Przyjrzyj się scenie Sądu Ostatecznego przedstawionej na fresku Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie. Czy umiesz rozpoznać świat zbawionych i świat potępionych? Po czym je poznajesz? Zapisz swoje spostrzeżenia tutaj lub w zeszycie.
Przeczytaj opis sceny sądu ostatecznego przedstawionej na fresku Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie. Czy umiesz rozpoznać świat zbawionych i świat potępionych? Po czym je poznajesz? Zapisz swoje spostrzeżenia tutaj lub w zeszycie.
Sąd Ostateczny Michała Anioła to monumentalny fresk zajmujący centralną ścianę Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie. Artysta przedstawił na fresku około 400 postaci, w większości nagich lub prawie nagich, rozmieszczonych w dwóch strefach: górnej, czyli niebiańskiej, i dolnej, czyli ziemskiej. Niebiańska strefa fresku zajmuje większość dzieła, a przedstawione na niej postaci w większości spoczywają na małych chmurkach i mają za tło błękitne niebo. Ziemska strefa fresku jest zdecydowanie mniejsza od niebiańskiej, zaludniające ją postaci przedstawione są na tle zielonych pagórków i rzeki Styks, a także piekła widocznego na samym dole po prawej stronie dzieła. Fresk jest niezwykle dynamiczny, a plątanina ludzkich ciał wręcz przytłacza.
Górna strefa fresku zaczyna się lewym i prawym łukiem, czyli tzw. lunetami rozmieszczonymi nad prawą i lewą stroną fresku. W lunetach ukazano anioły bez skrzydeł i aureoli trzymające w rękach narzędzia męki Chrystusa, czyli krzyż, koronę cierniową, słup, przy którym biczowano Jezusa, i włócznię, którą go przebito.
Dwie lunety oddzielone są od reszty fresku obłokami, pod którymi artysta przedstawił sędziów i królów Izraela otaczających głowę Chrystusa. W centrum fresku znajduje się Chrystus ukazany jako sędzia dokonujący sądu ostatecznego. Otoczony świetlistą poświatą Chrystus ma muskularne ciało, jest przepasany jasnofioletowym materiałem, gniewnym i groźnym gestem podnosi prawą rękę, wskazując potępionym drogę do piekieł. Po prawej stronie Chrystusa, tuż pod jego uniesioną ręką spoczywa Matka Boska, jako jedna z nielicznych postaci obleczona w szatę. Po obu stronach Chrystusa umieszczone postacie świętych – Jana Chrzciciela okrytego wielbłądzią skórą i św. Andrzeja trzymającego krzyż w kształcie litery X, a także św. Piotra z pękiem złotych i srebrnych kluczy i św. Pawła, natomiast u stóp Chrystusa widać świętych wraz z symbolami ich męczeństwa: św. Bartłomieja trzymającego w rękach nóż i swoją zdartą skórę oraz św. Wawrzyńca z rusztem, na którym go opalano. Dalej widać kolejnych świętych męczenników, a także zbawionych wznoszących się do nieba.
Poniżej św. Wawrzyńca i św. Bartłomieja artysta przedstawił sześć aniołów dmących w trąby, które miały obudzić ludzi spoczywających w grobach i ogłosić nadejście sądu ostatecznego.
Dolna część fresku obrazuje strefę ziemską. Po prawej stronie na dole płynie rzeka Styks, a na niej widać łódź Charona, który przewozi grzeszników w stronę piekieł. Potępieni spadają do piekła, z którego diabły i demony wyciągają po nich ręce. Na twarzach grzeszników maluje się lęk, groza i przerażenie. Natomiast po lewej stronie strefy ziemskiej widać scenę zmartwychwstania – na tle zielonych pagórków zbawieni powstają z grobów i zmierzają w stronę nieba.
Zdjęcie przedstawia najsłynniejszą scenę z fresku Michała Anioła wykonanego na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie – stworzenie Adama. Po prawej stronie dzieła widać unoszącego się w przestworzach Boga ukazanego jako siwowłosy i siwobrody starzec w białej szacie i czerwonym płaszczu, otoczony tłumem cherubinów. Stwórca wyciąga do Adama prawą rękę. Po lewej stronie fresku widać spoczywającego wśród zieleni rajskiego ogrodu nagiego Adama, który z kolei wyciąga lewą rękę w stronę stwórcy. Palec Boga i palec Adama są blisko siebie – na fresku ukazano moment, gdy Stwórca przekazuje pierwszemu człowiekowi iskrę życia. Bóg spogląda na Adama władczym wzrokiem, natomiast Adama maluje się ufność i poddanie.
Przyjrzyj się scenie stworzenia Adama pochodzącej ze sklepienia Kaplicy Sykstyńskiej. Zastanów się, czy postaci są przedstawione w sposób realistyczny, czy fantastyczny. Uzasadnij swoje zdanie.
