1748 – rozpoczęcie wykopalisk archeologicznych w Pompejach
1971 – koncert zespołu Pink Floyd w pompejańskim amfiteatrze
1
Scenariusz dla nauczyciela
R1G9a4eFUfJBT
II. W zakresie kompetencji kulturowych. Uczeń: 12. potrafi wskazać najważniejsze cechy charakterystyczne i poddać interpretacji uwzględniającej właściwy kontekst kulturowy następujące kluczowe zjawiska z zakresu kultury materialnej w starożytności: 4) architektura rzymska: wybrane typy budowli i ich przeznaczenie (amfiteatr, cyrk, stadion, termy, łuk triumfalny, akwedukt, willa rzymska, bazylika), najważniejsze budowle starożytnego Rzymu: Koloseum, kolumna Trajana, Forum Romanum, Panteon; Pompeje jako przykład miasta rzymskiego;
Nauczysz się
opisywać historię starożytnych Pompejów oraz ich mieszkańców;
wskazywać i opisywać na mapie najważniejsze miejsca w Pompejach;
wyjaśniać proweniencję miasta.
Pozostałości Pompejów na zdjęciach
RCuPRCRbH6GLO1
R1062H1cSlANe1
ReulydswcRZ3O1
RXA4W9tshTXQY1
Rj1v7zDrGHhTj1
RjdU2CYErxgg61
R1ezqfCLZzoXX1
Starożytne Pompeje – miasto‑muzeum
Przykryte kilkumetrową warstwą popiołów miasto przez wieki pozostawało nieodkryte – aż do końca XVI w., kiedy to świat dowiedział się o starożytnym mieście, zachowanym w doskonałym stanie pod wulkanicznym pyłem. Prace archeologiczne rozpoczęły się w 1748 roku i trwają nieprzerwanie do dziś, jako że istnieją wciąż obiekty nieodkryte. Problemem ostatnich lat jest konserwacja obiektów, które niszczeją i wymagają ochrony, jak również kradzieże dokonywane w ruinach Pompejów. Turyści mogą oglądać bardzo dobrze zachowane po katastrofie obiekty – domy i wille, ruiny świątyni, amfiteatr oraz niezwykłe malowidła ścienne i mozaiki.
ReIQn3UXWgcjE1
W dniu katastrofy – niespodziewanego wybuchu Wezuwiusza – mieszkańcy Pompejów zostali zaskoczeni przez lawę, spadające głazy oraz ogień, które spowodowały śmierć dużej części populacji miasta. Większość z mieszkańców zginęła z powodu chmury trującego gazu o temperaturze 600 stopni Celsjusza. Ciała ofiar zachowały się pod konserwującym popiołem wulkanicznym w różnych pozach, obrazujących, jak nagła i niespodziewana śmierć spotkała mieszkańców Pompejów.
RiskJ1UUISlTr1
Jednymi z cenniejszych odkryć w Pompejach były mozaiki, ozdobne posadzki w bogatych willach, prezentujące różne sceny i postacie. Jedną z najokazalszych była mozaika przedstawiająca bitwę pod Issos, którą stoczył Aleksander Macedoński z Dariuszem III. Mozaika składa się z około 1,5 mln kamyków.
RamMuTBHIPuBZ
R4sll3ATUkz8S1
Willa, odkryta spod popiołów w latach 1926 – 1932, zawdzięcza swoją nazwę doskonale zachowanemu freskowi, przedstawiającymi greckiego dramaturga, Menandra. Dom mógł należeć do lokalnego urzędnika, niewykluczone jednak, że stanowił letnią rezydencję bogatego Rzymianina.
RC9T7cvK4JUjN1
Dom Julii Feliks jest willą bogatej Rzymianki. Wielki dom był bogato umeblowany, ozdobiony dziełami sztuki oraz pięknymi malowidłami. W czasie prac archeologicznych odkryto, że willa ucierpiała w trzęsieniu ziemi w 62 roku, a właścicielka wynajęła wtedy część domu ofiarom kataklizmu, organizując w nim publiczne łaźnie, sklepy, gospody oraz mieszkania. Dzięki prowadzonej w ten sposób działalności właścicielka domu stała się bogatą „kobietą interesu” i ważną postacią w mieście.
RUcTZp2WzNClE1
Willa zawdzięcza swoją nazwę figurze tańczącego fauna umieszczonej w fontannie przed domem. Budynek pochodzi jeszcze z czasów samnickich w Pompejach, po trzęsieniu ziemi w 62 roku był naprawiany i odnawiany. Dom posiadał własny system łaźni, piękne ogrody i szereg pomieszczeń o zróżnicowanym przeznaczeniu – sypialnie, biuro, jadalnie. Przy domu funkcjonały sklepy i gospoda. Willa znana jest również z napisu Have (Ave) umieszczonego przed wejściem.
RRhKh0g9wtEWn1
Herkulanum
Herkulanum było miastem położonym w pobliżu Wezuwiusza i zniszczonym wraz z Pompejami oraz StabiamiStabieStabiami w czasie słynnego wybuchu w 79 roku. Miasto było bogatsze i okazalsze niż Pompeje, co można było stwierdzić na podstawie wyglądu, wyposażenia oraz zdobień budynków. Mniej ruchliwe i handlowe niż Pompeje, Herkulanum prawdopodobnie było lokalizacją wypoczynkową dla bogatych Rzymian. Nazwa miasta wywodzić miała się od słynnego herosa, który cieszył się wśród mieszkańców olbrzymią czcią. Jest to element historii miasta, które, założone przez Samnitów, przeszło pod panowanie Greków, którzy nazwali je Heraklion, zostało odzyskane przez Samnitów, w końcu stając się miastem rzymskim.
R1LalxdxDuTUM1
Mapa interaktywna poświęcona starożytnym Pompejom
R130Do5YsVGRE11
Zadania
Rk559OZPVwqsX
Ćwiczenie 1
RUnhMF7kzplNQ
Ćwiczenie 2
R1JI77t4colMn
Ćwiczenie 3
R1YAtNPyCUXjt
Ćwiczenie 4
R1GwRVXsom9Vc
Ćwiczenie 5
R1KgbYj1gXySK
Ćwiczenie 6
Ćwiczenie 7
Rozpoznaj budynek i wpisz jego nazwę, oraz miasto, w którym się znajduje
R1Jew6keuXrUr
RuBBTWyNj3qOX
RsVQfq61OLYDP1
Ćwiczenie 8
Słowniki
Słownik pojęć
Sodoma i Gomora
Sodoma i Gomora
legendarne miasta nad M. Martwym w Palestynie. Wg Księgi Rodzaju zostały zniszczone przez Jahwe ogniem i siarką z powodu niemoralnego trybu życia ich mieszkańców. Przen. – siedlisko występku, gniazdo rozpusty, grzechu, niemoralności.
Neroni Feliciter
Neroni Feliciter
Niech żyje Neron – takie napisy na murach Pompejów świadczą, że w pewnym okresie Neron cieszył się wielką popularnością wśród mieszkańców miasta.
Porta Marina
Porta Marina
Brama Morska, najpiękniejsza i najokazalsza z siedmiu bram miasta Pompeje
Stabie
Stabie
miasto znajdujące się na półwyspie Apenińskim na południe od Pompejów. Zostało całkowicie zniszczone w 79 n.e. po wybuchu Wezuwiusza.
Thermopolium
Thermopolium
antyczny uliczny bar.
Słownik łacińsko‑polski
RtNEqYBwhEX101
Galeria dzieł sztuki
ReulydswcRZ3O1
Rj1v7zDrGHhTj1
R1ezqfCLZzoXX1
Rcx3MfcjKsTmS1
ReIQn3UXWgcjE1
RiwerBVsJF9El1
R1FkyijO2j2ko1
R1MLKBtubchOn1
RUcTZp2WzNClE1
RRhKh0g9wtEWn1
R16FXLxRvKDl01
Bibliografia
B. Mary, Pompeje. Życie rzymskiego miasta, Poznań 2010.
B. W. Henry, Wieczność piramid i tragedia Pompei, Warszawa 1974.
M. Członkowska‑Naumiuk. Pompeje: burzliwe dzieje miasta. „Mówią Wieki”. 4 (603), Warszawa 2010.