Działalność morza

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

1. wie jakie wyróżniamy rodzaje działalności morza,

2. wie jakie wyróżniamy rodzaje wybrzeży wysokich i niskich,

3. wie jakie wyróżniamy rodzaje osadów morskich.

b) Umiejętności

Uczeń:

1. umie narysować i wyjaśnić schemat niszczenia wysokich brzegów przez fale,

2. umie wyjaśnić budowę i sposób powstania poszczególnych rodzajów wybrzeży wysokich i niskich oraz wyminić i wskazać na mapie ich przykłady,

3. umie narysować i wyjaśnić proces powstawania atolu.

2. Metoda i forma pracy

Praca z całą klasą, praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, dyskusja.

3. Środki dydaktyczne

Ścienna mapa fizyczna świata

Ścienna mapa fizyczna Europy

Scienna mapa fizyczna Polski

Podręczniki geografii

Atlasy geograficzne dla szkół średnich

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i przedstawia im cele zajęć. W klasie zostaje rozwieszona ścienna mapa fizyczna świata, ścienna mapa fizyczna Europy i ścienna mapa fizyczna Poslki. Nauczyciel prosi uczniów o wyjęcie podręczników geografii oraz atlasów geograficznych (co najmniej 1 atlas na dwie osoby).

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel tłumaczy uczniom, że działalność morza może być niszcząca i budująca oraz, że obejmuje przede wszystkim pas wybrzeży.

2. Nauczyciel stwierdza, że lekcję zacznie od omówienia działalności niszczącej morza. Mówi uczniom, że niszczone są wybrzeża wysokie i rysuje na tablicy schemat przedstawiający niszczenie wysokich brzegów przez fale (załącznik 1).

3. Nauczyciel przedstawia uczniom klasyfikację wybrzeży wysokich – dalmatyńskie, riasowe, fiordowe, limanowe, klifowe, szkierowe. Następnie nauczyciel dzieli klasę na 6 grup. Każda z grup ma zająć się opsianiem innego rodzaju wybrzeża wysokiego. Dodatkowo mają znaleźć na mapach takie rodzaje wybrzeży.

4. Nauczyciel prosi aby uczniowie wybrali w każdej z grup osobę reprezentującą grupę, która przedstawi na forum klasy znalezione przez grupę informacje. Nauczyciel ewentualnie poprawia uczniów i dodaje jakieś informacje od siebie.

5. Nauczyciel przechodzi do omawiania działalności budującej morza. Po krótce omawia budowę wybrzeży niskich, które powstają wskutek działalności budującej morza. Nauczyciel porusza kwestię plaż oraz tworzących się w ich obrębie kos, mierzeji i zalewów. Następnie dzieli klasę na cztery grupy. Każda z grup ma zająć się opisaniem jednego z rodzajów niskich wybrzeży: mierzejowych, lagunowych, namorzynowych i koralowych. Uczniowie mają również znaleźć na mapach przykłady takich wybrzeży.

6. Nauczyciel prosi aby uczniowie wybrali w każdej z grup osobę reprezentującą grupę, która przedstawi na forum klasy znalezione przez grupę informacje. Nauczyciel ewentualnie poprawia uczniów i dodaje jakieś informacje od siebie.

7. Nauczyciel omawia rodzaje osadów morskich, powstających na skutek działalności morza – osady litoralne (znajdujące się w strefie przybrzeżnej) oraz osady głębokowodne.

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel w ramach podsumowania przypomina uczniom najważniejsze fakty dotyczące działalności niszczącej i budującej morza.

2. Nauczyciel prosi uczniów aby w domu narysowali prosty schemat powstawania atolu oraz napisali gdzie na świecie występują atole.

5. Bibliografia

1. Kozioł T., Geografia. Zagadnienia maturalne, Wydawnictwo Szkolne Omega, Kraków 1999.

2. Libner P., Stefaniak G., Geografia od A do Z, Kram, Warszawa 1998.

3. Modzelewska B., Piełowska E., Podstawy geografii fizycznej i geologii dla I i II klasy liceum ogólnokształcącego, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 1997.

4. Mycielska‑Dowgiałło E., Korotaj‑Kokoszczyńska M., Smolska E., Geomorfologia dynamiczna z elementami stosowanej, WGiSR UW, Warszawa 1999.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

b) Zadanie domowe

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak