Dzieła
Wprowadzenie
Często mówiąc na przykład o pracy malarskiej lub rzeźbie używa się określenia dzieło sztuki. Jednak nie wszystkie wytwory zasługują na takie miano. Czym zatem jest dzieło sztuki? Jakie kryteria decydują o jego randze? Próby odpowiedzi na te pytania pozwolą nam zrozumieć, dlaczego niektóre dzieła sztuki trafiają do zbiorów muzeów i galerii oraz dlaczego część dzieł zyskuje niewyobrażalne ceny na aukcjach sztuki, stając się obiektem pożądania dla kolekcjonerów. Te prace często pojawiają się na łamach prasy, co dodatkowo podkreśla ich znaczenie w społeczeństwie. Niektóre dzieła sztuki na stałe zaistniały w pop kulturze, stając się tematem dociekań, rozważań i dyskusji. Pojęcie sztuki jest szerokie i obejmuje wiele dziedzin. W materiale próba odpowiedzi na pytanie czym jest dzieło sztuki, zostanie udzielona na podstawie dwóch z nich: malarstwa i rzeźby.
wyjaśniać, czym jest dzieło sztuki;
rozpoznawać światowe i narodowe obiekty rzeźbiarskie i dzieła malarskie;
przyporządkowywać dzieła do dyscypliny sztuki;
określać cechy języka wskazanego dzieła sztuki;
wskazywać rolę krytyka, muzeum, galerii sztuki w popularyzacji dzieła sztuki;
określać cechy właściwe dla stylu dzieła sztuki;
charakteryzować przyczyny popularności dzieła sztuki.
Spis treści
Co decyduje o wartości dzieła?
Zestaw filmów wraz z omówieniem
Ilustracje - przykłady reprodukcji dzieł tematycznie związanych z treścią materiału
Zestaw 46 ilustracji interaktywnych
Aplikacja umożliwiająca tworzenie własnych dzieł
Gra edukacyjna - Sztuka antyczna - style i elementy architektoniczne
Spis filmów
Spis ilustracji interaktywnych
Czym jest dzieło sztuki?
Dzieło sztuki jest efektem działania artystycznego, powstaje w wyniku aktu twórczego. Władysław Tatarkiewicz twierdzi, że...
Dzieje sześciu pojęć...sztuka to „odtwarzanie rzeczy lub konstruowanie form bądź wyrażanie przeżyć, jednakże tylko takie odtworzenie, taka konstrukcja, taki wyraz, jakie są zdolne zachwycać bądź wzruszać, bądź wstrząsać
Źródło: Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć..., Warszawa 1988, s. 52.
Oznacza to, że zdaniem filozofa dziełami sztuki są wytwory wpływające na odbiorcę, mogące wywołać u niego określone reakcje, takie jak zachwyt, wzruszenie lub wstrząs. Aby praca artysty zyskała miano dzieła, działanie twórcy powinno być celowe, a wykonany przez niego przedmiot - zaplanowany pod względem estetycznym oraz funkcjonalnym. Ważny jest także odbiór dzieła, jego wrażenie wywarte na oglądającym.

Obrazy Willema Claesza Hedy [czytaj: willema klaesza hedy], holenderskiego malarza barokowego mogą zachwycać wiernością przedstawienia detali kuchennych naczyń, sposobem operowania światłocieniem i uchwyceniem refleksówrefleksów na powierzchniach metalowych pucharów i talerzy. Mają one także znaczenie symboliczne, np. w obrazie „Martwa natura zegarkiem”, zegarek jest symbolem upływającego czasu, kruchości życia, co wiąże się z powszechnym w baroku motywem vanitasvanitas [czytaj: wanitas].

Rzeźba renesansowego twórcy Michała Anioła „Pietà watykańska” zachwyca nowatorskim przedstawieniem tematu. Artysta przedstawił Matkę Boską jako osobę młodą, pozbawioną śladów cierpienia i bólu, kontemplującą śmierć Syna. Także na ciele Jezusa, poza ranami na dłoniach i boku, nie widać śladów męki. Zgodnie z założeniami epoki, w której powstało dzieło, przede wszystkim zwraca uwagę na piękno ludzkiego ciała, harmonię kompozycji, idealizację.
Andrzej Wróblewski w 1949 roku namalował cały cykl obrazów poświęconych tematowi rozstrzelania (jednym z nich jest „Rozstrzelanie V”, znane także jako „Rozstrzelanie z chłopczykiem”). Są one bolesnym wyznaniem przeżyć artysty po II wojnie światowej. Artysta, dobiera artystyczne środki, np. tonację niebieską, kadrowaniem, rozczłonkowaniem ciał, aby podkreślić swój stosunek do dramatyzmu tych scen. Taki sposób wypowiedzi podobnie działa na odbiorcę, poruszając i skłaniając go do refleksji.

Rzeźba Bronisława Chromego „Pomnik psa Dżoka” upamiętnia wizerunek zwierzęcia, którego historia wzrusza, a przypomina o niej napis na pomniku: Pies Dżok. Najwierniejszy z wiernych, symbol psiej wierności. Przez rok /1990 - 1991/ oczekiwał na rondzie Grunwaldzkim na swojego pana, który w tym miejscu zmarł. Smutny wzrok owczarka, otoczonego dłońmi - symbolem opieki i wierności wywołuje u odbiorcy wielkie emocje, skłania do przeżywania wzruszającej historii.


„32 puszki z zupą Campbell” [czytaj: kambel] Andy'ego Warhola [czytaj: endiego łorhola] z 1962 roku to zestaw 32 płócien ukazujących puszki z zupą firmy Campbell [czytaj: kambel] we wszystkich dostępnych wówczas smakach. Działanie w czasach, gdy praca powstała mogło szokować ze względu na wybór tematu (masowo produkowanego produktu). Dziś dzieła Warhola [czytaj: łorhola] są symbolem pop kultury.

Szok wywołała także praca Marcela Duchampa [czytaj: marsela dusząpa]. Artysta wykorzystał gotowy przedmiot (tak zwany ready‑madeready‑made) – fabryczny produkt, jakim jest pisuar, odwrócił go i nadał tytuł „Fontanna”. Praca wywołała szok i w 1917 roku nie została zaprezentowana na wystawie Amerykańskiego Stowarzyszenia Artystów Niezależnych. Jednocześnie stała się reprezentatywnym dziełem dadaizmu, przykładem działania, które zrywa z tradycyjną definicją sztuki, kpi z niej.
Co decyduje o wartości dzieła?
O wartości dzieł sztuki malarstwa czy rzeźby decydują także opinie. Czasem obrazy o tych samych tematach, ale namalowane w innych czasach, bardzo różnią się od siebie. Na przykład, portret z czasów renesansu wygląda inaczej niż portret wykonany w stylu kubistycznym. Dzieje się tak, ponieważ dzisiejsi artyści nie zawsze chcą ukazać coś w realistyczny sposób. Wolą pokazywać sceny w swój własny sposób, używając nowoczesnych i nowatorskich technik. Sposób, w jaki rzeźbiarze pracują teraz, również często jest inny niż w czasach baroku. Współcześni artyści często tworzą rzeźby oraz instalacje, które nierzadko wpływają i modyfikują przestrzeń znajdującą się wokół nich.
Opinie o dziełach sztuki
Według Mieczysława Porębskiego, krytyka artystycznego i historyka sztuki...
Krytycy sztuki, wyrażając opinię na temat dzieła, analizują fakty. Zwracają uwagę na:
czas powstania dzieła,
epokę,
styl/kierunek w sztuce, który reprezentuje artysta,
technikę wykonania,
środki wyrazu artystycznego.
Ocena dzieła i jego wartości bierze się nie z subiektywnych wrażeń i gustu, lecz z wnikliwej analizy artystycznej, badania, opinii wielu krytyków i historyków. Dzieła uznane za wybitne i ważne dla ludzkości są wizytówką muzeów, chętnie prezentowane są w galeriach, a o ich wartości świadczy także zainteresowanie domów aukcyjnych. To krytycy i badacze często wpływają na popularność dzieła.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R17S3ygAjN39j
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Narcyzowy ogród autorstwa Yayoi Kasumy”.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RlNPdaqISZKls
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Pomnik psa Dżoka”.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu filmów:
Ilustracje - przykłady reprodukcji dzieł tematycznie związanych z treścią materiału








Zestaw 46 ilustracji interaktywnych
„Atena Partenos” („Atena Dziewica”) – replika na podstawie niezachowanego oryginału Fidiasza

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: jakie mitologiczne stworzenia zdobią hełm Ateny Partenos? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: jakie wydarzenia przedstawione zostały na tarczy Ateny? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: ilu bogów przygląda się stworzeniu Pandory na cokole rzeźby? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„Atena Warwakion”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Wymień przynajmniej dwie różnice pomiędzy posągiem Ateny Warwakion a posągiem Ateny Partenos. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: z jakiego materiału został wykonany posąg Ateny Warwakion? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Wymień jakie podobieństwa zauważasz między pomnikami Ateny Warwakion i Ateny Partenos. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„Woźnica z Delf”
Odpowiedz na pytanie: z jakim wydarzeniem związane jest powstanie rzeźby? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: które części ciała rzeźby zostały zachowane i odrestaurowane? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: na podstawie jakich informacji powstał szkic wyobrażenia całej grupy rzeźbiarskiej? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Myron, „Atena i Marsjasz”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: z jakiego materiału wykonana była oryginalna grupa rzeźbiarska a z jakiego jej kopia? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: jakie wydarzenie przedstawia grupa rzeźbiarska? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: która z postaci przedstawionych w rzeźbie Myrona jest statyczna, a która dynamiczna i dlaczego? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Poliklet, „Doryforos”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: które części ciała Doryforosa wyrażają napięcie? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: które części ciała zostały uchwycone w spoczynku? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: w jaki sposób została uchwycona głowa Doryforosa w stosunku do całej jego sylwetki? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Skopas, „Szalejąca menada”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: jaką kompozycję ma omawiana rzeźba? Uzasadnij i swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Omów postawę rzeźby. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Spróbuj narysować jedną linię, którą pokażesz sposób ułożenia postaci od głowy do kolan. Linię narysuj na kartce lub w programie graficznym, następnie przygotowaną ilustrację wgraj do lekcji za pomocą poniższego narzędzia.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Praksyteles, „Afrodyta z Knidos”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie. Z jakiego materiału wykonana jest rzeźba Afrodyty z Knidos? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Podaj imię i nazwisko artysty, który podjął się odrestaurowania rzeźby Afrodyty z Knidos. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Omów kontrapost rzeźby i podaj przynajmniej dwie cechy charakteryzujące to pojęcie. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„Nike rozwiązująca sandał”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: na czym polega tzw. efekt mokrych szat? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: w jaki kształt wpisuje się figura Nike? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: do jakiego stylu nawiązuje rzeźba? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Donatello, „Dawid”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Omów kompozycję rzeźby. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Opisz własnymi słowami wyraz twarzy Dawida. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Opisz własnymi słowami przywiązanie do detali w rzeźbie. Czy autor przywiązywał uwagę do detali? Uzasadnij swoją odpowiedź poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Michał Anioł Buonarotti [czytaj: błonaroti], „Dawid”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: która rzeźba Dawida jest wyższa? Michała Anioła czy Donatella? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Omów własnymi słowami postawę Dawida. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: który z elementów rzeźby artysta wyrzeźbił ze szczególną dbałością o detale? Odpowiedź uzasadnij i zapisz poniżej
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Gianlorenzo Bernini [czytaj: dżianlorenco bernini], „Dawid”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Omów własnymi słowami kompozycję dzieła. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: Czy rzeźba nadaje się do swobodnego oglądania z każdej strony?
Określ przywiązanie artysty do detali w wybranych dwóch elementach rzeźby. Uzasadnij swoją odpowiedź i zapisz ją poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Pablo Picasso [czytaj: pablo pikasso], „Pawian z młodym”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Wymień przynajmniej trzy przedmioty, z których został zbudowany prototyp dzieła. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Omów własnymi słowami fakturę dzieła. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: w którym miejscu rzeźby przebiega oś symetrii? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„Wilczyca kapitolińska”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Omów własnymi słowami postawę wilczycy oraz dzieci siedzących pod nią. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Omów kompozycję rzeźby i wskaż, które figury w rzeźbie są dynamiczne, a które statyczne. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Omów własnymi słowami fakturę dzieła oraz przywiązanie do detali. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Myron, „Dyskobol”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Oceń czy w dziele zachowane zostały proporcje. Podaj jeden argument na uzasadnienie swojej opinii. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Omów własnymi słowami detale rzeźby. Czy autor przywiązywał dużą uwagę do detali? Poddaj analizie przynajmniej dwie części ciała. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Opisz postawę sportowca. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Bertel Thorvaldsen [czytaj: bertel torwaldsen], „Leżący lew”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie. Z jakiego materiału został wykonany pomnik lwa? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie. Komu została poświęcona rzeźba lwa. Podaj funkcję jaką pełnił ten człowiek.
Narysuj jedną linię, która będzie odpowiadała ułożeniu lwa. Linię narysuj na kartce lub w programie graficznym, następnie przygotowaną ilustrację wgraj do lekcji za pomocą poniższego narzędzia.
Opisz własnymi słowami fakturę dzieła. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Hippolyte Moreau [czytaj: hipolit moro], „Wieśniak”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Potwierdź lub obal stwierdzenie, że kompozycja w dziele jest diagonalna. Swoją odpowiedź uzasadnij i zapisz poniżej.
Określ jaką postać ma omawiania rzeźba? Czy rzeźba jest wolnostojąca, przyścienna, czy też jest reliefem płaskim, wklęsłym lub wypukłym? Uzasadnij swoją odpowiedź i zapisz poniżej.
Potwierdź lub obal stwierdzenie, że rzeźba jest dynamiczna. Swoją odpowiedź uzasadnij i zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Frans i Marja De Boer Lichtveld [czytaj: frans i maria de boer lichtwelt], „Kwiat”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Jak sądzisz, dlaczego artyści wykonali „Kwiat” ze stali? Uzasadnij swoją wypowiedź i wpisz poniżej.
Ustal w jakim miejscu stoi omawiana instalacja świetlna. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Który widok instalacji „Kwiat” podoba Ci się bardziej: w świetle dziennym czy nocnym? Wpisz swoją odpowiedź poniżej i podaj jeden argument uzasadniający Twoją opinię.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Konstantinas Bogdanas, „Pomnik Franka Zappy”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Określ z jakich materiałów został wykonany pomnik oraz cokół. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Określ, jakie elementy świadczą o tym, że pomnik ustawiony został w obszarze zurbanizowanym. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Jeff Koons [czytaj: dżef kuns], „Balonowy pies”
Spróbuj określić własnymi słowami, czy rzeźba przedstawiająca psa jest instalacją stałą czy okresową. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Thomas Sayre [czytaj: tomas sajre], „Wir”
Odpowiedz na pytanie: które elementy dzieła zdradzają, że jest to instalacja rzeźbiarska? Przygotowując swoją odpowiedź posiłkuj się definicją instalacji rzeźbiarskiej i zapisz ją Swoją odpowiedź zapiz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: w jaki sposób okręgi zostały ustawione w parku‑muzeum. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Jorge Vieira [czytaj: żorżi wiejra], „Gatunek”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Określ fakturę dzieła oraz materiał, z którego zostały wykonane rzeźby. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Adam Haupt, Franciszek Duszeńko, Henryk Kitowski, „Pomnik Obrońców Wybrzeża”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie. Co przedstawia dekoracja pomnika? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Gustaw Zemła, Wojciech Zabłocki, „Pomnik Powstańców Śląskich”
Określ z jakiego materiału została wykonana rzeźba. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„Kolosy Memnona”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Określ, jaką rolę pełniły posągi stojące przy świątyni grobowej. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Dokonaj analizy faktury w rzeźbach. Zwróć uwagę na materiał z jakiego zostały wykonane oraz na poszczególne segmenty dzieł. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Kariatydy Erechtejonu

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: czym jest i jaką funkcję pełni kariatyda. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: jak nazywa się prostokątna konstrukcja, która „spoczywa” na głowach figur? Ten element znajduje się bezpośrednio nad koszami, które noszą dziewczyny na głowach. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„Pomnik Marka Aureliusza”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie twierdząco lub przecząco i uzasadnij swój wybór: czy rzeźbiarz tworzący Pomnik Marka Aureliusza przywiązywał uwagę do detali? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Antonio Canova [czytaj: antonio kanova], „Napoleon jako Mars rozjemca”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: które elementy dzieła wskazują na to, że artysta zastosował kontrapost? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„August z Prima Porta”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Przeprowadź analizę faktury w rzeźbie „August z Prima Porta”. Określ, czy faktura dodaje dziełu realizmu i jak wpływa na jego odbiór.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„Eros Farneński”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
„Atlas Farnezyjski”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Wskaż elementy, które mogą świadczyć o tym, że portret przedstawia postać mitologiczną. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Lizyp, „Eros napinający swój łuk”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: Czy możesz wskazać elementy rzeźby, które ukazują dynamiczne ujęcie postaci? Odpowiedź zapisz poniżej i uzasadnij.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Andrzej Le Brun, „Alegorie Sprawiedliwości i Pokoju”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie. Jakie atrybuty towarzyszą alegorii sprawiedliwości a jakie alegorii pokoju? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: dlaczego twoim zdaniem autor umieścił wagę szalkową jako jeden z atrybutów Sprawiedliwości?
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Giacomo Monaldi [czytaj: dżiakomo monaldi], „Chronos”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: jakich materiałów użył autor podczas tworzenia swojej pracy? Czy to był tylko jeden typ materiału czy miks wielu? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Michał Anioł Buonarotti [czytaj: michał anioł błonarotti], „Pietà watykańska”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Opisz postacie ujęte w rzeźbie. Dlaczego Twoim zdaniem Maryja została przedstawiona jako bardzo młoda kobieta? Dlaczego jej postać jest większa od Jezusa? Swoją odpowiedź uzasadnij i zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Michał Anioł Buonarotti [czytaj: michał anioł błonarotti], „Pietà florencka”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: czy praca jest przykładem rzeźby jedno czy wielofiguralnej? Swoją odpowiedź uzasadnij i zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Gianlorenzo Bernini [czytaj: dżianlorenco bernini], „Apollo i Dafne”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Omów fakturę w całej grupie rzeźbiarskiej. Dlaczego Twoim zdaniem autor zdecydował się na połączenie kilku różnych faktur? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: które elementy dzieła wpływają na jej dynamikę. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Gianlorenzo Bernini [czytaj: dżianlorenco bernini], „Fontanna Czterech Rzek”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie swoimi słowami. Dlaczego Ganges i Nil nie spoglądają w stronę światła, nie patrzą na kościół? Czy ma to związek Twoim zdaniem z rzeczywistym położeniem tych rzek, czy w kulturach, gdzie dominują inne religie? Swoją odpowiedź uzasadnij i zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Gianlorenzo Bernini [czytaj: dżianlorenco bernini], „Ekstaza św. Teresy”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Wypisz wszystkie elementy rzeźby, które uważane są za symbole boskości. Jak sądzisz, dlaczego artysta zastosował je w swoim dziele? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Antonio Canova [czytaj antiono kanowa], „Kupidyn i Psyche”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: które elementy rzeźby sprawiają, że jej kompozycja jest dynamiczna. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Autor nieznany, „Pietà”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: z jakiego materiału została wykonana rzeźba? Podaj szczegóły, które mogą świadczyć, że to właśnie ten materiał został użyty. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Dokonaj charakterystyki obu postaci. Wypisz elementy, które mogą świadczyć o tym, że rzeźba przedstawia wydarzenie religijne. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Donatello, „Gattamelata”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Wskaż elementy, które mogą świadczyć o tym, że portret przedstawia postać historyczną. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Verrocchio [czytaj: werokio], „Kondotier Bartolomeo Colleoni” [czytaj: kondotier bartolomeo kolleoni]

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: zaprezentowana rzeźba to przykład jakiego portretu? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie. Czy Twoim zdaniem kompozycja rzeźby jest dynamiczna czy statyczna? Odpowiedź swoją uzasadnij i zapisz ją poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Georg Friedrich Wiedemann [czytaj: georg fridriś wideman], „Złoty Jeździec”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie. Kogo przedstawia portret konny? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Wyjaśnij, dlaczego jeździec ma na sobie strój rzymski, jeżeli żył na przełomie XVII i XVIII wieku? Dlaczego rzeźbiarz zdecydował się na takie a nie inne przedstawienie? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Agesandros, Atenadoros, Polidoros, „Grupa Laokoona”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: które elementy rzeźby świadczą o tym, że jest to akt? Swoją odpowiedź uzasadnij i zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie. Jaki rodzaj rzeźby prezentuje omawiana rzeźba? Czy jest to rzeźba wielofiguralna? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie. Czy Twoim zdaniem kompozycja rzeźby jest dynamiczna czy statyczna? Odpowiedź swoją uzasadnij i zapisz ją poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Jeff Koons [czytaj: dżef kuns], „Kolorowanka”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie. Jaki był powód powstania rzeźb? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Określ własnymi słowami typ rzeźby. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Kliknij tutaj, aby powrócić do spisu ilustracji interaktywnych:
Michelangelo Pistoletto [czytaj: mikelandżelo pistoletto], „Wenus wśród szmat”

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Odpowiedz na pytanie: jak nazywa się praca, która ma charakter wystawczy tymczasowej i może być swobodnie odtwarzana w innych miejscach? Takim przykładem jest również ta praca. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie: symbolem jakiego kierunku jest ta praca? Co w wolnym tłumaczeniu oznacza nazwa tego kierunku w sztuce? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Aplikacja umożliwiająca tworzenie własnych dzieł
Poniżej znajduje się alternatywa do aplikacji:
„Najwierniejszy z wiernych, symbol psiej wierności. Przez rok /1990 - 1991/ oczekiwał na rondzie Grunwaldzkim na swojego pana, który w tym miejscu zmarł”. 1. Psa Dżoka 2. Psa Dżokera 3. Psa Dżina 4. Psa Dżerego
Przygotuj opis zawierający informacje o wybranym przez siebie zwierzęciu, któremu chciałbyś/chciałabyś postawić pomnik. Stwórz do tego odpowiednią historię, omów poszczególne elementy pomnika, materiał z jakiego ma zostać stworzony oraz gdzie miałby zostać postawiony. Zaaranżuj najbliższą okolicę wokół pomnika. Nie zapomnij o elementach małej architektury oraz o roślinności.
