Działania zbrojne w latach 1939‑1941

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna przebieg kampanii wrześniowej,

• zna pojęcia: Fall Weiss, Blitzkrieg, tankietka, Sitzkrieg, plan Barbarossa,

• zna okoliczności wojny zimowej i przyłączenia nowych terenów do ZSRR,

• zna przebieg ofensywy niemieckiej w Europie Zachodniej,

• zna przebieg bitwy o Anglię i bitwy o Atlantyk,

• charakteryzuje wojnę w Jugosławii i Grecji oraz przebieg wojny w Afryce,

• zna okoliczności agresji niemieckiej na Związek Radziecki,

• zna przyczyny przystąpienia USA do wojny.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi, posługując się mapą, omówić przebieg działań wojennych w latach 1939‑1941, wskazać miejsca bitew, kierunki działań wojennych,

• potrafi dokonać oceny kampanii wrześniowej,

• doskonali umiejętność pracy z mapą, atlasem historycznym, podręcznikiem, encyklopedią historyczną, literaturą pomocniczą.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, dyskusja, opis, wykład, praca z podręcznikiem, mapą, literaturą pomocniczą, encyklopedią historyczną, atlasem historycznym.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik, mapa, encyklopedia historyczna, literatura pomocnicza, atlasy historyczne.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel sprawdza stan wiedzy uczniów z lekcji dotyczącej genezy II wojny światowej – pogadanka.
Pyta uczniów, czy znają jakieś filmy i książki poświęcone tematyce tego konfliktu.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel rysuje na tablicy tabelę:

Zadaniem uczniów jest przerysowanie tabeli do zeszytów i wypełnianie jej stopniowo w czasie trwania lekcji na podstawie wykładu nauczyciela oraz podręcznika.

Nauczyciel omawia przebieg działań wojennych w latach 1939‑1941. Przy omawianiu cały czas posługuje się mapą, na której wskazuje miejsca bitew i kierunki prowadzonych działań wojennych.

Nauczyciel omawia atak niemiecki na Polskę. Wyjaśnia pojęcia: Fall Weiss, Blitzkrieg. Uczniowie analizują tabelę z podręcznika ze strony 124. przedstawiającą porównanie sił zbrojnych Niemiec
i Polski we wrześniu 1939. Następnie próbują dokonać oceny kampanii wrześniowej. Dyskutują na ten temat.

Nauczyciel charakteryzuje wojnę zimową i okoliczności przyłączenia nowych terytoriów do ZSRR.

Omawia ofensywę niemiecką w Europie Zachodniej. Wyjaśnia, na czym polegała bitwa o Anglię
i bitwa o Atlantyk. Uczniowie oglądają ilustracje w podręczniku przedstawiające broń i okręty wojenne.

Nauczyciel przedstawia wojnę w Jugosławii i Grecji oraz przebieg działań wojennych w Afryce.

Uczniowie wyszukują w podręczniku informacje na temat planu Barbarossa i agresji Niemiec na ZSRR. Dyskutują na ten temat.

Nauczyciel omawia atak Japonii na Pearl Harbor i okoliczności przystąpienia USA do wojny.

Nauczyciel sprawdza poprawność wypełnienia tabeli. Uzupełnia i ewentualnie poprawia.

c) Faza podsumowująca

W ramach powtórzenia wiadomości uczniowie uczestniczą w dyskusji. Przykładowe pytania do dyskusji:

• Co oznaczało pojęcie Sitzkrieg?

• W jaki sposób podzielono Francję po jej kapitulacji?

• Dlaczego Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny?

• Co zakładał plan Barbarossa?

• Jakie czynniki ułatwiły Hitlerowi zwycięstwo nad Francją w 1940 roku?

5. Bibliografia

1. Atlas historyczny dla szkół średnich, red. J. Konarski, A. Daniluk, Nowa Era, Warszawa 2000.

2. Burda B. i inni, Historia 3. Historia najnowsza. Zakres podstawowy, Operon, Gdynia 2004.

3. Historia. Encyklopedia szkolna, WSiP, Warszawa 1993.

4. Radziwiłł A., Roszkowski W., Historia 1939‑1956. Podręcznik dla szkół średnich, wyd. 6, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003.

5. II wojna światowa 1939‑1945, pod red. P. Matuska, Bellona, Warszawa 2005.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Wykonaj ćwiczenie 1. ze strony 135. w podręczniku: Uzupełnij tabelę:

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz jest przeznaczony dla klasy III liceum.