Przeczytaj opis sceny stworzenia Adama przedstawionej na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej. Zastanów się, czy postaci są przedstawione w sposób realistyczny, czy fantastyczny. Uzasadnij swoje zdanie. Zapisz swoje spostrzeżenia tutaj lub w zeszycie.
Zdjęcie przedstawia najsłynniejszą scenę z fresku Michała Anioła wykonanego na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie – stworzenie Adama. Po prawej stronie dzieła widać unoszącego się w przestworzach Boga, który został ukazany jako dobrze zbudowany, emanujący siłą i energią siwowłosy i siwobrody starzec w białej szacie i czerwonym płaszczu, otoczony tłumem cherubinów, czyli aniołów. Pełen nadziei i twórczego zapału Stwórca wyciąga do Adama prawą rękę w geście kreacji. Po lewej stronie fresku widać spoczywającego wśród zieleni rajskiego ogrodu nagiego Adama, umięśnionego i proporcjonalnie zbudowanego młodego mężczyznę, który z kolei wyciąga lewą rękę w stronę swego Stwórcy. Palec Boga i palec Adama są blisko siebie – na fresku ukazano moment, gdy Stwórca przekazuje pierwszemu człowiekowi iskrę życia. Bóg spogląda na Adama władczym wzrokiem, natomiast na twarzy Adama maluje się ufność, posłuszeństwo, uległość i pokora.
Michelangelo Buonarroti
Włoski artysta epoki odrodzenia: malarz, rzeźbiarz, poeta, architekt.
Zaznacz określenia, które pasują do Adama ukazanego na fresku Stworzenie Adama.
Dopasuj do luk w zdaniach podane sformułowania.
Opisz główną scenę fresku Stworzenia Adama. W opisie uwzględnij następujące informacje dotyczące tego dzieła:
imię i nazwisko autora,
data powstania,
technika wykonania,
miejsce, w którym można je oglądać,
temat (co przedstawia),
ukazane postaci,
stosunki przestrzenne (na pierwszym planie..., na drugim planie, w tle...),
kolorystyka,
nastrój, emocje, jakie wywołuje.
Sporządź krótką notatkę na temat tego, jak powstaje fresk. Możesz skorzystać z encyklopedii i innych źródeł informacji.
Kaplica Sykstyńska to wybudowana na przełomie XV i XVI wieku część Pałacu Watykańskiego. Kaplicę wzniesiono na zlecenie papieża Sykstusa IV – stąd jej nazwa. Jest jednym z najważniejszych miejsc w Watykanie, ponieważ to właśnie tutaj odbywają się wybory nowego papieża. Ścianę główną kaplicy oraz jej sklepienie zdobią niezwykłe freski autorstwa Michała Anioła, natomiast boczne ściany kaplicy są ozdobione freskami innych włoskich malarzy.
Przeczytaj fragment wspomnień Melchiora Wańkowicza. Kim jest narrator i w jaki sposób opowiada o swojej przygodzie?
Knykcie Michała AniołaDziwne zjawisko: podczas gdy wielcy twórcy zawsze rozumieli, jak ciężką pracą jest ich twórczość, pokolenia całe ich odbiorców żyły i dotąd żyją w przekonaniu, że twórca to tylko i wyłącznie talent [...].
Pamiętam, kiedy dane mi było zrozumieć, że ci uwielbiani ludzie byli tytanami pracytytanami pracy. Stało się to, kiedy pyrgnąłempyrgnąłem po roku studiów uniwersyteckich na pierwszą samodzielną wycieczkę po Europie. Podróżowałem z BaedekeremBaedekerem w futerale przy pasku, z kompasem na ręku i z planami miast. Z ambicją, aby z każdego dworca pójść do jakiegoś taniego hotelu, nie pytając nikogo o drogę. Ta młodzieńcza czupurnośćczupurność kazała mi wstępować do galerii obrazów bez żadnego przygotowania. W szczeniackim zadufaniuzadufaniu, że nie mam sobie mącić sądu.
I wówczas w Rzymie otrzymałem pierwsze uderzenie uczące pokory. Wiele takich uderzeń powinien otrzymać każdy młody, nim się w nim pocznie wykuwać dojrzałość. Na dobrą sprawę ta dojrzałość wykuwa się całe życie. Stuletni TycjanTycjan, umierając, powiedział: 'Zdaje mi się, że poczynam rozumieć, jak należy malować'. Dziewiętnastoletniemu chłopakowi trudno było to zrozumieć. Zatracając się w zachłannym zapatrzeniu na Sąd Ostateczny Michała Anioła, to zapewne największe rozmiarami malowidło pojedynczego twórcy, myślałem tylko o erupcjierupcji geniuszu. Było to coś tak niebosiężnego, tak coś dalekiego od pomyślenia nawet o tym, że to jest łączne z możliwościami ludzkimi. Objawienie! Natchnienie! Geniusz! Łaska Boża! I cały brekekeksbrekekeks dziewiętnastoletniego entuzjastyentuzjasty i prymitywu białoruskiegobiałoruskiego od konia i strzelby.
Kiedy następnie zobaczyłem album rysunków Michała Anioła, poczułem się wyzutywyzuty z tych blasków: przez ileś tam stron ciągnął się niezliczoną ilość razy powtarzany rysunek knykciaknykcia. A cóż za nudny pedantpedant tak się bawił!... A cóż za maniak o typie jakiegoś nauczyciela rysunków.
Wionęła na mnie abominacjaabominacja do moich rysunków w szkole, gęsto pstrzonych dwójami, pouczeń, że sześcian nie ma wyglądać jak ostrosłup, że fiszorekfiszorek nie jest po to, aby rozmazywać coś, co miało być rysunkiem wazonu, w jakiś taniec Murzynów w ciemnym tunelu.
Popędziłem zbuntowany, zamącony, pokrzywdzony, sobie niewierzący – sprawdzać, konfrontowaćkonfrontować. Wielka to ilość scen, detali, po których ślizga się wzrok. I znowu rysunek wyzywający, i znowu oszałamiająca feeria barwfeeria barw! Po cóż tu jakiś pedant-pacykarzpacykarz, przecie to był niechybny pędzel prowadzony ręką boga‑natchnienia. I nagle, szpiegując Michała Anioła w Stworzeniu Adama, widzę, jak Bóg wyciąga do Adama prawą rękę, która się styka z jego lewą ręką. Ależ tak: oba ich knykcie, ich przechył oglądałem w nieskończonej ilości wersji.
I wówczas – druga krańcowość: nieszczęśnik z dwójami z rysunków począł sobie marzyć: a gdyby tak się uprzeć i malować te knykcie, i malować je bez końca, toby się wreszcie zostało malarzem? Ale zaraz – fala zniechęcenia. Sam tylko Sąd Ostateczny liczy 394 postacie, które razem samych knykci mają 788, każdy inny. A wszystkich innych palców? A nóg, łokci, nosów, uszów, oczu – zatrzęsienie. A te ubiory, przedmioty, zwierzęta, ryby, zioła, przestrzenie wód, śniegi, błota – ot co tu gadać, ten każdy inny liść na drzewie. Ilość kajetówkajetów ze szkicami rosłaby pod niebo w coraz to nowe słupy, ciasno, szaro, beznadziejnie zrobiłoby się w nich małemu robaczkowi ludzkiemu, że już nie wiedziałem, co robić, już i ruszyć się trudno było, nie mogłem tchnąćtchnąć.
Była to za silna dawka na dziewiętnastolatka, który jeszcze nie wiedział, czy się kierować na Aleksandra MacedońskiegoAleksandra Macedońskiego, czy na DantegoDantego, a może jeszcze lepiej na KolumbaKolumba. Ale już się dowiedział, że wszędzie tam, zapewne, nie uda się wykręcić łaską Boską.
Melchior Wańkowicz
Polski pisarz, dziennikarz, reportażysta, publicysta, urodzony na terenie obecnej Białorusi. Napisał m.in. 'Ziele na kraterze', 'Bitwę o Monte CassinoMonte Cassino', 'Na tropach Smętka', 'Karafkę La Fontaine'aLa Fontaine'a'.
Określ powód, który sprawił, że narrator tekstu zobaczył w artystach tytanów pracy.
Wstaw podane sformułowania w odpowiednie miejsca.
Na podstawie ostatniego akapitu tekstu 'Knykcie Michała Anioła' sformułuj i zapisz wniosek, do którego doszedł narrator.
Opisz krótko jakieś wydarzenie, o którym możesz powiedzieć, że dało ci nauczkę na całe życie. Wykorzystaj czasowniki: pamiętać, otrzymać, zobaczyć itp.
Zaznacz takie wyrazy, wyrażenia i zwroty, aby powstały poprawne i zrozumiałe zdania.
Wskaż synonimy słowa genialny.
Dopasuj wyjaśnienia do sfomułowań użytych w tekście Melchiora Wańkowicza.
Przeredaguj podany tekst w taki sposób, aby zastąpić powtarzający się wyraz artysta innymi słowami o podobnym znaczeniu.
Michał Anioł to wyjątkowy artysta, którego dzieła wciąż budzą zachwyt i podziw. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych artystów w dziejach świata. Najwybitniejsze dzieła tego artysty możemy podziwiać m.in. w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie.
Opracuj trzy mapy myśli:
– o pisarzu Melchiorze Wańkowiczu,
– o narratorze tekstu 'Knykcie Michała Anioła',
– o Michale Aniele.
Możesz skorzystać z informacji zawartych w tekście Melchiora Wańkowicza i innych dostępnych źródeł informacji.
Wypisz jak najwięcej skojarzeń dotyczących haseł:
– pisarz Melchior Wańkowicz,
– narrator tekstu Knykcie Michała Anioła.
– Michał Anioł.
Znajdź w internecie stronę, na której można odbyć wirtualny spacer po Kaplicy Sykstyńskiej. Zapoznaj się z treścią tego przewodnika.