamieńska Anna, Dom w domu, Nasza Księgarnia, Warszawa 1982.
Machulska Halina, Pruszkowska Alicja, Tatarowicz Jan, Drama w szkole podstawowej: lekcje języka polskiego w klasach 4‑6, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1997.
Pilch Anna, Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego: literaturoznawstwo i dydaktyka, Księgarnia Akademicka, Kraków 2003.
Wilkes Angela, Domy zwierząt, Samp Edukacja i Info, Poznań 2006.
6. Załączniki
tekst
a) Karta pracy ucznia
brak
b) Zadanie domowe
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Można uczniom polecić książki: A. Wilkes pt. Domy zwierząt oraz – jako lekturę szkolną – A. Kamieńskiej pt. Dom w domu.