Wciel się w rolę organizatora wystawy na którą ściągniesz rzeźby i instalacje, w których główną rolę odgrywają zwierzęta. Zaproponuj miejsce, czas wystawy oraz eksponaty do oglądania - przygotuj listę wybranych przez siebie prac, które można znaleźć w muzeach/galeriach lub w przestrzeniach takich jak miasta i wsie.
Za pomocą narzędzi dostępnych w aplikacji stwórz ekspresyjny pejzaż (do wyboru: miejski, wiejski, z natury, realistyczny lub z wyobraźni). Pracę możesz stworzyć w wybranej przez siebie technice* np.: kolaż, fotokolaż, asamblaż (zwróć uwagę, że wybierając opcję „cień” masz możliwość tworzenia złudzenia elementu przestrzennego).
Eksperymentuj: użyj różnych narzędzi, wykonuj pewne i szybkie ruchy pędzlem, przekształcaj narysowane elementy, zmieniaj grubość linii, kolor, użyj filtrów.
Gotową pracę zapisz na dysku komputera, a następnie plik wgraj do lekcji za pomocą poniższego okienka i omów ją na forum klasy wymieniając elementy, które decydują o ekspresji Twojego pejzażu.
* Zwróć uwagę, że swoją pracę musisz zeskanować/sfotografować i przesłać ją na komputer, a następnie wgrać do aplikacji.
Stwórz pracę plastyczną przedstawiającą swoją tematyką martwą naturę. Kompozycja w Twojej pracy może być statyczna lub dynamiczna. Wykorzystaj w tym celu narzędzia dostępne w aplikacji: wstawianie kształtów oraz modyfikowanie ich rozmiarów, przycinanie obrazów, pikselowanie obrazów, wczytywanie ilustracji z wbudowanej bazy ilustracji lub wgranie swoich własne. Gotową pracę zapisz na dysku komputera, a następnie plik wgraj do lekcji za pomocą poniższego okienka i przygotuj się do wypowiedzi uzasadniającej, że kompozycja w Twojej pracy jest statyczna lub dynamiczna.
Stwórz autoportret, w którym wyrazisz siebie za pomocą przedstawienia „atrybutu”, czyli przedmiotu, który jest dla Ciebie ważny, charakterystyczny, ulubiony. Możesz ten przedmiot przedstawić obok swojej podobizny lub w otoczeniu, w którym ten przedmiot zazwyczaj się znajduje. Możesz również wykorzystać w tym celu fragmenty portretów innych artystów i dokonać modyfikacji tak, aby stworzyć autoportret w wybranej stylistyce:
realistycznej,
surrealistycznej,
fantastycznej,
groteskowej,
ekspresjonistycznej lub innej.
Atrybut możesz umieścić w swojej pracy wielokrotnie i dokonywać w nim zmian: powiększać, pomniejszać, zmieniać proporcje. Do stworzenia pracy możesz wykorzystać wszystkie narzędzia dostępne w aplikacji.
Gotową pracę zapisz na dysku komputera, a następnie plik wgraj do lekcji za pomocą poniższego okienka i omów ją na forum klasy.
Gra edukacyjna - Sztuka antyczna - style i elementy architektoniczne
Alternatywa aplikacji on‑line
Poniżej przedstawiono alternatywę aplikacji.
Quiz - Sztuka Antyczna

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DLalaaJrk
Wyjaśnij, na czym polega styl czerwonofigurowy w malarstwie.
Wyjaśnij, czym jest porządek koryncki.
W jaki sposób najłatwiej odróżnić malarstwo czerwonofigurowe od malarstwa czarnofigurowego.
Ćwiczenia
Przyporządkuj fragmenty dzieł dziedzinom sztuki.
Wyjaśnij czym według Władysława Tatarkiewicza jest dzieło sztuki.
Poniżej znajdują się ilustracje przedstawiające trzy pomniki. Przypatrz się im i odpowiedz, co łączy wszystkie przedstawienia.



Określ, co wpływa na popularność dzieła.
Przedstawienie, głównie w kompozycji malarskiej, odbicia światła naturalnego lub sztucznego (lampa, świeca) na przedmiotach otaczających (np. szkle, metalu, materii). – 1. Ready-made, 2. Instalacja, 3. Refleks
W sztuce współczesnej przestrzenny układ elementów zaprojektowany przez artystę, najczęściej specjalnie do określonej przestrzeni, wchodzący w relacje z tą przestrzenią, często zawiera wprowadzenie wyjaśniające widzowi kontekst dzieła. – 1. Ready-made, 2. Instalacja, 3. Refleks
Słownik pojęć
w sztuce współczesnej przestrzenny układ elementów zaprojektowany przez artystę, najczęściej specjalnie do określonej przestrzeni, wchodzący w relacje z tą przestrzenią. Instalacji towarzyszy zazwyczaj komentarz artysty wprowadzający widza w kontekst dzieła.
[czytaj: redi mejd] (z języka angielskiego: „przedmioty gotowe”) termin nadany przez Marcela Duchampa [czytaj: marsela dusząpa] gotowym, fabrycznym przedmiotom podniesionym do rangi sztuki przez artystę, który pozbawia je zwykłej racjonalności i celowości przez umieszczenie w nowym, artystycznym kontekście. Rozpowszechnione w dadaizmie. Jako typ działania popularne w latach 60. w kręgu pop‑artu.
(z języka francuskiego: reflexe [czytaj: refleks], z języka łacińskiego: reflectus [czytaj: reflektus] „ruch powrotny”) przedstawienie, głównie w kompozycji malarskiej, odbicia światła naturalnego lub sztucznego (lampa, świeca) na przedmiotach otaczających (np. szkle, metalu, materii); refleks uzyskiwano przez położenie farbą jaśniejszej plamy we właściwym temu przedmiotowi kolorze lub ściemnienie barwy przedmiotów otaczających; szczególnie charakterystyczny dla malarstwa światłocieniowego,
(z języka łacińskiego: „marność”) termin pochodzący z Księgi Koheleta – Vanitas vanitatum et omnia vanitas [czytaj: wanitas wanitatum et omnia wanitas]– Marność nad marnościami i wszystko marność (Koh 1,2 BT), motywy np. czaszki, klepsydry, zegara, szklanych naczyń, cytryny, instrumentów muzycznych - uzmysławiające marność świata i przemijanie życia.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, opracowanie zbiorowe pod redakcją Krystyny Kubalskiej‑Sulkiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Notatki ucznia
Galeria
Bibliografia
Andrzej Wróblewski, oprac. A. Wojciechowski, Warszawa 1955.
Białostocki J., Gianlorenzo Bernini, Arkady, Warszawa 1980.
D’Alleva A., Jak studiować historię sztuki, jak czytać, Universitas, Kraków 2009.
Fregolent A., Muzea świata. Luwr Paryż, Świat Książki 2005.
Jadzińska M., Duże dzieło sztuki. Sztuka instalacji, autentyzm, zachowanie, konserwacja, Kraków 2012.
Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1983.
Ks. Liedtke A., Historia sztuki kościelnej w zarysie, Poznań 1961.
Levey M., Wczesny renesans, Warszawa 1972.
Piwocki K., Historia sztuki w zarysie, tom II, Warszawa 1977.
Porębski M., Jeszcze raz o krytyce [w:] Pożegnanie z krytyką, Kraków – Wrocław 1983.
Skubiszewski P., Wit Stwosz, Warszawa 1985.
Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1988.
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, opracowanie zbiorowe pod redakcją Krystyny Kubalskiej‑Sulkiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.





























